Pan (Mond)

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Der Artikel beschäftigt sich mitem Mond Pan vum Planet Saturn, anderi Bedütige vu dem Begriff findener under Pan

**Pan**
Entdeckig
Pan, ufgnu vu Voyager 2
Entdecker	Mark R. Showalter
Datum vu de Entdeckig	22. August 1990
Date vum Orbit
Bahnradius	133.583 km
Bahnexzentrizität	0
Umlaufzitt	0,575 Däg
Inklination	0°
Natürlicher Satellit des	Saturn
Physikalische Daten
Middlerer Durmesser	20 km
Oberflächi
Masse	2,7×10¹⁵ kg
Dichti	0,6 g/cm³
Gravitation an de Oberflächi	0,0002 m/s²
Siderischi Rotation	0,575 Däg
Albedo	0,5
schinbari Helligkait	19,4^m
Oberflächetemperatur	?
Atmosphärischer Druck	0 kPa

Dialäkt: Markgräflerisch (Ebringe)

Pan (oder Saturn XVIII - 1990S18, 1981S13) isch de innerst bechannt Mond vum Planet Saturn. Daift worre isch der Mond uf Pan, de Suhn vum Hermes, Stammvadder vu de Satyre un Hirte- un Herdegott, wil er als Schäfermond d'Struktur vu de Saturnringe stabiliseert.

[ändere] Entdeckig

Pan isch am 22. August 1990 vum Astronom Mark R. Showalter in de Saturnringe entdeckt worre, wo er älderi Ufnamme vu de Ruumsonde Voyager 2 vu anno 1981 usgwertet het.

[ändere] Bahndate

Pan umchraist de Saturn uf ere praktisch chraisrunde Bahn in 133.583 km Abstand in 13 Stund un 48 Minute, wobi d'Bahn gnau in de Äquatorebeni vum Planet lit. Der Mond lauft in de Encke-Dailig vum A-Ring um de Planet. Er isch debi als Schäfermond wirksam un bewirkt mit sinere Gravitation, dass d'Encke-Dailig noochzue fri vu Ringpartikle isch.

Pan, ufgnu vu Cassini

D'Existenz vume Mond innerhalb vu de Encke-Dailig isch scho 1985 vorusgsait worre, noochdem 1980/81 d'Voyagersonde de Saturn passeert hän. Uf de Ufnamme hän sich Wellemuster im Ringsystem zaigt, wo uf gravitativi Störige higwiise hän.

Showalter un anderi Astronome hän 1986 berechnet, weller Himmelskörper fer die Störige verantwortlich si chännt. Si hän ä zilich präzisi Vorhersag iber dem si Bahn un Masse troffe un hän gfolgeret, dass sich numme ai Mond innerhalb vu de Dailig bewege chännt.

Der Mond isch später innerhalb vu 1° vu de vorusberechnete Position gfunde worre. Debi sin alli Voyager-2-Photo usgwertet worre, wobi wiiderum middels Computer brechnet worre isch, under wellene Bedingige de Mond uf jedem Bild am beste erchennbar si müesst.

Pan isch schließlich uf elf Voyager-Ufnamme sichtbar gsi. Jedi Ufnamme mit ere Uflösig besser wie 50 km pro Pixel het der Mond chlar erchenne lo,

[ändere] Ufbau un physikalischi Date

Pan besitzt ä Durmesser vu numme 20 km. Sini middler Dichti isch mit 0,6 g/cm³ wesentlich gringer als die vu Iis

Er wiist ä hochi Albedo vu 0,5 uf, was bedütet, dass er ä helli Oberflächi besitzt, wo 50 % vum igstrahlte Sunnenleecht reflekteert. Si schinbari Helligkait betrait 19,4^m.