DAF YP-104
Van Wikipedia
De YP-104 is een licht bepantserde vierwiel-aangedreven verkenningswagen van DAF. Deze pantserwagen is nooit in productie genomen. De "Y" staat voor een voertuig van Nederlandse makelij, de "P" voor pantservoertuig.
Eind jaren vijftig kreeg DAF de opdracht een licht verkenningsvoertuig te ontwikkelen. Hierbij maakte men gebruik van zoveel mogelijk componenten van de DAF YA-126 "wapendrager" (anders dan de naam zou doen vermoeden was dit gewoon een 4x4 vrachtauto). Het voertuig kwam in 1960 gereed.
Het was erg klein met een lengte van zo'n vier meter en een bemanning van drie. Er was één commandant-schutter aangevuld met twee chauffeurs: zoals bij veel verkenningsvoertuigen is er namelijk een tweede naar achteren gerichte besturing zodat het voertuig als het op de vijand stuit onmiddellijk weer terug kan rijden. Er waren twee ramen aan de achterkant, net als de drie aan de voorkant voorzien van neerklapbare pantserluiken. Met een enkele hendelbeweging kon de hele versnellingsbak omgezet worden voor het "achteruitrijden". Wel werkten beide besturingen alleen op de normale voorwielen. Alle wielen waren onafhankelijk geveerd en de banden konden niet lek geschoten worden. De topsnelheid was 100 km/u (dus in beide richtingen). Als motor werd de Hercules JXLD zijklepbenzinemotor gekozen, een zes-cilinder die 131 pk opleverde bij 3200 toeren; een opgevoerde versie van deze veteraan uit de Tweede Wereldoorlog zou nog gebruikt worden voor de DAF YP-408. Het gewicht lag op 5,4 ton; gezien de kleine afmetingen was de YP-104 dus niet eens zo heel slecht bepantserd. Hoewel de specificaties luidden dat het slechts beschermd moest zijn tegen granaatscherven en lichte vuurwapens, was het voertuig aan de voorzijde vermoedelijk immuun voor vuur van zware machinegeweren.
Er zijn slechts enkele prototypen van gemaakt, maar onduidelijk is hoeveel (één, twee of drie). Er bestaan in ieder geval foto's met twee verschillende kentekenplaten. De theorie dat er drie prototypes gemaakt zijn komt vermoedelijk voort uit een foute lezing van de Encyclopedia of Armoured Cars van Crow & Icks. Deze stelt dat het prototype in 1959 klaar was en vermeldt dan een productieversie in 1960 (afmetingen 14'2" x 6'10" x 4'11") met een verbeterde opbouw gevolgd door een modificatie in 1962 die het voertuig geschikt maakte om een indirect richtbaar 20 mm snelvuurkanon te dragen. Volgens Fred Vos, neêrlands eerste pantserjournalist, was er maar één prototype gemaakt. Hij vermeldt in zijn Pantservoertuigen 1 uit 1963 dat dit de opeenvolgende kentekenregistraties FH-56-59 en KZ 99-78 bezat en geeft als afmetingen 4,33 x 2,08 x 1.50 meter. Het belangrijkste verschil tussen de eerste twee versies was de vorm van de twee schuin naar voren gerichte ramen: die waren oorspronkelijk veel groter. Détailfoto's tonen een onderstel van de twee versies dat tot in de kleinste deukjes identiek lijkt. Het heeft er dus alle schijn van dat er inderdaad maar één voertuig geweest is dat twee keer is aangepast.
De YP-104 is duidelijk in de Britse stijl gemaakt (het wordt door Crow & Icks vergeleken met de Daimler Scout Car en door Vos met de Ferret) en weerspiegelt ook het Britse concept om de verkenning te laten uitvoeren door een grote hoeveelheid goedkope en "vervangbare" lichte voertuigen. Juist in die tijd ging de Koninklijke Landmacht echter over op een slankere organisatie met volledig gemechaniseerde eenheden; de verkenningsbataljons moesten daarbij een zo groot mogelijke slagkracht krijgen. De licht gepantserde en met één machinegeweer zeer licht bewapende YP-104 was dus ongeschikt; de modificatie uit 1962 wilde ongetwijfeld aan dit bezwaar tegemoetkomen maar de verkenningstaak zou uiteindelijk worden uitgevoerd door de M-113 C&R en de AMX-13: in 1964 werd de YP-104 afgewezen. Eén voertuig bevindt zich nog op Kamp Soesterberg. De legende wil dat een ander begraven is op het terrein van DAF.
