Aisopos
Van Wikipedia
Aisopos (Grieks: Aίσωπος) of Aesopus (620 v. Chr. – 560 v. Chr.) was een Griekse dichter van fabels die nog steeds gebruikt worden om morele lessen uit te trekken. De fabels van Aisopos zijn de oudst bekende dierenfabels.
Zijn geboorteplaats is onbekend, maar hij zou een slaaf op Samos geweest zijn, waar hij mishandeld werd. Hij kreeg van Iadmon zijn vrijheid terug, omdat hij een aantal personen in het openbaar ontmoet had, waaronder Solon. Die bracht hem in aanraking bracht met fabels. Aisopos werd in Delphi vermoord.
Aristoteles bericht van Aisopos dat hij een slaaf van Thracische oorsprong zou zijn. Mogelijkerwijze waren veel van zijn dierfabels van Thracische herkomst.
De beroemde fabels van de Romeinse dichter Phaedrus en van de 17e-eeuwse Franse dichter La Fontaine zijn voor een groot deel op de fabels van Aisopos gebaseerd. In Rusland is de bewerking van de 19e-eeuwse auteur Ivan Krylov heel beroemd. Ook een anonieme middeleeuwse Nederlandstalige auteur liet zich hierdoor inspireren tot een bundel van fabels, genaamd Esopet.
Hieronder staan 2 voorbeelden van fabels van Aisopos.
[bewerk] Voorbeeld: De Vos en de Bok
(een vrij letterlijke vertaling vanuit het Grieks)
Een bok daalde af, nadat hij in de zomer hevig dorst had gekregen, in een afgrond met steile randen, om water te drinken. Nadat hij had gedronken en verzadigd was, kon hij niet omhoog gaan en kreeg hij berouw en zocht hij een helper. Nadat een vos hem had gezien, riep hij: "O dwaas, indien jij zoveel hersenen had als haren in je baard, loerde jij, voordat jij naar beneden zou zijn gegaan, naar een weg omhoog." Dit verhaal maakt duidelijk dat het nodig is, terwijl je eerst vooruit kijkt naar het einde van de zaken, zo te doen.
[bewerk] Voorbeeld: Een Leeuw, een Ezel en een Vos
(een vrij letterlijke vertaling vanuit het Grieks)
Een leeuw, een ezel en een vos gingen nadat ze een bondgenootschap hadden gesloten op jacht. Nadat veel dieren gevangen werden, droeg de leeuw de ezel op hen onder hen te verdelen.
Nadat deze de drie delen in gelijke stukken had gedaan, spoorde hij de anderen aan te kiezen.
Nadat de leeuw boos geworden was, at hij de ezel op. Daarna beval hij de vos te verdelen. Nadat deze alles in een deel had opgestapeld, liet hij een klein stuk voor zichzelf over.
En de leeuw (zei) tegen hem: “Wie, o beste, leerde jou zo te verdelen?” Hij zei: “Het ongeluk van de ezel.”
Dit verhaal toont, volgens sommigen, dat het ongeluk van de naasten bij de mensen leidt tot matigheid.
Je zou er echter ook de machiavellistische les in kunnen zien, dat de koppige, domme ezel denkt dat hij van een machtige onderhandelingspartner ongestraft een evenredig deel kan opeisen, terwijl de sluwe vos rekening houdt met het machtsverschil. En vervolgens dus ook niet het gewelddadige machtsmisbruik van de leeuw als reden geeft voor zijn eigen opportunisme, maar het 'ongeluk van de ezel', zodat hij niet alsnog de leeuw voor het hoofd stoot en wordt opgegeten.
