Wikipedia:Urteurrenak/Abuztua
Wikipedia(e)tik
Abuztua 1
Txantiloi:Abuztua 1
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 2
- k. a. 216 - Anibal Barcak erromako armada garaitu zuen Cannaeko guduan.
- 1708 - Sebastian Mendiburu idazlea jaio zen.
- 1834 - Erresuma Batuak esklabotza (irudian) debekatu zuen bere lurralde guztietan.
- 1839 - Martin Gibbeau olerkaria jaio zen Urruñan.
- 1985 - Abortoaren legea onartu zen Espainian.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 3
- 1492 - Kristobal Kolon (irudian) Palos de la Fronterako portutik irten zen. Egun berdinean, Errege Katolikoek juduak kanporatu zituzten Espainiatik.
- 1905 - Estepan Urkiaga Lauaxeta jaio zen Laukizen (Bizkaia).
- 1914 - Julio Cortazar idazlea jaio zen, Bruselan.
- 1934 - Adolf Hitler alemaniako liderra (Führer) bihurtu zen presidente eta kantzelari tituluak batuz.
- 1942 - Richard Willstätter kimikari alemaniarra, 1915 urteko nobel sariduna, hil zen.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 4
Txantiloi:Abuztua 4
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 5
Txantiloi:Abuztua 5
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 6
Txantiloi:Abuztua 6
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 7
Txantiloi:Abuztua 7
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 8
Txantiloi:Abuztua 8
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 9
Txantiloi:Abuztua 9
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 10
Txantiloi:Abuztua 10
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 11
Txantiloi:Abuztua 11
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 12
Txantiloi:Abuztua 12
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 13
Txantiloi:Abuztua 13
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 14
Txantiloi:Abuztua 14
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 15
- 778 - Orreagako gudua gertatu zen, Roldan (irudian) bertan hil zelarik.
- 1769 - Napoleon Bonaparte frantziar buruzagia jaio zen.
- 1898 - Ander Arzelus Luzear jaio zen, Donostian.
- 1945 - Bigarren Mundu Gerra: Hiro Hito enperadoreak bukaera eman zion gerrari errendituz.
- 1914 - Panamako kanala ireki zen eta Ancon lurrinezko itsasuntzia izan zen igaro zen lehena.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 16
Txantiloi:Abuztua 16
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 17
- 1952 - Nelson Piquet (irudian), 1 formulako pilotu brasildarra jaio zen.
- 1908 - Lehen aldiz marrazki bizidunetako film bat eman zuten.
- 1945 - Indonesiak independentzia lortu zuen.
- 1969 - Woodstockeko jaialdian (New York) 400.000 pertsona bildu ziren.
- 1979 - Jokin Zaitegi idazle euskalduna hil zen, 1977an, euskaltzain ohorezko izendatua.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 18
- 1201 - Riga hiria fundatu zen.
- 1227 - Gengis Khan (irudian), mongoliar inperioaren sortzailea hil zen.
- 1834 - Arantzazuko baselizari su eman zioten, eta erabat suntsitu zuten.
- 1845 - Juan Inazio Iztueta idazle gipuzkoarra hil zen.
- 1937 - Robert Redford, aktore eta zine zuzendari estatubatuarra, jaio zen.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 19
- 14 - Cayo Oktavio Augusto Erromako enperadorea hil zen.
- 1936 - Federico Garcia Lorca idazlea fusilatu zuten.
- 1966 - Lurrikara izan eta 25.000 lagun hil ziren Turkian.
- 1977 - Groucho Marx aktorea hil zen.
- 2002 - Eduardo Chillida (irudian), eskultore donostiarra, hil zen (j. 1924).
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 20
- 1572 - Migel Lopez de Legazpi (irudian), konkistatzaile gipuzkoarra hil zen.
- 1611 - Tomas Luis de Victoria musikaria hil zen
- 1915 - Koldo Mitxelena jaio zen, Errenterian, euskaltzain osoa izan zena 1952tik 1987ra.
- 1920 - AEBetan, lehen aldiz irratiz eman zituzten albisteak.
- 1968 - Sobietar Batasuneko tropak Txekoslovakian sartu ziren.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 21
Txantiloi:Abuztua 21
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 22
- 1862 - Claude Debussy, konpositore frantseza jaio zen.
- 1777 - Juan Antonio Mogel Inkisizioko epaimahaiaren aurrean agertu behar izan zuen, Logroñon.
- 1911 - Gioconda (irudian) artelana lapurtu zuten Parisko Louvre museotik.
- 1916 - Jose Antonio Loidi Bizkarrondo idazlea jaio zen. Euskarazko lehen polizia nobela idatzi zuen.
