Istambul

De Biquipedia

Istambul
Hagia Sophia
Nombre ofizial	İstanbul
País	Turquía
{{{tprechión}}}	{{{rechión}}}
Probinzia	Istambul
{{{tpmonezipio}}}	{{{monezipio}}}
Codigo postal	{{{cp}}}
Superfizie	1.538,77 km²
Altaria	100 m.
Distanzia	{{{distanzia}}} km á [[{{{ta}}}]]
Poblazión	10.034.830 ab.
Densidá	6521 ab./km²
Chentilizio	{{{chentilizio}}}
Ríos	{{{ríos}}}
Pachina web	http://www.ibb.gov.tr/

Istambul, Estambul (d'o turco İstanbul) u Costantinnoble ye a ziudat más gran de Turquía, y tamién una d'as ziudaz más grans d'Europa, con amán de 9.000.000 de abitans en a ziudat (2000) y entre 12 y 15 millons en l'aria metropolitana.

Ye tamién a capital alministratiba d'a probinzia de Istambul.

A ziudat biella ye prenzipalmén clabada en o estreito d'o Bosforo. Sin dembargo, a ziudat muderna ye muito más ampla y repleca os dos cantos (europeyo y asiatico) d'o estreito. Entre as atrauzions toristicas s'encluyen a Ilesia d'a Dibina Sabiduría (Aya Sofia), Sariyer, Eyüp y Taksim en o canto europeyo, y Beyköz, Üsküdar, Kadiköy, Moda, Bostanci y Adalar en o canto asiatico. Como capital que estió de dos d'os imperios más poderosos d'a Tierra, y ziudat cosmopolita que, t'o sieglo XVI, yera prebablemén a más zebilizada y multicultural, Istambul agüespa molimentos estraordinarios: palazios, ilesias y o ipodromo que datan d'a epoca bizantina; as mezquitas Azul y Süleymaniye; o Palazio Topkapi, sede d'o poder imperial otomán, y atros.

Anque dende 1923 a capital de Turquía ye Ankara, Istambul sigue estando una ziudat que tien un paper zentral en a industria, o comerzio y a cultura de Turquía. Agüespa más d'una uzena de unibersidaz. Ye sede d'o Patriarcato Ecumenico, cabeza d'a Ilesia Ortodosa Grieca.

Contenius 1 Nome 2 Istoria 3 O Bosforo 3.1 Tónel en construzión

[editar] Nome

Se clamó Bizanzio dica 330, cuan cambeó ta atra denominazión, en grieco Konstantinoúpolis y en latín Constantinopolis, emplegando-se'n debibatos en cadaguna d'as luengas d'os países europeyos. En la Cronica de San Chuan d'a Peña s'escribe Constantinnoble u Costantinnoble. Encara que o nome cambeó atra begata en 1453 con a conquista turca otomana, os deribatos europeyos de Constantinopolis s'emplegaban en Ozident dica 1930. En o periodo otomán os turcos clamaban a la ziudat İstanbul, pero ofizialmén s'emplegaba o nome Qustantaniyyeh (قسطنطنيه) ("Ziudat de Constantino" en arabe). O nome ofizial d'Istambul estió imposato lo 28 de marzo de 1930.

[editar] Istoria

Establita por l'emperador román Constantín I lo Gran sobre l'antiga colonia grieca de Bizancio (establita por colonos griecos de Megara en 667 aC), que dimpués se clamarba Costantinopolis (y en aragonés Costantín Noble), en o suyo onor. Se transformó en a capital d'o Imperio Román de Orién y dimpués estió a capital d'o Imperio Bizantino. Dezaga d'a Caita de Costantín Noble (u Conquista de Istambul) en 1453 pasó a estar parti y capital d'o Imperio Otomán, dic'a suya caita ofizial o 1 de nobiembre de 1922. Con a proclamadura d'a Republica endrezada por Mustafa Kemal (clamato dimpués Atatürk u pai d'os turcos), a capital turca se tresladó ta Ankara.

[editar] O Bosforo

O Bosforo (En turco Boğaziçi) ye un estreito que dibide en dos partis a ziudá de Estambul, coneutando a lo Mar de Marmara con o Mar Negro.

Bi ha dos puens sobre este estreito. O puen Bogazici (Boğaziçi Köprüsü) de 1074 metros de largo estió replenau en 1973. O segundo puen, o Fatih Sultan Mehmet (Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, FSM) poseye una largaria de 1014 metros, estió replenau en 1988 y se troba cuasi a zinco quilometros a lo norte d'o primer puen.

[editar] Tónel en construzión

Un tónel ferrobiario de 13,7 quilometros ye estando construito y se estima a suya rematanza ta 2008. Alto u baxo 1400 metros d'o tónel ban a construyir-se baxo l'estreito, por meyo d'a teunica d'acolada d'o caño, y ye prebisto que será o más fundo tónel executau por este metodo (con un masimo de 56 m baxo lo ran d'o augua). O proyeuto alufra a construzión d'un metro de 13.3 km con cuatro estazións, que chunirá o zentro de Estambul con l'urbe oriental y con l'urbe ozidental.ru-sib:Станбул