Allogamus starmachi
Z Wikipedii
| Allogamus starmachi | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | stawonogi |
| Podtyp | tchawkowce |
| Gromada | owady |
| Rząd | chruściki |
| Rodzina | Limnephilidae |
| Rodzaj | Allogamus |
| Nazwa systematyczna | |
| Allogamus starmachi | |
Allogamus starmachi – owad wodny z rzędu chruścików (Insecta: Trichoptera) z rodziny Limnephilidae, jeden z nielicznych endemicznych gatunków owadów Polski. Uznany jest za gatunek zagrożony (kategoria VU). Występuje w Tatrach, larwy żyją w okresowo płynących potokach na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Gatunek występuje tylko w Tatrach na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Nie stwierdzono występowania w Tatrach Niżnych (Słowacja). Gatunek opisany stosunkowo niedawno, w drugiej połowie XX. wieku, przez polskiego trichopterologa Bronisława Szczęsnego, a nazwa gatunkowa upamiętnia polskiego hydrobiologa Karola Starmacha. Allogamus starmachi uważany jest za relikt polodowcowy. W okresie zlodowacenia zasięg gatunku prawdopodobnie był szerszy. Występuje w Pyszniańskim Potoku (1200 m n.p.m., eudominant), Potoku Kościeliskim (1100 m n.p.m., recedent), Dolinie Gąsienicowej (1680 m n.p.m.) i Dolinie Pańszczycy (1600 m n.p.m.).
Larwy zasiedlają okresowo płynące potoki wosokogórskie powyżej 1100 m n.p.m. Zdolność do życia w okresowo wysychających i zimą zamarzających ciekach wysokogórskich, o stosunkowo niskiej temperaturze wody, można uznać, że przystosowane do warunków okresu zlodowaceń. Być może zasiedla także najpłytszy litoral niektórych stawów tatrzańskich. Larwy odżywiają się bakteriami i glonami, głównie sinicami Cyanophyta.
Larwy rozwijają się w okresie wiosny, poczwarki pojawiają się w okresie lata, zaś imagines jesienią. Larwy budują rurkowate, lekko zagięte, przenośne domki z fragmentów mineralnych zespojonych jedwabną przędzą. Można je zaliczyć do funkcjonalnej grupy troficznej zdrapywaczy. Oddychają tlenem rozpuszczonym w wodzie. W drugiej połowie września i w październiku samice składają jaja, umieszczając je pod kamieniami na dnie potoku. Jaja przechodzą diapauzę zimową w temperaturze poniżej zera. Larwy wykluwają się w czasie pierwszych wiosennych roztopów.
Stan populacji w obserwowanych siedliskach prawdopodobnie ulega zmianom na skutek wzrostu skażenia środowiska oraz zbyt intensywnego ruchu turystycznego. Gatunek jest umieszczony na czerwonej liście zwierząt w kategorii gatunków zagrożonych (VU). Cała populacja znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego, co gwarantuje dobrą ochronę tego gatunku.
Źródło: [1]
