Diarree
Van Wikipedia
Diarree of buikloop is een hoofdzakelijk dunne, waterige (soms slijmerige) ontlasting die gepaard gaat met de nood om dringend en meer naar het toilet te gaan. Diarree gaat meestal samen met een onaangenaam, drukkend gevoel in de buik, gepaard met plotselinge krampen of buikpijn. Men voelt zich vaak slapjes en verzwakt, want door een te groot vocht- en voedselverlies gaat de lichamelijke toestand achteruit. Ook emotioneel voelt men zich vaak minder goed.
Inhoud |
[bewerk] Wanneer spreekt men van diarree
De definitie van het Nederlands huisartsengenootschap (NHG) luidt: "Acute diarree is een plotseling optredende afwijking van het voor een persoon gebruikelijke defecatiepatroon met een maximale duur van 14 dagen, waarbij de frequentie en de hoeveelheid van de ontlasting zijn toegenomen en de ontlasting meer water bevat dan gewoonlijk." Diarree gaat vaak gepaard met buikkrampen en braken.
[bewerk] Chronische diarree
Chronische diarree heeft dezelfde kenmerken als hierboven beschreven, alleen duurt chronische diarree langer dan twee weken.
[bewerk] Oorzaken
Diarree kan veroorzaakt worden door:
- buikgriep (virusinfectie). (De meest voorkomende varianten worden veroorzaakt door: Rotavirus, Norovirus, Adenovirus en Astrovirus)
- bacteriële infectie: het eten van bedorven voedsel (vakantie, barbecue). Meest voorkomende bacteriële verwekkers zijn Campylobacter, Salmonella-soorten en Shigella.
- andere darmparasieten: entamoeba histolytica, blastocystis hominis, giardia lamblia, strongyloides stercoralis en andere.
- Slechte voedselhygiëne. (ontstaan van Toxinen in het voedsel door bacteriegroei, meestal toxine van Staphylococcus aureus.)
- infecties of ontstekingsprocessen in de darm (ziekte van Crohn, colitis ulcerosa).
- intoleranties voor bepaalde voedselbestanddelen, bijvoorbeeld lactose (zie lactose-intolerantie), gluten of fructose
- overmatig gebruik van alcohol.
- door geneesmiddelen: bijvoorbeeld magnesiumbevattende middelen (laxeermiddelen) en antibacteriële middelen.
- Angst en stress.
Dat diarree door olijfolie kan worden veroorzaakt is een fabeltje.
[bewerk] Wanneer naar de dokter
- als de diarree langer duurt dan 3 à 7 dagen.
- bij vermoeden van uitdroging (wanneer 5-10% van het lichaamsgewicht verloren is, en zeker indien het meer is.)
- als er bloed en/of slijm bij de ontlasting zit en bij koorts.
- bij voortdurend braken.
- bij veel vochtverlies, vooral belangrijk bij kinderen en bejaarden.
- als vermoed wordt dat de diarree wordt veroorzaakt door geneesmiddelen (bijv een geneesmiddel voor epilepsie of digoxine (een hartmiddel)).
[bewerk] Wat kan men zelf doen
- Blijf drinken: vaak en in kleine beetjes (ook bij braken). Zeker baby's en kleine kinderen. Drink water, thee, vruchtensap (geen grote hoeveelheden appelsap) heldere soep, rijstwater of een ijslolly. Volwassenen moeten ten minste 1,5 liter per dag drinken. Niet meer dan 1 kopje vocht (100-150 ml) per keer. Kinderen moeten minstens 1 liter per dag drinken.
- Eet waar u trek in heeft en wat u kunt verdragen (denk aan braken). U hoeft dus geen speciaal dieet te volgen. Zelfs bij waterdunne diarree kan uw lichaam nog de helft van de joule opnemen. Heeft u last van buikkrampen eet dan kleine porties.
- Extra aandacht voor hygiëne om te voorkomen dat u anderen besmet. Was daarom goed uw handen na elk toiletbezoek of wanneer u een luier heeft verschoond. Vormt u een besmettingsgevaar op het werk blijf dan thuis of vermijd contact met voedsel en drinken. Belangrijk bij werk in de horeca, ziekenhuis etc.
- Let bij het gebruik van medicijnen (bijvoorbeeld de pil) op of u voldoende medicatie binnenkrijgt. De werking van medicijnen kan teniet gedaan worden, doordat het middel het lichaam te snel verlaat met de ontlasting. Neem hiervoor contact op met uw arts.
- Als u op vakantie bent, let dan goed op wat u eet. Twijfelt u, neem dan mineraalwater, verpakt vruchtensap, vers gekookt en weer afgekoeld water of thee. Neem geen schepijs uit karretjes langs de weg, geen rauw ongekookt voedsel (zoals schelpdieren), geschild rauw fruit of onvoldoende doorbakken vlees.
- Was de vaat af in heet sop en gebruik iedere dag een schone droogdoek. Bewaar restjes in koelkast.
- Wees voorzichtig met alcohol.
- Beperk te vet of te gekruid voedsel tot een minimum.
- Ontbijtkoek, sinaasappelsap, karnemelk, zuidvruchten en stroop zijn laxerende middelen die zodoende niet bijdragen aan het overgaan van de diarree.
- Pap, rijst, bananen, toast, thee, wit brood en rode wijn hebben een verstoppende werking.
[bewerk] Behandeling
Specifieke behandeling is bij infectieuze diarree door bacteriën en virussen zelden mogelijk. Uitdroging voorkomen en genezing afwachten is het belangrijkste. Bij diarree worden water en andere dranken niet goed door de darm opgenomen. Een ORS-preparaat kan dan helpen. Dit is een oplossing van suiker en zout in de juiste verhouding. Deze combinatie maakt opname van vocht wat gemakkelijker. Hierdoor wordt uitdroging voorkomen, wat bij de meeste vormen van diarree die vanzelf overgaan het grootste gevaar is. Treedt uitdroging in gevaarlijke mate op dan zal de patiënt in principe worden opgenomen om intraveneus vloeistof toegediend te krijgen om uitdroging en sterke verstoring van het elektrolietenevenwicht tegen te gaan terwijl hij zelf de infectie overwint.
Er bestaan ook middelen om de darmbewegingen te remmen, zoals loperamide en codeine, maar dat is uitsluitend symptoombestrijding en mag bij koorts en bij bloed bij de ontlasting niet worden gebruikt. Bij bacteriele infecties is het meestal ook niet zinvol om antibiotica te geven, al bestaan hierop wel uitzonderingen. Bij parasieten als verwekkers is behandeling met antiparasitaire middelen juist weer wel zinvol. Om de oorzaak van besmettelijke diarree op te sporen is meestal een faecesonderzoek nodig; de resultaten van een kweek zullen echter vaak pas binnenkomen als de patiënt al vanzelf beter is geworden.
Voor andere vormen van diarree, zoals bij de ziekte van Crohn, bestaan wel specifieke behandelingen.