Erster Kappelerkrieg

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Dialäkt: Züridütsch (See)

Dr Erschti Kappelerchrieg isch en Konflikt zwüsched reformierte und katholische Orte i dr Schwiiz gsii. Er isch 1529 uusbroche, hät aber ohni äigentlichi Kampfhandlige mit eme Versöönigsesse, der "Kappeler Milchsuppe", gendet.

Uusgangspunkt im Ziitalter vo dr Glaubesschpaltig isch dr Grabe zwüsched de alt- und nöiglöibige Orte vo dr Alte Äidgenosseschaft gsii.

Dr Zürcher Reformator Huldrych Zwingli hät zum Schutz vom evangelische Glaube 1529 mit Konschtanz s „chrischtliche Burgrecht“ gründet. Das Bündnis under dr Füerig vo Züri isch in erschter Linie gege Öschterriich und in zwäiter Linie gege di katholische innere Orte Luzern, Uri, Schwyz, Underwalde und Zug grichtet gsii. Di 5 innere Orte händ als Gegemassnaam mit Öschterriich di „chrischtlichi Veräinigung“ gründet. Im Zentrum vom Glaubesschtriit sind d Fürschtabtei St. Galle und di gmäine Herrschafte, insbsunderi dr Thurgau gstande. Dr Zwingli hät miteme militärische Schlag em Gegebündnis de Bode welle entzie und hät nacheme Chriegsgrund gsuecht. Im Mai 1528 händ d Zürcher im Thurgau en altglöibige Feldwäibel hiirichte laa, es Jaar schpäter händ d Schwyzer de reformierti Pfarrer J. Keyser verbrännt. Nachdem en Underwaldner als Landvogt in Bade iigsetzt worde isch, hät Züri de innere Orte am 8. Juni 1529 de Chrieg erchlärt. D Zürcher sind bi Kappel am Albis uufmarschiert und händ de Thurgau und d St. Galler Landschaft bsetzt.

Kampflos isch dr Erschti Kappeler Landfride gschlosse worde. Es isch veriibart worde, dass jedi Gmäind dur Meerhäitsbeschluss de alti oder nöii Glaube aanee dörf. Dr Fride isch dur es Versöönigsesse, d Kappeler Milchsuppe, besiglet worde.

Dr Konflikt isch aber 1531 mit em Zwäite Kappelerchrieg ernöit uusbroche.