Хура тăхлан
Википедири материал
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Щёлочь металĕсем | Щёлочьпа çĕр металĕсем | Куçакан металсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Çăмăл металсем | Çурма металсем | Сипетлĕ газсем | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pb | 82 |
| 207,2 | |
| 6s26p2 | |
| Хура тăхлан | |
Хура тăхлан шăранчăк лаптакĕсен (С1 палли) хакĕ 2006 çулта вăтамран 1,3—1,5 долл/кг пулнă.
Тупмалли |
[тӳрлет] Хими пахалăхĕсем
Электронлă хормули: KLMN5s25p65d106s26p2, Eион (Ме=>Ме++e)=7,42 эВ.
[тӳрлет] Туса кăларни
Хура тăхлана шăратса кăларакан çĕршывсем (включая вторичный свинец) 2004 (ILZSG хыпарĕсем тăрăх), пин тоннă:
| ЕС | 2038 |
| АПШ | 1498 |
| Китай | 1256 |
| Корей | 219 |
[тӳрлет] Усă курни
Хура тăхлан нитрачĕпе сирпĕнекен хутăш япаласене туса хатĕрленĕ çĕрте усă кураççĕ.
Хура тăхлан теллуричĕ — термоэлектрика материалĕ (термо-э.д.с 350 мкВ/К) тунă ĕçре кирлĕ пулать.
Хура тăхлан азичĕ — анлă усă куракан детонатор (сирпĕнекен япалана хĕртсе яраканĕ).
Хура тăхлан перхлорачĕ — йывăр шĕвеке (тачăлăхĕ 2,6) хатĕрлеççĕ, унпа минерал тăприсене флотациллĕ тупăшланă çĕрте усă кураççĕ, йӳçĕлтерекен вырăнне хурса хăватлă сирпĕнӳллĕ хутăшлă япаласенче те ĕçе кĕртеççĕ.
Хура тăхлан фторичĕнчен хăйĕнчен те, çаплах висмут фторичĕпе, пăхăрпа, кĕмĕлпе пĕрле хими электро-юхăм çăлкуçĕсен катад материалĕ тăваççĕ.
Хура тăхлан висмутачĕ, хура тăхлан сульфиче, хура тахлан йодичĕ катод материалĕ вырăнĕнче литийлĕ аккумулятор батарейисенче ĕçлеççĕ. Хура тăхлан хлоричĕнчен хатерленĕ катод материалĕпе резерв ток çăлкуçĕсенче усă кураççĕ.
Хура тăхлан теллуричĕ — термоэлектрогенераторсемпе термоэлектрика сивĕткĕчĕсене (холодильникĕсене) хатĕрлес ĕçсенче анлă усăра пулаççĕ.
Хура тăхлан икӳçĕлĕкĕ хура тăхланлă аккумулятăрсенче хăй ĕç вырăнне тупать, çаплах унпа усă курса чылай хими электро-юхăм çăлкуçĕсене, тĕслĕхрен — хура тăхлан-хлор элеменчĕ, хура тăхлан-плавик элеменчĕ тата ыттисене тăваççĕ.
2004 çулта хура тăхлан чылай усă курнă çĕршывсем, пинтоннă (ILZSG хыпарĕсем):
| Китай | 1770 |
| ЕС | 1553 |
| АПШ | 1273 |
| Корей | 286 |
[тӳрлет] Физиологи ĕçĕсем
Хура тăхланăн, унăн çыхăнăвĕсем — наркăмăшлă. Органисăма лексе, вăл шăмăсенче сыхланса юлать те артатма тытăнать. ПДК Сывлăш атмосферинче хура тăхлан çыхăнăвĕсен шучĕ 0,003 мг/м³, шывра 0,03 мг/л, тăпрара 20,0 мг/кг. Хура тăхлана Тенче океанне 430—650 пин т/çул кăларса пăрахаççĕ.
