Mierenzuur

Van Wikipedia

Mierenzuur
Chemische formule en molecuulmodel
Structuurformule van Mierenzuur



Algemeen
Molecuulformule	C H₂O₂
Smiles
IUPAC	methaanzuur
Andere namen	verouderde namen: waterstofcarbonzuur, hydrogeencarbonzuur
CAS-nummer	64-18-6
EINECS-nummer	200-579-1
EG-nummer
VN-nummer	1779/II
Beschrijving	kleurloze vloeistof met een sterke geur
Vergelijkbaar met
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
C, Corrosief
Carcinogeen
Hygroscopisch	ja
Risico (R) en veiligheid (S)	R-zinnen: R: 35 S-zinnen: S: 23-26-45
Omgang	damp niet inademen, contact vermijden
Opslag	verwijderd houden van hitte, vonken en open vlammen; stevig gesloten houden, doch regelmatig druk aflaten (mierenzuur kan druk ontwikkelen)
ADR-klasse
MAC-waarde	9 ml/m³ = 5 ppm
LD₅₀ (ratten)	1100 mg/kg
LD₅₀ (konijnen)	mg/kg
MSDS-fiches
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	Vloeistof
Kleur	Kleurloos
Dichtheid	1,19 g/cm³
Molmassa	46,03 g/mol
Smeltpunt	8,5 °C
Kookpunt	100,8 °C
Vlampunt	°C
Zelfontbrandingstemperatuur	540 °C
Dampdruk	2800 Pa
Andere eigenschappen
Oplosbaarheid in water	g/L
Goed oplosbaar in	water, ethanol, diethylether, glycerol
Slecht oplosbaar in
Onoplosbaar in
Dipoolmoment	D
Viscositeit	Pa·S
Kristalstructuur
Thermodynamisch gedrag
Δ_fG^o_g	kJ/mol
Δ_fG^o_l	kJ/mol
Δ_fG^o_s	kJ/mol
Δ_fH^o_g	-378,6 kJ/mol
Δ_fH^o_l	-424,72 kJ/mol
Δ_fH^o_s	kJ/mol
S^o_{g, 1 bar}	248,7 J/mol·K
S^o_{l, 1 bar}	128,95 J/mol·K
S^o_s	J/mol·K
C^o_p,m	99,04 J/mol·K
Evenwichtsconstanten	pKa = 3,75
Klassieke analyse
Spectra
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaard omstandigheden gebruikt (298,15K of 25°C, 1 bar)

Mierenzuur is een sterk bijtend organisch zuur. De zouten heten methanoaten of formiaten.

[bewerk] Voorkomen

Mierenzuur komt in veel levende wezens, zowel dieren als planten, voor. Onder andere mieren maken en gebruiken mierenzuur als middel tot aanval en zelfverdediging, vandaar de naam mierenzuur, maar ook bijen en brandnetels verdedigen zich met mierenzuur.

[bewerk] Synthese

Uit methanol, water en koolstofmonoxide wordt mierenzuur gemaakt met enkele tussenstappen:
- Methanol en koolstofmonoxide reageren bij verhoogde temperatuur en druk tot de ester methylmethanoaat
- Methylmethanoaat reageert met water tot mierenzuur en methanol
Uit natriumhydroxide, zwavelzuur en koolstofmonoxide met natriumformiaat als tussenstap:
- Natriumhydroxide en koolstofmonoxide reageren bij verhoogde temperatuur en sterk verhoogde druk tot natriumformiaat
- Natriumformiaat reageert met zwavelzuur tot mierenzuur en natriumsulfaat.

[bewerk] Gebruik

[bewerk] Industrie

Zuiver mierenzuur is een belangrijke stof in de synthese van vele organische stoffen. Met alcoholen vormt mierenzuur esters die als oplosmiddel of geurstof gebruikt worden. Zuiver mierenzuur wordt in reinigingsmiddelen gebruikt als desinfectans en ontkalkend middel. Verder als looi-of bijtsmiddel in de leer- en textielindustrie