Kościół św. Wincentego we Wrocławiu
Z Wikipedii
Kościół św. Wincentego we Wrocławiu przy pl. Nankiera 15, obecnie greckokatolicki, został ufundowany przez Henryka Pobożnego wraz z klasztorem dla sprowadzonych z Pragi franciszkanów około roku 1240 (być może już w 1232 lub 1234). Początkowo pod wezwaniem św. Jakuba i w stylu romańskim; jeszcze w trakcie budowy jego krypta stała się miejscem pochówku fundatora, który w 1241 zginął w bitwie z Mongołami pod Legnicą. W kościele tym, wzmiankowanym w 1254 jako ukończony, ogłoszono 16 grudnia 1261 przywilej lokacyjny Nowego Miasta na prawie magdeburskim, umożliwiający dalszy rozwój Wrocławia. Ten najstarszy kościół był trójnawową halą i posiadał jedno- lub dwuprzęsłowe prezbiterium.
W wiekach XIV i XV kościół został poddany poważnej przebudowie i rozbudowie, która z braku środków ciągnęła się bardzo długo i z przerwami. W tym czasie powstała nawa główna kościoła o długości 77,5 m i wysokości 23 m w przeważającym do dziś stylu gotyckim. Czworobok klasztorny przylega do kościoła od północy, co jest nietypowe dla tej części Europy.
Na początku wieku XVI franciszkanie w większości albo przeszli na protestantyzm, albo opuścili Wrocław. Ci z nich, którzy pozostali, w 1529 przenieśli się do kościoła św. Doroty. Opuszczony przez franciszkanów kościół przejęli norbertanie (premonstratensi) z przeznaczonego decyzją rady miejskiej do wyburzenia zespołu klasztornego w miejscu obecnego kościoła św. Michała Archanioła na Ołbinie. 3 czerwca 1530 poświęcili go swemu patronowi z Ołbina – świętemu Wincentemu. W latach 1662-1674 kościół otrzymał bogate wyposażenie barokowe, m.in. w 1667 Franz Zeller i Georg Czermak zbudowali nowy ołtarz. Za rządów opata Andreasa Gebela rozpoczęto w 1673 przebudowę klasztoru w stylu barokowym. Późnobarokowa kaplica pw. Matki Boskiej Bolesnej (później Najświętszego Sakramentu) została natomiast wzniesiona przy południowej elewacji w latach 1723-1727 przez Christopha Hacknera.
Po sekularyzacji zakonu w 1810 kościół przekształcono w parafialny, zaś budynki klasztoru przeznaczono na siedzibę sądu.
W ostatnich dniach II wojny światowej kościół uległ ciężkim zniszczeniom, m.in. zawaliła się wieża, a wraz z nią część ściany bocznej i sklepień. Zachowane w dobrym stanie gotyckie stalle przeniesiono do chóru katedry. Odbudowany kościół (laternia i hełm wieży ukończony dopiero w latach 80.) przez jakiś czas służył tymczasowo jako garnizonowy, w zastępstwie odbudowywanego po pożarze kościoła św. Elżbiety. W 1997 Jan Paweł II i arcybiskup wrocławski Henryk Roman Gulbinowicz przekazali świątynię kościołowi greckokatolickiemu jako siedzibę eparchii wrocławsko-gdańskiej. W latach 1997-1999 ostatecznie ukończono renowację, m.in. przełożono dach.
[edytuj] Linki zewnętrzne:
Współrzędne: 51°6' 46" N 17°2' 17" E 
