Ziekenfonds
Van Wikipedia
Een ziekenfonds of mutualiteit is een ziekte(kosten)verzekering die van overheidswege geregeld is.
Inhoud |
[bewerk] Nederland
Deze vorm van verzekering is per 1 januari 2006 in Nederland opgeheven en er wordt 1 centrale basisverzekering toegepast. De onderstaande gegevens hebben betrekking op de situatie zoals deze was in Nederland in 2005, tenzij anders vermeld.
[bewerk] Wie hadden er recht op?
Het ziekenfonds was bestemd voor mensen met een relatief laag inkomen.
Volgens de Ziekenfondswet waren verzekerd: 'werknemers' zoals gedefinieerd in de Ziektewet met een inkomen beneden een bepaalde grens, de 'ziekenfondsgrens'. Werknemer in de zin van de Ziektewet, waren echte werknemers (met een arbeidscontract) en personen met bepaalde uitkeringen.
Verplicht ziekenfondsverzekerd waren in concreto:
- Werknemers met lonen onder de ziekenfondsgrens;
- Uitkeringsgerechtigden;
- Ondernemers met een brutowinst onder de ziekenfondsgrens. Voor hen gold een speciale regeling bij grote winstschommelingen om te voorkomen dat ze ieder jaar van verzekering moesten wisselen.
Geen recht op ziekenfondsverzekering hadden:
- Niet-verdieners, of genieters van inkomen dat niet als premie-inkomen wordt gezien (stagevergoedingen, zwart inkomen, een schenking, allimentatie, studiefinanciering). Aangezien er geen premie op hun inkomen werd ingehouden (omdat zij dit niet hadden) zou dit de overheid te duur worden. Studenten hadden onder voorwaarden recht op een goedkope studentenverzekering, maar in andere gevallen moest een particuliere ziektekostenverzekering worden afgesloten. Deze was een stuk duurder, vooral voor ouderen, en verzekeringsmaatschappijen konden en mochten vaak voor de verzekeringsnemer vervelende eisen stellen;
- Inkomens boven die ziekenfondsgrens. Zij werden geacht best wat meer te kunnen betalen.
- Ambtenaren waren ook uitgesloten van ziekenfondsverzekering. Ambtenaren met een inkomen onder de ziekenfondsgrens kregen echter vaak een extra vergoeding om de hogere kosten te compenseren.
De ziekenfondsgrens bedroeg in 2005 € 33.000.
[bewerk] Premies
De premie werd in drie delen betaald:
- Nominale premie, die niet van het inkomen afhankelijk was, door de verzekerde zelf;
- Percentuele premie, die wel inkomensafhankelijk was en op het loon werd ingehouden;
- Het werkgeversdeel, dat de werkgever moest betalen.
[bewerk] Voor- en nadelen
Voordelen van het ziekenfonds waren de behoorlijke dekking voor een relatief lage premie. Ook lage inkomens konden zich verzekeren, wat precies het doel van de regeling was. Het nadeel was het verplichte karakter van de verzekering. De overheid kon de verzekeringsnemer niet dwingen een ziekenfondsverzekering af te sluiten, maar het percentuele deel werd op het loon ingehouden en zou niet worden teruggegeven. Een ander nadeel was het feit dat het percentuele deel, wanneer het inkomen te veel steeg, ongemerkt toch erg veel ging worden. Verder was het voor verzekerden met bijbaantjes erg vervelend om steeds van verzekering te moeten wisselen.
[bewerk] Onrechtmatig in het ziekenfonds
Het kon verleidelijk zijn om ziekenfondsverzekerd te blijven als men er geen recht meer op heeft. Mocht een verzekeringsmaatschappij hierachter komen, dan kon in Nederland met terugwerkende kracht een boete van € 95,54 voor een volwassene en € 47,77 voor een kind per maand worden opgelegd. Op het particulier verzekerd zijn terwijl men in het ziekenfonds had gemoeten stond geen sanctie, omdat de "boete" bestaat uit de ingehouden premie op het loon. In beide gevallen zou een verzekeraar echter zeer moeilijk doen bij het indienen van een claim, of deze weigeren.
[bewerk] België
In België is het lidmaatschap van een ziekenfonds verplicht bij één van de 5 erkende mutualiteiten:
- Christelijke Mutualiteit
- De Socialistische Mutualiteiten
- Het Onafhankelijk Ziekenfonds
- Liberale Mutualiteit
- het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds
Kinderen zijn automatisch aangesloten via het ziekenfonds van het gezinshoofd, tot de leeftijd van 25 jaar; tenzij de kinderen eerder fiscaal onafhankelijk worden. Dan dienen ze zelf een hoofdelijk lidmaatschap af te sluiten en bijdragen te betalen.
