Kościół Najświętszej Marii Panny w Karsiborze

Z Wikipedii

Kościół Najświętszej Mari Panny w Karsiborze - wedłóg różnych źródeł pierwotne założenie budynku ma pochodzić z XV lub z połowy XVI wieku (na pewno z tego pierwszego okresu datował się oryginalny, zrabowany w latach 90. gotycki ołtarz).

Kościół stoi w miejscu historycznej przeprawy przez Świnę do Przytoru na prastarym szlaku handlowym wokół Bałtyku. W 1630, w oczekiwaniu na przeprawę swoich wojsk, w kościelnej plebanii kwaterował przez 5 dni szwedzki król Gustaw II Adolf. W 1826 kościółek przebudowano wg. projektu jednego z najwybitniejszych pruskich architektów, autora m.in. licznych gmachów Berlina, oraz poczdamskiego zamku Babelsberg, Karla Friedricha Schinkla.

[edytuj] Źródła

Kościół wzniesiono w XV lub XVI wieku najprawdopodobniej na miejscu wcześniejszej świątyni. W roku 1535, po wprowadzeniu reformacji majątek cysterski wszedł w skład domeny książęcej a kościół przejęli protestanci. Do parafii należały też dwie osady Woitzke i Fuhlensee, które upadły w czasie Wojny Trzydziestoletniej. W roku 1826 do zachodniej części kościoła dobudowano wieżę, wydłużono nawę i przeprowadzono prace renowacyjne. Kościół poświęcono 8 grudnia 1946 roku nadając mu wezwanie Niepokalanego Poczęcia NMP. W roku 1986 hełm wieży pokryto blachą miedzianą.

[edytuj] Architektura

Kościół usytuowano we wschodnim skraju wsi. Jest to budowla salowa, orientowana, pierwotnie bez wieży, z prezbiterium prosto zamkniętym. Mury wzniesiono z cegły na kamiennym fundamencie i przykryto drewnianym stropem belkowanym oraz dachem dwuspadowym pokrytym blachą miedzianą. Strop podbity jest obecnie boazerią.

Elewacje północna i południowa rozczłonkowane są wysokimi oknami o ostrołukowym wykroju z maswerkowym, drewnianym laskowanieniem. Otynkowanie kościoła uniemożliwia określenie ich pierwotnego kształtu. Elewacja wschodnia jest obecnie bezokienna. W ścianie południowej w pobliżu wschodniego narożnika znajduje się ostrołukowe wejście do zakrystii wydzielonej z wewnętrznej przestrzeni nawy drewnianym parawanem. Wejście główne znajdowało się od strony zachodniej, do której dobudowano wieżę.

Wieża posiada plan kwadratu zwężającego się uskokowo ku górze. W pierwszej kondygnacji znajduje się kruchta z ostrołukowym wejściem portalowym oraz para okienek o wykroju trójliścia, osadzonych symetrycznie w każdej ze ścian. Druga kondygnacja stanowi jedynie uskokowe przejście do poziomu trzeciego, w którym znajdują się dzwon. Ściany nośne tej części wieży wykonane są w cegle natomiast laskowanie ostrołukowego w wykroju, tryforyjnego okna z drewna. W środkowym ostrołuku znajdują się drewniane tarcze zegarowe. Każda z kondygnacji wydzielona jest profilowanym gzymsem kordonowym. Całość wieńczy ostrosłupowy hełm kryty blachą miedzianą z kulą i kogutem.

Plac kościelny pełnił daawniej funkcję cmentarza.

[edytuj] Wyposażenie

XVI wieczny ołtarz (częściowo zrekonstruowany, po kradzieży dokonanej w latach dziewięćdziesiątych XX wieku). W części centralnej tryptyku Matka Boża Bolesna (pieta). Na skrzydłach bocznych malowane sceny: Zwiastowanie, Narodzenie Jezusa, Pokłon Trzech Króli i Zaśnięcie Matki Bożej. Na zewnętrznej stornie skrzydeł sceny z Męki Pańskiej. W predelii wizerunki czterech Świętych Ojców Kościoła: Ambrożego, Grzegorza Wielkiego, Hieronima i Augustyna.

Po bokach ołtarza jest parawan wydzielający przestrzeń zakrystii zdobiony scenami biblijnymi.

Barokowa ambona z XVIII wieku z malowidłami czterech Ewangelistów i alegoryczne przedstawienie Chrystusa jako ogrodnika doglądającego winnicy.

W kruchcie Epitafium szwedzkiego admirała [[Lars Mathson Strußhjelm|Larsa Mathsona Strußhjelma, który zmarł w Karsiborze oraz tablica upamiętniająca mieszkańców poległych podczas wojen napoleońskich (1813 – 1814).

W nawie dwa świeczniki korpusowe z XVIII wieku.

Anioł chrzcielny, drewniany, polichromowany zawieszany nad chrzcielnicą.

Model statku wotywnego „Kolumbia” znaczących rozmiarów, będący kopią modelu z 1668 roku, a wykonany w 1909 roku.

XVI wieczny dzwon.

Empora muzyczna z XIX wiecznymi organami.

Nie zachowały się do naszych czasów empory boczne. Zmieniono również posadzkę.