Paracelsus
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
 |
Dialäkt: Baseldütsch |
Dr Philippus Theophrastus Aureolus Bombastus vo Hohenheim (1493-1541), bekannt as Paracelsus, isch än Arzt, Alchemist, Aschtrolog, und Philosoph gsi.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Biografi
Dr Paracelsus isch 1493 z Egg bi Einsiedle as Sohn vom enä Arzt uf d Welt ko. Er het z Basel afo Medizin schtudiere und isch denn während zwölf Johr dur Europa gwanderet. 1519 isch er z Wien Bakalaureus worde, und a baar Johr schböter het er in Ferrara dr Doktertitel übercho. 1524 isch er churz z Salzburg gsi, denn z Friburg im Brisgau und Strossburg, 1527 het er as Schdadtartzt z Basel gschafft und an dr Uni uf Dütsch Vortreg gä. 1528 isch er vor em ä Gerischtsverfahre in s Elsass gflüchtet und isch wider umezooge bis n 1541 dr Herzog vo Bayre uf Salzburg grüeft het. Dört isch er am 24. September 1541 gschtorbe.
[ändere] Si Rolle in dr Medizin
Anschdatt vo dr draditionelle Lehr vo de Säft het dr Paracelsus si Biologi und Pathologi uf d Chemie ufbaut. Au d Rolle wo d Psyche im Chrankwerde aber au im Gsundsi spiilt het er erkennt. Är het neui Chrankheitsbilder diagnoschdiziert, d Behandlig vo Syphilis, Infizierig vo Wunde und Geischteschrankete wie Neurose und Psychose beschriibe.
[ändere] Philosophi
Dr Paracelsus isch ä Neuplatoniker gsi. Er het dr Mensch as Mikrokosmos im Zentrum gseh, wo vom Makrokosmos, de Blanete, aber au vo schbirituelle Chreft und vo Gott beiiflusst wird.
[ändere] Werk
Zu Läbziite veröffentligt:
- Vom Holz Guaico, 1529.
- Vonn dem Bad Pfeffers in Oberschwytz gelegen, 1535.
- Die große Wundarzney, Ulm, 1536 (Hans Varnier); Augsburg (Haynrich Stayner (=Steyner)), 1536; Frankfurt/ M. (Georg Raben/ Weygand Hanen), 1536.
- Astronomia Magna, 1537.
Nach em Dod veröffentligt:
- Wundt unnd Leibartznei. Frankfurt/ M., 1549 (Christian Egenolff); 1555 (Christian Egenolff); 1561 (Chr. Egenolff Erben).
- Von der Wundartzney: Ph. Theophrasti von Hohenheim, beyder Artzney Doctoris, 4 Bücher. (Peter Perna), 1577.
- Kleine Wundartzney. Basel (Peter Perna), 1579.
- Opus Chirurgicum, Bodenstein, Basel, 1581.
- d Huser Quarto Usgab (medizinischi und philosophischi Werk), Basel, 1589.
- Chirurgischi Büecher und Schrifte (Huser), Basel, 1591 und 1605 (Zetzner).
- Strossburg Usgab (medizinischi und philosophischi Werk), 1603.
- Kleine Wund-Artzney. Strossburg (Ledertz) 1608.
- Opera omnia medico-chemico-chirurgica, Genevae, Vol3, 1658.
- Philosophia magna, tractus aliquot, Cöln, 1567.
- Philosophiae et Medicinae utriusque compendium, Basel, 1568.
- Liber de Nymphis, sylphis, pygmaeis et salamandris et de caeteris spiritibus
