Wikipedia:Ratschläge für Übersetzungen

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Technische Yschränkung:
Dr koräkt Titel wär: »Rootschläg för Übersetzige«

Du hesch dich entschlosse bi dr alemannische Wikipedia mitz'schrybe, des freut üs. Aber wo aafange? Dr eifachschte Wäg mitz'mache isch doch warschynts e Artikel us dr dütsche Wikipedia z'übersetze? Oder? Dodevo wird zwar eigetlich änder abgrotte, aber s’isch trotzdäm mangmol nüt schlächt, zumme d’Artikelzahl vürschi z’bringe.

[ändere] Noochdeil vunere Übersetzig

Si wird warschynts nüt oft gläse, d’Mehrheit vo de Alemanne cha Hochdütsch besser läse wie Alemannisch, us Mangel aa Üebig. Wemmer Informatione wot, tendiert mer also bi zwee identische Artikel zum dütsche.
Sachlichi Fehler werre oft mitübersetzt, un werre oft ersch viil spöter ussbessret.
Wenn sich niemer um de Artikel chümmert werre Informatione sälte aktualisiert.
Bim übersetze isch d’Sproch meischtens viil z’nah am Schriftdütsche, dodurch verstoht e Läser no weniger wie sowiiso scho und s Alemannische wird verfälscht.

[ändere] Vorteil vunere Übersetzig

S’isch e schnäller un eifacher Wäg um Artikel z’erstelle.
Viili Artikel uf dr dütsche oder andre Wikipedia isch ufeme hohe sachliche Stand, do bringts wenig no zuesätzlich z’recherschiere.

[ändere] E Artikel ussueche

Bevor dir e Artikel zum übersetze ussuechsch, söttsch e paar Sache beachte:

Überläg dir vo wellem Themebereich du am meischte weisch. Wenn e Artikel übersetzesch wo du sälber nüt mindeschtens 90% verstohsch isch d’Gfohr gross, dass du entweder sachlichi Fehler mitübersetsch oder dass dyni Übersetzig überhaupt nümmi z’verstoh isch.
Lueg uf Artikel wo fähle un lueg ob do e Artikel debi isch wo dich intressiert un wo dich scho uskennsch.
Lueg uf d’Stumpe ob’s e Artikel git wo mer erwiitre chönnt.
Suech dir e dütsche, französische, änglische oder sunschtige Artikel us un läsen gnau durch; wenn du de Artikel güet verstohsch chasch dich aa s’übersetze mache, aasunschte loo besser d’Finger devo.
Fang chli aa, wenn zum erschte Mool e Artikel uf Alemannisch schrybsch no fang nüt glych miteme 10-Syte Ufsatz aa.

[ändere] D’Übersetzig verbessre

D’dütschi Wikipedia isch au nüt immer grad makellos, lueg am beschte au uf andri Wikipedie ob do no meh Informatione z’finde sin. Lueg au Diskussione aa, döt werdet Feeler und Unklarhaite besproche. Au e Internetsuech cha wyterhälfe. No besser: gang i e Büecherei i dr Nöchi un lueg ob do obis z’finde isch. Nutz die Quelle um de Artikel z’erwiitre. Wenn des machsch hesch kei Übersetzig meh, du hesch e eigeständige Artikel gschrybe, un de het güeti Schoonse emol zumene bsunders glungene Artikel gwählt z’werre. Des isch zwar meh Arbeit, aber s’Resultat isch meh wärt. Wenn d’alemannischi Wikipedia Informatione het wo uf dr dütsche fähle, no luegt e Läser au emol öfters bi üs nooch.

[ändere] Format

Übernimm nüt eifach blindlings jedi Vorlag, Kategori oder interne Link usem dütsche Artikel, s’Kategorisyschtem isch bi üs andersch, un überleg dir welli vo denne Links dätsächlig wichtig sin un überhaupt jemools gschrybe werre.
Setz ganz unte d'Übersetzigvorlag yne: {{Übersetzungshinweis}}

[ändere] Hüüfigi Feeler

Bi Öbersetzige werdet immer wider die gliiche Feeler gmacht.

[ändere] Genitiv und Genitiv-Präpositione

S Alemannische kennt de Genitiv i nu wenige Fäll. Statt "Vaters Huus isch abebrennt." haisst "S Huus vom Vatter isch abebrennt." oder "Em Vatter sis Huus isch abebrennt."

Drum wärde au Präpositione, wo im Dütsche Genitiv verlange, nur sälte bruucht. Statt "sitens dinem Brüeder" haissts "vo dim Brüeder här/us", statt "oberhalb vom Tunnel" "überem Tunnel".

[ändere] "in"

"In" wird im Alemannische nur im Zämmehäng mit emene Artikel, in dr Bedütig vo "innerhalb", bruucht. Als reini Ortsagoob wird die alemannisch Präposition "z" verwändet. Statt "in Züri" heissts "z'Züri", statt "in Dütschland" "z'Dütschland".

[ändere] Partizip Präsenz

Mit Uusnamm vo wenige Usdrück wie "wachsete Moo" und "schwiinete Moo" kennt s Alemannische kai Partizip Präsenz. Statt "da lachendi Chind isch herzig" haissts "da Chind wo lachet isch e herzigs".

[ändere] Nebesatz

Im Alemannische fönd die maiste Nebesätz mitem Pronome wo a. Statt "de Maa, der weggrennt" haissts "de Maa, wo eweg grennt."

[ändere] uf d Wält cho

S Wort "gebore" isch e dütsches Leenwort, denn im alemannische Sprochruum "chunnt" mer "uf d Wält" oder "wird uf d Wält broocht", "gebore" wird mer höggschtens bi de Proisse.

[ändere] Stil

D Proisse sind exakt und prägnant, si seget: "Guck Oma, der schwarze, dort im Feld hüpfende Vogel ist ein Rabe!" En Alemann sait: "Chum emol schnell cho luege cho, Mameli, lueg, de seb schwarzi Vogel wo dai im Feld umehüpfe tuet, seb isch e Raabevögeli, gell!" Well mer aber e Enzyklopädi sind, halt di churz und schriib: "Lueg Groosi, de schwarz Vogel dai, wo im Feld umhüpft, isch en Raab." oder äänli, aber nöd: "Lueg Oma, de schwarz döt im Feld hüpfendi Vogel isch en Raab."

Kategori: Wikipedia