Karl Friedrich Hieronymus von Münchhausen
Van Wikipedia
Karl Friedrich Hieronymus Baron von Münchhausen (Bodenwerder in het Weserbergland, 11 mei 1720 - aldaar 22 februari 1797) was een Duitse edelman die in het Russische leger diende in de strijd tegen de Turken, waarover hij zeer sterke verhalen schijnt te hebben verteld.
Deze verhalen werden door Rudolf Erich Raspe verzameld en in 1785 in het Engels uitgegeven onder de titel The Surprising Adventures Of Baron Munchausen oftewel De verrassende avonturen van Baron Munchausen. Een Duitse vertaling door Gottfried August Bürger liet niet lang op zich wachten. Veel van het materiaal was echter afkomstig uit andere bronnen. Ook werden de verhalen (die op zich al sterk genoeg waren) nog verder aangedikt. Hierover was de baron niet bijzonder te spreken, waardoor de relatie tussen hem en Raspe (die voorheen vrij regelmatig bij de baron op bezoek kwam) sterk bekoelde. Hoewel de verhalen oorspronkelijk als onschuldig vermaak bedoeld waren werd de baron steeds meer als leugenaar gezien (zijn bijnaam was de Leugenbaron), waardoor hij zich terugtrok uit het openbare leven.
Volgens de verhalen kon de baron verbazende dingen doen, zoals op kanonskogels vliegen, doorrijden op een in tweeën gehakt paard, hongerige wolven binnenstebuiten keren en zichzelf aan zijn eigen vlecht uit een moeras trekken. In latere versies werd overigens verteld dat hij zich niet aan zijn vlecht maar aan zijn laarzenstroppen (de lusjes aan zijn laarzen) omhoog trok, waar dan weer de woorden 'bootstrapping' en 'booten' (van een computer) vandaan zouden komen.
De baron vertelde dus volgens de overlevering sterke verhalen om aandacht te krijgen. De geestesziekte waarbij iemand zichzelf verwondt om aandacht te krijgen, is naar hem vernoemd: het Münchhausensyndroom. Nog meer tot de verbeelding sprekend is de situatie waarin iemand letsel aan een ander toebrengt om vervolgens als "redder" of "bezorgde ouder" aandacht te krijgen: Münchhausen by proxy.
In 1943 werd de Duitse film Münchhausen gemaakt met de populaire acteur Hans Albers in de hoofdrol en geregisseerd door Josef von Báky. Deze film viel vooral op door de prachtige kostuums en decors. Alhoewel midden in de Tweede Wereldoorlog gemaakt, is dit opvallend genoeg geen propagandafilm. De film werd gemaakt n.a.v. het 25-jarig jubileum van de UFA-studio. Terry Gilliam maakte in 1988 de film The Adventures of Baron Munchausen.
In zijn geboorteplaats Bodenwerder, aan de rivier de Wezer, is in zijn geboortehuis een kamer ter herinnering aan hem ingericht. De deelstaat Nedersaksen waar Bodenwerder deel van uit maakt reikt jaarlijks de Münchhausenpijs uit aan personen of organisaties die de fantasie levendig houden. In 2005 ontving de Nederlandse entertainer Rudi Carrell deze prijs.
