Max Blokzijl
Van Wikipedia
Marius Hugh Louis Wilhelm Blokzijl (Leeuwarden, 20 december 1884 – Den Haag, 16 maart 1946). was een Nederlandse zanger en journalist. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij een van Nederlands bekendste collaborateurs. Na de bevrijding werd hij ter dood veroordeeld en gefusilleerd.
De zangcarrière van Max Blokzijl begon als grap. Samen met collega-journalist Jean-Louis Pisuisse trok hij in 1907, vermomd als Italiaanse straatmuzikant door Nederland. De twee schreven een boekje over hun belevenissen: Avonturen als straatmuzikant. Het succes van dat boekje stelde hen in staat hun zangcarrière verder uit te bouwen. Als zangers/journalisten reisden ze van 1908 tot 1913 door Europa, Nederlands-Indië, China, Japan, Siberië en Rusland. Voor hun op het Franse chanson geïnspireerde repertoire bedachten ze de naam levenslied.
Blokzijl diende tijdens de Eerste Wereldoorlog in het Nederlandse leger. Daarna werd hij correspondent in Berlijn waar hij in de ban van het nationaalsocialisme raakte. In het liberale Algemeen Handelsblad, waarvoor hij al sinds 1903 werkte, kon hij die politieke overtuiging niet kwijt. Vanaf 1938 schreef hij daarom eveneens, anoniem, voor het tijdschrift De Waag. Zijn lidmaatschap van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) van ir. A.A. Mussert hield hij geheim. Hij ontving er het stamboeknummer 56809.
Nadat het Duitse leger in mei 1940 Nederland bezette kwam Blokzijl openlijk voor zijn nationaalsocialistische ideeën uit. Gedurende de gehele oorlog verzorgde hij wekelijkse radiopraatjes voor de Nederlandsche Omroep. Als hoofd van de afdeling perswezen van het nationaalsocialistische Departement van Volksvoorlichting en Kunsten werkte hij aan de nazificering van de Nederlandse pers.
Na de oorlog werd het proces tegen Blokzijl, dat vanwege zijn grote bekendheid bij het Nederlandse publiek met grote belangstelling werd gevolgd, kennelijk met veel haast gevoerd. De tenlastelegging bevatte slechts één punt: de beschuldiging dat hij gedurende de bezettingsjaren opzettelijk, terwijl Nederland in oorlog was met Duitsland, in het openbaar, in hoofdzaak door middel van radio, propaganda had gevoerd, gericht op het breken van het geestelijk verzet van het Nederlandse volk en het ontrouw doen worden van dat volk aan de gemeenschappelijke geallieerde zaak. Zuiver op grond van passages uit zijn radiopraatjes werd hij op 25 september 1945 ter dood veroordeeld. Zijn beroep tegen deze uitspraak werd verworpen en zijn verzoek om gratie werd niet ingewilligd. In vergelijking met andere nationaalsocialistische propagandisten is Blokzijl extreem zwaar gestraft. Hij had het ongeluk als de eerste bekende collaborateur te moeten terechtstaan en daarnaast moet zijn symboolfunctie - hij werd beschouwd als de stem van het Nederlandse nationaalsocialisme - niet worden onderschat. Hij werd geëxecuteerd op de Haagse Waalsdorpervlakte.
| Bronnen en referenties: |
|
| {{{afb_links}}} | Zie ook: | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
|
