فضا
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
از دیر باز، مکان یا فضا (Space) یکی از مباحث بنیادین در فلسفه و علم به‌شمار آمده است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] در فیزیک
تعریف فضا در فیزیک مورد اختلاف است. مفاهیم گوناگونی که برای تعریف فضا استفاده شده‌اند عبارت‌اند از:
- ساختاری که توسط یک مجموعه از «روابط فضایی» بین چیزها تعریف شده است
- خمینهای (منیفلدی) که توسط یک دستگاه مختصاتی تعریف شده باشد که در آن بتوان مکان چیزها را تعیین کرد
- نهادی که اشیاء موجود در جهان را از تماس و برخورد با یکدیگر باز می‌دارد
- وضعیتی در حوزهٔ معنایی وجود که «زمینه»ی اَشکال بروز یافته را فراهم می‌کند و بدین ترتیب حرکت و دینامیک فیزیکی را ممکن می‌سازد
در فیزیک کلاسیک، فضا، یک فضای اقلیدسی سه‌بعدی است که در آن هر موقعیتی را می‌توان با استفاده از سه مختصات توصیف کرد. فیزیک نسبیت از فضازمان به جای فضا استفاده می‌کند، فضازمان بصورت یک خمینه چهاربعدی مدل می‌شود.
از جمله پرسش‌های فلسفی دربارهٔ فضا عبارت‌اند از: آیا فضا مطلق است یا کاملاً نسبیتی است؟ آیا فضا هندسهٔ درست واحدی دارد یا اینکه هندسهٔ فضا فقط قرارداد است؟ از جمله شخصیتهای برجسته تاریخی‌ای که در مباحث موضع مشخصی داشته‌اند، می‌توان از آیزاک نیوتن (فضا مطلق است)، گاتفرید لایبنیتس (فضا نسبی است)، و هانری پوانکاره (هندسهٔ فضایی قراردادی است) نام برد.
دو تجربهٔ ذهنی مرتبط با این پرسش‌ها، بحث سطل نیوتن و جهان کروی پوانکاره هستند.
نگاه کنید به: مختصات کروی، مختصات دکارتی، فلسفه فیزیک
[ویرایش] در ستاره شناسی
فضا قسمت‌های نسبتاً تهی کیهان است که بیرون از جوّ سیارات قرار دارد. فضا را گاهی برای تمایز از فضای جوّ و مکان‌های زمینیِ، «فضای بیرونی» می‌نامند.
از آنجا که جوّ زمین ناگهان تمام نمی‌شود، بلکه تدریجاً با افزایش ارتفاع رقیق می‌شود، مرز مشخصی میان فضا و جوّ وجود ندارد. در ایالات متحده امریکا، به افرادی که بالاتر از ارتفاع ۵۰ مایلی (۸۰ کیلومتری) سفر کنند، فضانورد گفته میJude,شود. ارتفاع ۴۰۰٬۰۰۰ پایی (۱۲۰ کیلومتری) مرزی است که آثار جوّی در ورود دوباره مشهود می‌شوند. غالباً از ارتفاع ۱۰۰ کیلومتری به عنوان مرز میان جوّ و فضا استفاده می‌شود.
نگاه کنید به: فیزیک نجومی، هوافضا، فناوری فضایی، مهاجرت به فضا، شاتل فضایی
[ویرایش] در ریاضیات
در ریاضیات، فضا مجموعه‌ای است که معمولاً ساختار اضافی‌ای هم دارد.
برای نمونه، نگاه کنید به فضای اقلیدسی، فضای برداری، فضای برداری هنجارین، فضای باناخ، فضای ضرب داخلی، فضای هیلبرت، فضای توپولوژیک، فضای یکنواخت، و فضای متریک.
[ویرایش] در روانشناسی
اصطلاح فضای درون گاهی برای توصیف محتویات ذهن انسان به کار برده شده است.
[ویرایش] پیوند به بیرون
- دانش فضایی (به پارسی)
- تازه ترین رویداد های ستاره شناسی ( به پارسی)
- تازه ترین رویداد های ستاره شناسی (به انگلیسی و 9 زبان دیگر)
- وبگاه رصدگران آسمان شب ایران (به پارسی)
- وب سایت ستاره پارسی (به پارسی)
- اخبار هوافضایی (به فارسی)
