Bożodrzew gruczołkowaty
Z Wikipedii
| Bożodrzew gruczołkowaty | |
 Owoce |
|
| Systematyka | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Podgromada | Magnoliophytina |
| Klasa | Rosopsida |
| Podklasa | różowe |
| Nadrząd | rutanopodobne |
| Rząd | rutowce |
| Rodzina | biegunecznikowate |
| Nazwa systematyczna | |
| Ailanthus altissima (Mill.) Swingle 1916 | |
Bożodrzew gruczołkowaty, ajlant gruczołowaty znany również jako Bożodrzew gruczołowaty (Ailanthus altissima (Mill.) Swingle J.Wash.Acad.Sci. 1916, syn. Ailanthus glandulosa Desf.) z rodziny bieguniczkowatych (Simarubaceae). Roślina pochodzi z Chin, ale pierwsze egzemplarze sprowadzono do Europy już w 1751 r. Obecnie rozpowszechniona zarówno w Europie jak i Ameryce Pół. W Polsce dość pospolity, szczgólnie w zach. części kraju.
 |
| Pokrój |
 |
| Kora |
 |
| Kwiatostan |
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój: okazałe drzewo, szybko rosnące (szczególnie w młodości, na dobrych stanowiskach do 2 m) dorastające u nas do 30 m. Na starszych pniach korowina charakterystycznie spękana. Jednoroczne pędy bardzo grube (grubsze niż u jesiona), młode gęsto, delikatnie omszone, żółtawe z bardzo dużymi śladami liściowymi. Wierzchołki jednorocznych pędów tępo zakończone. Bożodrzew łatwo wydaje odrosty korzeniowe, szczególnie po mechanicznym uszkodzeniu korzeni, co wykorzystuje się przy wegetatywnym rozmnażaniu z sadzonek korzeniowych.
- Liście: bardzo duże, skrętoległe, dorastające do 80 cm długości (u odmian do ponad 1 m), nieparzystopierzastozłożone z 15 – 25 jajowatolancetowatych listków. Listki do 12 cm dł., z wierzchu ciemnozielone, od spodu sinoniebieskawe, wierzchołek mocno wyciągnięty. U podstawy każdego listka znajdują się 2 lub 4 (rzadziej) ząbki z gruczołkami nieprzyjemnie pachnącymi po roztarciu (nazwa!).
- Kwiaty: jedno- i obupłciowe zebrane w gęste wiechowate kwiatostany do 30 cm długości. Kielich pięciodziałkowy, korona z pięcioma żołtawobiałymi płatkami, pręcików 10 a w kwiatach obupłciowych zazwyczaj 5, słupków 4-6.
- Owoce: wąskie skrzydlaki do 4 cm długości z centralnie umieszczonym orzszkiem. Początkowo jasnozielonkawe, w sierpniu przybierające efektownie czerwonopurpurowe zabarwieni. Owoce długo utrzymują się na roślinie.
[edytuj] Zastosowanie
- Surowiec zielarski: kora, pozyskiwana z młodych dwuletnich gałązek i owoce.
- Zawartość: niewielkie ilości alkaloidów, do 12% garbników, saponiny, simarubina, związki kumarynowe i gorycze (m.in.: ajlantyna).
- Działanie: W Chinach kora, w miarę możności świeża, posiadająca silne właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne, stosowana jest wewnętrznie w postaci odwaru, do leczenia ciężkich i uporczywych biegunek, oraz jako środek wymiotny. Ten sam odwar jest specyfikiem przy pomocy którego zwalcza się tasiemce i glisty – pasożyty przewodu pokarmowego. Poza tym także stosuje się go jako specyfik przeciwgorączkowy, przeciwskurczowy i zwalniający akcję serca. Dalej – w leczeniu malarii, astmy, kołatania serca i czerwonki.
- Co do owoców, stosuje się je jako środek pomocniczy w leczeniu nieregularnego miesiączkowania, zbyt obfitych krwawień menstruacyjnych oraz żylaków odbytu.
- W medycynie ludowej narodów Azji Środkowej wywarem z liści bożodrzewu leczy się wrzody. Ajlantem nie wolno się leczyć na własną rękę, ale zawsze za wiedzą i zgodą lekarza
- Roślina ozdobna: odmiany:
- Erythrocarpa – odm. czerwonoowocowa, o jaskrawoczerwonych, bardzo kontrastowych skrzydlakach.
- Pendulifolia – odm. zwisłolistna. Tworzy bardzo długie, opadające w dół liście.
- Drewno: wykorzystywane w meblarstwie i przy produkcji papieru.
- Liście: podobnie jak morwa wykorzstywane w hodowli jedwabników.
- Sok żywiczny: stosowany do produkcji pokostów.
[edytuj] Bibliografia
- Andrzej Sarwa, Wielki leksykon roślin leczniczych, Warszawa 2002