- 2004 - Garrasia, Edvard Munch margolariaren koadro bat, lapurtu zuten egunez Osloko museotik, Norvegia.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 23
Txantiloi:Abuztua 23
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 24
- 79 - Vesubio sumendia piztu, eta errautsez estali zuen Ponpeia hiri erromatarra.
- 1991 - Ukraniak independentzia aldarrikatu zuen Mijail Gorbatxovek kargua utzi zuen egun berdinean.
- 1572 - San Bartolome eguneko sarraskia: 3.000 hugonote baino gehiago hil ziren parisen.
- 1932 - Xabier Arzalluz politikaria jaio zen, EAJko EBBko lehendakari ohia.
- 2006 - Nazioarteko Astronomia Elkartearen arabera, eguzki sistema (irudian) 8 planetekin geratzen da, Pluton planeta ipotx kontzideratuz.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 25
- 1530 - Ivan IV.a Errusiakoa Izugarria Tsar-a jaio zen (h. 1584).
- 1721 - Gipuzkoak Gaztelarekin bat egin zuen.
- 1984 - Truman Capote (irudian) AEBetako idazlea hil zen.
- 1989 - Voyager 2 espazio zunda Neptunora iritsi zen, hamabi urtez espazioan ibili ondoren.
- 1900 - Friedrich Nietzsche Alemaniako idazle eta filosofoa hil zen.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 26
- 1890 - Hiltzera zigortutako preso bat aulki elektrikoan (irudian) hil zuten lehenengo aldiz New Yorkeko Auburu espetxean.
- 1936 - British Broadcasting Corporationen (BBC) lehen emanaldia telebista bidez.
- 1937 - Laredon eta Santoñan (Kantabria) eusko gudariek azkena eman zioten beren borrokari.
- 1983 - Euskal Herrian izandako uholderik handienetarikoa gertatu zen.
- 1984 - Luis Egia idazle eta itzultzailea hil zen, Tolosan (Gipuzkoa).
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 27
- k. a. 55 - Julio Zesar Britainiara heldu zen lehen aldiz.
- 1893 - Sagasta Donostian izan zen eta Gernikako Arbola (irudian) abestea debekatu zuten; istiluen ondorioz hiru lagun hil ziren.
- 1949 - Ander Arzelus Luzear euskal idazle eta kazetaria hil zen, Baionan (Lapurdi).
- 1963 - Sebero Altube idazle eta filologoa hil zen, Gernikan.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 28
- 1521 - Turkiarek garaiko Bulgariako hiriburua zen Belgrad okupatu zuten.
- 1749 - Johann Wolfgang von Goethe (irudian) idazle alemaniarra jaio zen (h. 1832).
- 1828 - Leo Tolstoi idazlea errusiarra jaio zen (h. 1910).
- 1849 - Hilabete bateko setioaren ostean, Venezia, bere burua independiente aldarrikatu zuena, Austriarekin batu zen.
- 1916 - Alemaniak gerra deklaratu zion Errumaniari, eta Italiak Alemaniari.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 29
- 1350 - Winchelseako gudan, euskaldunak britainiarren aurka aritu ziren.
- 1632 - John Locke filosofo ingelesa jaio zen.
- 1958 - Michael Jackson abeslari estatubatuarra jaio zen.
- 1915 - Ingrid Bergman aktorea (irudian) jaio zen, Stockholmen (Suedia). Hil ere gaurko egunean hil zen 1982 urtean.
- 2005 - Katrina urakanak sekulako hondamendia eragin zuen AEBetako Atlantikoko kostaldean.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 30
- 1797 - Mary Shelley idazle ingelesa jaio zen; Frankenstein-en sortzailea.
- 1871 - Ernest Rutherford fisikaria jaio zen.
- 1874 - Erresuma Batua: gehienez 10 orduko laneguna ezarri zuten, baita 9 urtetik beherakoek lanik ez egitea ere.
- 1956 - Jose Gontzalo Zulaika Aita Donostia musikagile, ikertzaile eta euskaltzain urgazlea zendu zen.
- 1999 – NASAk (irudian) Lunar Prospector nahita jo zuen ilargiaren kontra; horrela, ur izoztua aurkitu zuten.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
Abuztua 31
- 1813 - Wellington ingelesaren aginduetara borrokatzen ziren gizonek Soult mariskalaren soldadu frantziarrak menderatu zituzten.
- 1831 - Ramon Artola euskal idazlea jaio zen, Tolosan (Gipuzkoa).
- 1839 - Bergarako besarkadaren bidez, Lehen Gerra Karlistari amaiera eman zitzaion.
- 1972 - Bobby Fischer munduko Xake (irudian) txapelduna bihurtu zen Boris Spassky sobietarraren aurka egin eta gero.
- 2003 - Mario Onaindia PSE-EEko Arabako lehendakaria hil zen, Gasteizen.
ikusi - eztabaida - aldatu - historia
