Konferencja w Locarno

Z Wikipedii

Konferencja w Locarno - konferencja międzynarodowa, zwołana z inicjatywy Niemiec, której obrady toczyły się 5-16 października 1925 r. w Locarno, w południowej Szwajcarii.

W konferencji brali udział ministrowie spraw zagranicznych: Aristide Briand (Francja), Sir Joseph Austen Chamberlain (Wielka Brytania), Benito Mussolini (Włochy) i Emil Vandervelde (Belgia). Przybyli tam również Gustav Stresemann i ówczesny kanclerz Rzeszy Hans Luther, a później także polski minister spraw zagranicznych Aleksander Skrzyński oraz jego czechosłowacki kolega Edvard Benes, którzy nie brali udziału w obradach przy głównym stole.

Ostatniego dnia konferencji parafowano szereg układów mających w poważny sposób podważyć ład wersalski.

Francja, Belgia, Wielka Brytania i Włochy podpisały z Niemcami tzw. pakt reński, gwarantujący nienaruszalność granicy między Niemcami a Francją i Belgią, przy czym Wielka Brytania i Włochy miały w razie agresji ze strony bądź Niemiec, bądź Francji udzielić pomocy stronie napadniętej. Ale, co ważne, uczestnicy paktu zobowiązywali się do wyrzeczenia się agresji wzajemnie wobec siebie. Udział Belgii oznaczał, że państwo to zrzekało się swego dawnego statusu neutralności.

Następnie podpisano cztery układy arbitrażowe, które Niemcy zawarły z: Francją, Belgią, Polską i Czechosłowacją, oraz dwa układy gwarancji wzajemnej między Francją z jednej a Polską i Czechosłowacją z drugiej strony. Te ostatnie podtrzymywały ważność sojuszów francusko-polskiego i francusko-czechosłowackiego na wypadek dokonania agresji przez Niemcy. Niemcy nie zgodziły się, by wzmianka o tych układach znalazła się w tekście paktu reńskiego.

Locarno było wielkim sukcesem Niemiec. Dla Polski i Czechosłowacji było dowodem na to, że odtąd granice w Europie dzielą się na nienaruszalne i na te, które naruszyć można.

Układy lokarneńskie otwarły Niemcom drogę do rewizji granicy z Polską. Na razie do użycia siły rozbrojone Niemcy nie były co prawda zdolne, ale niczego na przyszłość nie wykluczano i dlatego można powiedzieć, że 1939 r. został zapowiedziany pośrednio czternaście lat wcześniej.

Układy lokarneńskie podpisano definitywnie w Londynie 1 grudnia 1925 r., a po ich ratyfikacji w roku następnym weszły one w życie na lat dziesięć, gdyż Niemcy wypowiedziały je w 1936 r.