Traagschuim
Van Wikipedia
Traagschuim (ook wel: visco-elastisch schuim, geheugenschuim, nasa-schuim, etc.) is een materiaal dat wanneer het ingedrukt wordt langzaam in zijn oorspronkelijke vorm terugkeerd. Dat kan ongeveer 0,5 tot 5 seconden duren. Daarnaast wordt traagschuim zachter door lichaamswarmte. Het grootste voordeel van traagschuim is dat bij een matras van traagschuim er minder druk staat op uitstekende delen.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
In 1966 werd traagschuim door de NASA ontwikkeld om tijdens de lancering van de Space Shuttle de enorme versnellingskrachten (g-kracht) op te vangen door de krachten beter over het lichaam te verdelen. Men noemde het 'temper foam' omdat het zich vormt naar het lichaam door de lichaamswarmte. Uiteindelijk is het niet door de NASA gebruikt, maar vond wel zijn weg naar speciale medische toepassingen. Het was echter nog vrij duur. Traagschuim kreeg een grotere bekendheid door de Zweedse matrassen- en kussenfabrikant 'Tempur-pedic'. Zij slaagden erin het traagschuim productierijp te maken gaven het de merknaam 'Tempur'. Aangezien NASA het traagschuim heeft vrijgegeven, is er geen licentie nodig om het te fabriceren. Ook in Nederland wordt traagschuim gemaakt. In ziekenhuizen en verpleeghuizen bleek een matras van traagschuim decubitus (doorligplekken) te kunnen voorkomen bij mensen die langdurig op bed lagen. Vanaf ongeveer het jaar 2002 zijn matrassen van traagschuim een algemeen gangbaar product.
[bewerk] Materiaal
Traagschuim is een schuim van polyurethaan, net zoals polyetherschuim en koudschuim. Het bestaat uit holle cellen, die niet geheel afgesloten zijn, zodat de lucht in de cellen niet gecomprimeerd wordt als de cellen in elkaar gedrukt worden. Bij kamertemperatuur is het materiaal stug. Echter, het materiaal wordt slapper op die plaatsen waar het door de lichaamswarmte wordt verwarmd. Daardoor zal het materiaal zich voegen naar de vorm van het lichaam, waardoor het gewicht van het lichaam beter verdeeld wordt over het contactoppervlak.
Het materiaal reageert op warmte en druk. Het wordt zacht als het warm wordt. Met name bij traagschuim met een lang geheugeneffect is het schuim daarom 's zomers zachter dan 's winters. Doordat het op temperatuur en gewicht reageert voegt het zich naar iemands lichaam.
Gewoon polyetherschuim kan al in verschillende soorten gemaakt worden (gewicht, stevigheid, structuur), maar bij traagschuim komen daar nog meer mogelijkheden bij. Zo kan het geheugeneffect sterker of minder sterk zijn. En sommige traagschuimen voelen vettig aan, andere weer niet, etc.
Traagschuim voor matrassen moet voldoende luchtig zijn, zodat het goed ademt. De cellen van het schuim moeten vrij de lucht kunnen doorlaten. Men noemt dat een 'open celstructuur'.
[bewerk] Toepassingen
Omdat traagschuim speciaal gemaakt is om op lichaamswarmte te reageren wordt het altijd gebruikt als extra comfort of bescherming van mensen. Enkele voorbeelden: matrassen, hoofdkussens, oordopjes tegen lawaai, in helmen, etc.
[bewerk] Matras
Een matras bestaat meestal uit meerdere lagen. Bijvoorbeeld een bovenlaag van soepel traagschuim en een onderlaag van veerkrachtig schuim. Voor de onderlaag wordt meestal koudschuim gebruikt, soms een stevige traagschuimsoort en soms een pocketverenkern.
Traagschuimmatrassen zijn nooit volledig vervaardigd uit traagschuim. De matras is opgebouwd uit een traagschuimbovenlaag, die geplaatst is op een kern (koudschuim, pocketveren). De kern dient veerkrachtig en ondersteunend te zijn. Er is geen duidelijkheid over wat nu de beste kern is voor traagschuim. Sommigen vinden dat een koudschuimkern de beste resultaten geeft. Anderen beweren dat een pocketverenkern een betere ventilatie garandeert.
In de gezondheidssector worden traagschuimmatrassen gebruikt ter preventie van decubitus (doorligplekken). Doordat de druk van lichaam op het matras beter verdeelt wordt, is de doorbloeding beter, en hoeft iemand minder snel om te draaien (of omgedraaid te worden). Zowel bij zijligging als bij rugligging zorgt het voor een betere ondersteuning. Als men op de zij slaapt, voegt het naar de heupen en draagt het lichaam ook in de lendenen. Bij rugligging kantelt het bekken enigszins en is er ook ondersteuning in de lendenen.
De uitstekende delen zullen meer wrijving veroorzaken en dus meer warmte geven. Daardoor wordt het traagschuim juist op die plaats zachter en kunnen de uitstekende delen daar iets dieper in het schuim komen. Daardoor zal het matras het hele lichaam goed ondersteunen.
Omdat een bed vaak niet alleen dient om in te slapen, is het van belang te bedenken dat traagschuim diep inveert bij sterke lokale belasting. Op de knieen zitten zorgt dus voor diep inzakken. Over het bed verplaatsen gaat heel anders dan op meer traditionele matrassen.
[bewerk] Hoofdkussen
Bij hoofdkussen wordt vaak een zacht en luchtig traagschuim gebruikt. Veelal is een extra verhoging voor de nek aanwezig, zodat die goed wordt ondersteunt. Men noemt die verhoging soms een 'nekrol'. Sommige hoofdkussens zijn niet uit een groter blok uitgesneden maar tijdens de fabricage in een vorm gegoten. Aan de buitenkant zijn dan geen cellen te zien (zoals bij een spons), maar een rubberachtige laag. Gegoten schuim ademt minder goed als de geschuimde variant met open celstructuur en neemt ook minder goed vocht op. Gegoten schuim wordt daarom steeds minder toegepast.
[bewerk] Merken
Fabrikanten leveren het schuim in verschillende diktes. De meeste matrasfabriekanten kopen het traagschuim in en stellen zelf het matras samen. Doordat het materiaal traagschuim door NASA werd ontwikkeld worden soms voor exotische merknamen bedacht, die verwijzen naar de ruimtevaart.
