Brygada Przeciwpancerna Wolna Ukraina
Z Wikipedii
Brygada Przeciwpancerna "Wolna Ukraina" – związek taktyczny Wehrmachtu złożony w większości z Ukraińców sformowany pod koniec II wojny światowej
Brygada w sile trzech pułków została utworzona na początku 1945 r. na obszarze Niemiec. Na jej czele stanął gen. mjr Petro Diaczenko, były dowódca Legionu Wołyńskiego; funkcję szefa sztabu pełnił mjr Wołodymyr Hładych. Rekrutowała się głównie spośród Ukraińców służących w jednostkach straży pożarnej w Berlinie. Natomiast ok. 15% stanu Brygady stanowili Niemcy. Po dalszych uzupełnieniach liczyła ogółem ok. 2 tys. ludzi. Poszczególne jej kompanie nosiły nazwy geograficznych regionów Ukrainy. Pod koniec lutego weszła w skład tworzonej przez Niemców Ukraińskiej Armii Narodowej (UNA) pod zwierzchnictwem generała Pawło Szandruka. Miała ona być zaczątkiem drugiej dywizji UNA; pierwszą dywizją była ukraińska 14 Dywizja Grenadierów SS. Szkolenie wojskowe żołnierze Brygady przeszli w miejscowości Nimek, 40 km na zachód od Berlina.
Następnie zostali skierowani na front w rejon miejscowości Glaz, gdzie w ramach Korpusu Arrmijnego "Hermann Goering" nawiązali kontakt bojowy z nacierającą Armią Czerwoną. Walczyli o miasto Bautsen i oczyszczali autostradę do Drezna. Po tych walkach Brygada została lepiej wyposażona; dostała karabinki maszynowe StG44, zdobyczną broń maszynową i artylerię oraz została całkowicie zmotoryzowana. W połowie kwietnia Brygada znalazła się w rejonie Budziszyna, gdzie brała udział w ciężkich walkach m.in. z polskimi oddziałami 2 Armii WP, ponosząc duże straty. Być może była ona tajemniczym 7 pułkiem piechoty Własowa, wymienianym w różnych publikacjach dotyczących bitwy pod Budziszynem. Następnie Ukraińcy prowadzili zakończone powodzeniem walki o zdobycie Görlitz-Lobau, za co gen. P. Diaczenko otrzymał Krzyż Żelazny I klasy. 5 maja Brygada opuściła szeregi Korpusu Armijnego "Hermann Goering", aby dołączyć do 1 Dywizji Piechoty UNA (b. 14 Dywizji Grenadierów SS). Jednakże wraz z innymi jednostkami niemieckimi została otoczona przez Sowietów w rejonie Sudetów i przez kilka najbliższych dni – za cenę dużych strat – próbowała przebić się na zachód, na obszary zajmowane przez aliantów. Jedynie 30% stanu Brygady poddało się Amerykanom, pozostali trafili do sowieckiej niewoli i zostali zabici.
[edytuj] Bibliografia
Jarosław W. Gdański, Zapomniani żołnierze Hitlera, Warszawa 2005
