Wessex
Van Wikipedia
Wessex was een van de zeven Angelsaksische koninkrijken (ook wel bekend als de heptarchie) die vooraf gingen aan het verenigde koninkrijk Engeland. Het lag in het zuiden en zuidwesten van het land. De naam was ontleend aan de inwoners, de West-Saksen.
Wessex bestond vanaf de 6e eeuw tot aan het ontstaan van de Engelse staat in de 9e eeuw. Volgens het befaamde geschiedkundige werk de Anglo-Saxon Chronicle, werd Wessex gesticht door de vroege koningen Cerdic en diens zoon Cynric, hoewel dit algemeen als fictie wordt beschouwd.
Het meer historische Wessex begint met Ceawlin (560-591?), volgens traditie de zoon van Cynric. Hij had een machtsbasis in de westelijke Thamesvallei, met Dorchester als hoofdplaats. Hij breidde het rijk uit in alle richtingen, in het bijzonder naar het westen. Hij geldt als de tweede Bretwalda.
Later werd het rijk ook naar het zuiden (Hampshire en Wight) en zuidwesten (Dorset en Somerset, later Devon) uitgebreid. Tegelijkertijd werd echter het noordelijke deel van het gebied verloren aan het expanderende Mercia. Daarom kwam er in het zuiden een nieuw bestuurscentrum in Winchester.
Overigens was de naam Wessex toen nog niet in gebruik. Pas vanaf de tijd van Ine (ca. 700) werd gesproken over de 'West Saksen', over Wessex als gebied nog later. Voor die tijd was er sprake van de Gewisse of Gewissae. Dit werd wel verbonden met een mythologische 'Gewis', de grootvader van Cerdic, maar is meer waarschijnlijk een oud Saksisch woord dat 'bondgenoten' betekent.
De latere uitbreiding van Wessex met het huidige Devon en Cornwall leidde tot een toenemende macht van de koningen. Dit voorkwam ook dat Engeland vanuit het zuiden door de Vikingen kon worden veroverd. Een van de belangrijkste West-Saksiche nederzettingen was Winchester, dat in 871 door Alfred de Grote tot hoofdstad werd gemaakt.
Het koningschap was in Wessex niet strikt erfelijk. De sterkste kandidaat uit de vooraanstaande families werd gekozen of vestigde zijn macht. De interne strijd die dit met zich meebracht kan wel eens contraproductief zijn geweest. Mogelijk zijn er ook perioden geweest dat er geen daadwerkelijke koning was, omdat geen van de 'onderkoningen' duidelijk boven de rest uitstak.
Na de dood van koning Offa van Mercia kwam het koninkrijk Wessex op de voorgrond, eerst onder Egbert (802-839), die door Northumbria en Mercia werd erkend als Bretwalda (heerser van geheel Brittannië), daarna onder zijn zoon Ethelbald (839-859). Onder de regering van deze laatste namen de invallen van de Vikingen toe en toen Alfred de Grote (870-899) op de troon kwam, waren de Noormannen of Denen in bezit van geheel East Anglia en de oostelijke Midlands. Door zijn overwinning bij Edington in 878 wist Alfred de onafhankelijkheid van Wessex te handhaven en in 886 sloot hij een verdrag met de Deense koning Guthrum waarbij aan de Scandinavische invaller een deel van Engeland werd afgestaan, later bekend als de Danelaw.
De naam Wessex herleefde in de boeken van de 19e eeuwse romanschrijver en dichter Thomas Hardy.
Bij hun huwelijk op 19 juni 1999 verleende koningin Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk aan haar jongste zoon Prins Edward en diens vrouw Sophie Rhys-Jones de titel graaf en gravin van Wessex.
[bewerk] Koningen van Wessex
De volgende lijst is de traditionele lijst van koningen van Wessex. De gegeven data komen van de koningslijsten van Wessex. Voor de eerste koningen worden ook wel eerdere data gegeven (Cerdic 519-534, Cynric 534-560, Ceawlin 560-591), gebaseerd op de Anglosaxon Chronicles. Deze zijn echter waarschijnlijk kunstmatig vervroegd, met een tweeledige bedoeling:
- Om het feit dat Ceawlin vóór Ethelred van Kent bretwalda was in overeenstemming te brengen met de vermeende (maar waarschijnlijk onjuiste) datering van het begin van Ethelreds regering op ca. 560
- Om het koningshuis van Wessex meer ouderdom en daarmee meer status te geven
- Cerdic (538-554)
- Cynric (554-581)
- Ceawlin (581-588)
- Ceol (588 - 594)
- Ceolwulf (594/597-611)
- Cynegils (611-643)
- Cenwalh (643-674)
- Seaxburh (koningin, 674)
- Æscwine (674-676)
- Centwine (676-685)
- Cædwalla (685-688)
- Ine (688-726)
- Æthelheard (726-740)
- Cuthred (740-756)
- Sigebert (756-757)
- Cynewulf (757-786)
- Beorthric (786-802)
- Egbert (802-839)
- Æthelwulf (839-855)
- Æthelbald (855-860)
- Æthelbert (860-866)
- Æthelred (866-871)
- Alfred (871-899)
Zie voor de opvolgers van Alfred, lijst van Britse koningen.
