Tweeter
Van Wikipedia
Een tweeter is een luidspreker die vooral is ontworpen om hoge tonen weer te geven, en vormt daarmee onderdeel van een luidspreker van bijvoorbeeld een Hi-Fi installatie. De meeste moderne (2003) luidsprekerkasten voor Hi-Fi systemen bevatten 2 of 3 luidsprekers, waarvan de kleinste een tweeter wordt genoemd. Een tweeter heeft over het algemeen een frequentiebereik van 2000 tot 20,000 hertz. Sommige tweeters gaan nog hoger, al is dit boven de gehoorgrens van het menselijk gehoor.
Inhoud |
[bewerk] Een tweeter heeft een laag bewegend gewicht
Meestal wordt als tweeter een elektrodynamische luidspreker gebruikt, omdat het gewicht van het bewegende deel (de spoel) bij een elektrodynamische luidspreker lager is dan het gewicht van de bewegende magneet bij een magnetodynamische luidspreker. Een laag gewicht is van belang omdat bij de hoge frequenties de snelheden van de trillende conus ook vrij hoog zijn. Een lichtere luidspreker is met minder elektrisch vermogen in beweging te zetten dan een zwaardere luidspreker.
[bewerk] Een tweeter heeft een kleine omvang
Een tweeter heeft een kleine diameter ten opzichte van een gewone of een basluidspreker (woofer), namelijk rond de 3 cm. De reden hiervan is dat een kleine luidspreker hogere resonantiefrequenties heeft, waardoor deze juist in het hoogfrequente gebied, onder deze resonanties, correct geluid kan afstralen.
Elke luidsprekerconus vertoont resonanties vanaf één bepaalde grondfrequentie. Onder de laagste resonantiefrequentie zal de conus van de luidspreker netjes als één geheel, als een piston, heen en weer bewegen, met dezelfde fase als het elektrische signaal. Hierdoor zal het geluidssignaal met een voorspelbare uitstralingsvorm worden afgestraald naar de omringende lucht. Boven de eerste resonantiefrequentie van de conus treden er andere bewegingen op (andere trilvormen), waardoor de luidspreker een onvoorspelbaar gedrag krijgt. Het geluid dat de conus afstraalt is dan ook niet meer in fase met de elektrische aansturing.
[bewerk] Richtingskarakteristiek
Men kan zich nu afvragen waarom andere luidsprekers wel groot moeten worden uitgevoerd, als een kleine omvang zoveel voordelen biedt. De reden hiervan is de richtingskarakteristiek van een afstralend oppervlak. In het ideale geval dient een luidspreker een bolvormige afstraling te hebben. In dat geval is het geluid naar alle richtingen even sterk.
De gewenste bolvormige afstraling is echter slechts mogelijk tot een bepaalde frequentie, die afhangt van de grootte van de luidspreker. Geluidstonen met een hogere frequentie worden gebundeld afgestraald wanneer de golflengte van de afgestraalde toon gelijk is, of kleiner dan de diameter van de luidspreker. Het meeste geluid wordt dan afgestraald loodrecht op de luidspreker. Onder een grotere hoek is dan weinig geluid hoorbaar.
Een andere reden is dat een kleine piston niet in staat is voldoende geluidsvermogen af te stralen bij de lagere frequenties. Hoe groter de luidsprekerconus, des te minder sterk hoeven de trillingen te zijn om de lagere tonen te produceren.
[bewerk] Resonantie van de conus ophanging
De ophanging van de conus ten opzichte van de luidsprekerkast is bij elke luidspreker relatief slap (anders kan de conus niet bewegen). Deze ophanging vertoont ook resonantiefrequenties. Bij een tweeter ligt deze resonantie meestal rond de 1000 hertz. Voor een vervormingsvrije weergave van hoge tonen kan een luidspreker doorgaans minimaal één octaaf boven de eigen resonantie de tweeter ingezet worden, dat wil zeggen vanaf 2000 Hz.
