Yezhoù yuzevek

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Ar pennad-mañ n'eo ket peurechu c'hoazh ; ma fell deoc'h labourat warnañ deuit da welout ha lakait hoc'h ali e pajenn ar gaozeadenn.

Yuzevegezh

Tanac'h (Torah / Nevi'im / Ketouvim)
Talmoud · Halac'ha · Targoum
613 Mitzvot · Minhag · Midrach · Kabala
Strolladoù sokial-sevenadurel
Achkenazed · Sefaraded · Mizrac'hed · Samaritaned · Djouhouried
Istor ar yuzevien dre vro
Israel · Breizh · Frañs · Spagn
Alamagn · Polonia · Rusia
Stadoù-Unanet · Broioù muzulman
Kredennoù yuzevek
Ortodoksiezh yuzev · Yuzevegezh virour · Yuzevegezh adreizhet
Adgroueouriezh yuzev · Yuzevegezh frankizour · Karaegezh Samaritanegezh
Yezhoù yuzevek
Hebraeg · Yidicheg · Ladinoeg · Djidieg · Yuzev-tateg Bouc'horeg · Grouzineg
Strolladoù politikel er yuzevegezh
Zionouriezh
Istor ar zionouriezh · Bund (strollad) · Kibbutzim
Istor ar yuzevien en henamzer · Templ Jeruzalem · Harlu Babilon
Hasmoneed · Sanhedrin
Brezelioù yuzev-roman · Fariseed
Diaspora · Istor ar yuzevien er grennamzer
Haskalah · C'hasidegezh · Dishualidigezh ar yuzevien
Aliyah · Istor stad Israel
Brezelioù israelek-arabek · Trevadennoù yuzevek e Palestina
Heskinerezh ar yuzevien
Enep-yuzevouriezh · Shoah

Estreget an hebraeg, yezh sakr ar yuzevion ez eus meur a yezh all renket evel yezh yuzevek dre ma vezont implijet evel yezh voutin ha disakr ar yuzevion.

N'eo ket e gwirionez neuze ar yezhoù yuzevek ur familh-yezhoù en un doare resis dre ma c'hellont bezañ renket e meur a familh-yezh disheñvel hervez ar yezh diazez.

Diazezet emañ pep yezh yuzevek war ur yezh all komzet gant an dud er vro m'emañ o chom enni ur gumuniezh yuzevion. Levezonet e vez ar yezh diazez-se war-lerc'h gant an hebraeg dresit-holl evit ar pezh a sell ouzh ar c'heriaoueg. Peruliesañ e veve didroc'het ar c'humuniezhioù yuzev diouzh an dud all pa savas an darn vrasañ eus ar yezhoù yuzevek ha neuze pa'z eas ar yezhoù diazez war dioreen e chomas war-sav ar yezhoù yuzevek pe ez ejont war diorreen en un doare disheñvel, levezonet gant yezhoù all.

At the beginning of the nineteenth century, Yiddish was the main language of Jews in Eastern Europe (thus making it the language spoken by the majority of Jews in the world), while Ladino was widespread in the Maghreb, Greece, and Turkey.

This broad picture was substantially modified by major historical shifts beginning in the late nineteenth century. The immigration of millions of European Jews to North America caused a dramatic increase in the number of Jewish English-speakers; colonialism in the Maghreb led most of its Jews to shift to French or Spanish; Zionism revived Hebrew as a spoken language, giving it a substantially increased vocabulary and a simplified sound system; the Holocaust tragically and massively eradicated the vast majority of Yiddish-speaking European Jews; and the Arab-Israeli conflict led many Jews to leave the Arab world for other countries (mainly Israel and France), whose languages they largely adopted.

Peurliesañ e vez implijet al lizherenneg hebraek, gouestlet pe get, evit skrivañ ar yezhoù yuzevek.

[kemmañ] Roll ar yezhoù yuzevek

[kemmañ] Yezhoù afrez-aziatek

Yezhoù semitek
- Hebraeg
- Aramaeg
- Nevez-Aramaeg
  - Rannyezh noshanek (lishanid noshan)
  - Rannyezh djananek (lishanid janan)
  - Rannyezh deniek (lishanid deni)
  - Rannyezh didanek (lishanid didan)
- Yezhoù yuzev-arabek
  - Yuzev-Irakeg
  - Yuzev-Morokeg
  - Yuzev-Yemeneg
  - Yuzev-Libieg
  - Yuzev-Aljerieg
Yezhoù berberek
- Yuzev-berbereg
Yezhoù kouchitek
- Kayleg (Kayla)
- Kwareg (Qwara)
- Kailigneg (Kaïliña)

