Start- en landingsmethoden
Van Wikipedia
Vliegtuigen kunnen bij het starten en landen gebruikmaken van een aantal verschillende methoden. In gebieden waar veel objecten een normale start en landing hinderen kan het nodig zijn af te wijken van de standaard methode. Ook kan de infrastructuur een rol spelen. Vooral militaire toestellen moeten vaak opereren in een gebied waar geen goede infrastructuur aanwezig is waardoor het nodig is een vliegtuig te ontwerpen dat een verkorte start- en landingsbaan nodig heeft of zelfs helemaal geen.
Inhoud |
[bewerk] Conventional Take-Off and Landing
Conventional Take-Off and Landing (CTOL) betekent conventionele start en landing. Dit houdt in dat het vliegtuig bij beiden gebruik maakt van de start- en landingsbaan. Het opstijgen en landen van amfibische vliegtuigen valt ook onder CTOL.
[bewerk] Short Take-Off and Landing
Short Take-Off and Landing (STOL) betekent korte start en landing. Dit houdt in dat een vliegtuig een kortere start en landing kan maken dan vergelijkbare vliegtuigen van dat gewicht. De benodigde lengte van de startbaan kan verkort worden door krachtige motoren toe te passen zodat het vliegtuig eerder aan de snelheid zit die nodig is om op te stijgen. De benodigde lengte van de landingsbaan kan verkort worden door het toepassen van verschillende methoden om het vliegtuig snel af te remmen zoals welvingskleppen, luchtremmen en remparachutes. Ook kan door een goed ontwerp van de vleugels de aanvliegsnelheid verlaagd worden.
[bewerk] Vertical Take-Off and Landing
Vertical Take-Off and Landing (VTOL) betekent verticale start en landing. Dit houdt in dat het vliegtuig kan opstijgen en landen zonder gebruik te maken van een start- en landingsbaan. Dit wordt mogelijk gemaakt door het naar onderen richten van de straalpijpen of propellers. De en V-22 Osprey zijn voorbeelden van zulke vliegtuigen, hoewel ze eigenlijk in de subcategorie Vertical/Short Take-Off and Landing (V/STOL) vallen. Dit zijn vliegtuigen die zowel verticaal als rollend kunnen opstijgen en landen.
[bewerk] Short Take-Off and Vertical Landing
Short Take-Off and Vertical Landing (STOVL) betekent korte start en verticale landing. Hierbij kan net als bij VTOL het vliegtuig de straalpijpen naar onderen richten. Het verschil is echter dat minder stuwkracht nodig is omdat de vleugels bij een rollende start ook liftkracht genereren. De Harrier is ontworpen als een VTOL-vliegtuig, maar wanneer deze met volle tanks en maximale lading opstijgt is he in de praktijk een STOVL vliegtuig. Ook de F-35 Lightning II is een STOVL vliegtuig, hoewel het in de tests heeft laten zien ook verticaal te kunnen opstijgen.
[bewerk] Vertical Take-Off and Horizontal Landing
Vertical Take-Off and Horizontal Landing (VTOHL) betekent verticale start en horizontale landing. Deze methode wordt eigenlijk toegepast bij vliegtuigen die vanaf een lanceerinrichting opstijgen. Hieronder vallen een aantal experimentele vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog en vlak daarna, maar de belangrijkste luchtvaartuigen die deze methode toepassen zijn de herbruikbare ruimtevaartuigen zoals de Boeran en Space Shuttle.
[bewerk] Short Take-Off But Arrested Recovery en Catapult Assisted Take-Off But Arrested Recovery
Short Take-Off But Arrested Recovery (STOBAR) en Catapult Assisted Take-Off But Arrested Recovery (CATOBAR) zijn methoden van starten en landen die toegepast worden op vliegdekschepen. Arrested Recovery houdt in dat de landing plaatsvindt door met een haak aan het vliegtuig de vangkabels op het vliegdekschip te grijpen.