[kemmañ] Yezhoù indez-europek

Yezhoù germanek
- Yidicheg (Yiddish)
Yezhoù keltiek
- Yuzev-brezhoneg
Yezhoù italek
- Yuzev-latin
- Yezhoù romanek
  - Ladinoeg (Ladino pe Yuzev-spagnoleg)
  - Chouaditeg (Shuadit pe Yuzev-proveñseg)
  - Zarfateg (Zarphatic pe Yuzev-galleg)
  - Yuzev-portugaleg
  - Italkieg (Italkian pe Yuzev-italianeg)
  - Yuzev-katalaneg
  - Yuzev-aragoneg
Yezhoù slavek
- Knaneg (Knaanic pe Yuzev-tchekeg)
Yezhoù gresianek
- Yevaneg (Yevanic pe Yuzev-gresianeg)
Yezhoù indez-iranek
- Djidieg, (Dzhidi pe Yuzev-perseg)
- Bouc'horeg (Bukhori pe Yuzev-tadjikeg]]
- Yuzev-Golpaygani
- Yuzev-Yazdeg (Yuzev-Yazdi)
- Yuzev-Kermaneg (Yuzev-Kermani)
- Yuzev-Chirazeg (Yuzev-Shirazi)
- Yuzev-Esfahaneg (Yuzev-Esfahani)
- Yuzev-Hamedaneg (Yuzev-Hamedani)
- Yuzev-Kachaneg (Yuzev-Kashani)
- Yuzev-Boroudjerdeg (Yuzev-Borujerdi)
- Yuzev-Nehevandeg (Yuzev-Nehevandi)
- Yuzev-C'hounsareg (Yuzev-Khunsari)
- Djouhourieg (Juhuri pe Yuzev-tateg)
- Yuzev-marateg

[kemmañ] Yezhoù ouralek-altaek

Yezhoù turkek
- Krimtchakeg (Krymchak pe Yuzev-Tartareg)
- Karaimeg (Karaim)

[kemmañ] Yezhoù kartvelek

Grouzineg (Gruzinic pe yuzev-georgeg)

[kemmañ] Yezhoù dravidek

Yuzev-malayalameg

[kemmañ] Liammoù diavaez

Jewish Language Research Website from jewish-languages.org
Jewish Languages of Europe

Yezhoù yuzevek (kemmañ)
Afro-Aziatek
Hebraeg	(marevezh): Bibl \| Mishnaeg \| Krennamzer \| Modern
Hebraeg	(rannyezhoù): Ashkenazed \| Sefaraded \| Yemeniteg \| Sananeg \| Tiberieg \| Mizraheg
Yuzev-aramaeg (Aramaeg) : Barzaneg \| Houlaolaeg \| Denieg \| Didaneg \| Nochaneg
Yuzev-arabeg (Arabeg) : Yuzeveg Iraq \| Yuzeveg Maroko \| Yuzeveg Yemen \| Yuzeveg Libia \| Yuzeveg Aljeria
Re all : Kouchiteg : \| Kayleg \| Kwareg \| Kailigneg		Berbereg : Yuzev-berbereg
Indezeuropeg
Yidicheg (Alamaneg) : Nat'l Yiddish Book Ctr. \| YIVO \| C'hoariva Yiddish \| Yeshivish \| Yinglish \| Klezmer-loshn
Yuzev-romaneg : Yuzev-katalaneg \| Italkieg \| Ladinoeg \| La‘az \| Chouaditeg \| Zarfateg \| Yuzev-portugaleg \| Yuzev-aragoneg \| Tetuani
Yuzev-Perseg (Aryaneg) :	Bouc'horeg \| Djouhourieg \| Dzhidieg \| Yuzev-Hamedaneg \| Yuzev-Golpayganeg \| Yuzev-Chirazeg
	Yuzev -Esfahaneg \| Yuzev -Kermaneg \| Yuzev -Kashaneg \| Yuzev -Borujerdeg
	Yuzev -Khunsareg \| Yuzev -Kurdeg \| Yuzev -Yazdeg \| Yuzev -Nehevandeg
Re all: Yevaneg (Gresianeg) \| Knaneg (Yezhoù slavek) \| Yuzev-marateg (Indezaryaneg)
Altaeg	Dravideg	Kartvelianeg
Krimtchakeg \| Karaimeg	Yuzev-malayalameg	Grouzineg