Młyny (województwo podkarpackie)
Z Wikipedii
Młyny | |
Województwo | podkarpackie |
Powiat | jarosławski |
Gmina | Radymno |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
16 |
Kod pocztowy | 37-552 |
Tablice rejestracyjne | RJA |
![]() |
|
![]() |
|
Młyny – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Radymno.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie przemyskim.
Według tradycji, wieś Młyny powstała na terenie dawnego miasteczka Dropaty. Podczas najazdu tatarskiego w 1672 r. miejscowość została zniszczona. Ocalał tylko przysiółek Haki, położony nad rzeczką Szkło, który z czasem zaczęto nazywać Mielnikami, a później Młynami. Z pożogi ocalała również cerkiew, którą (według legendy) przeciągnięto wołami na obecne miejsce.
Obecna, drewniana cerkiew greckokatolicka pw. Opieki Matki Bożej powstała prawdopodobnie na początku XVIII lub w końcu XVII wieku. Na nadprożu jednego z portali widnieje – jako fragment dłuższego napisu – data "1733", mogąca być datą budowy lub remontu cerkwi. Drugie nadproże z taką samą datą, pochodzące z zachodniego, głównego portalu cerkwi, wbudowane jest wtórnie w ścianę południowej zakrystii. Cerkiew jest dwudzielna, zbudowana na zrąb na planie prostokąta, z ośmiobocznym bębnem nad nawą, nakrytym dachem namiotowym z niewielką kopułką. Pozostałe dachy dwuspadowe, o różnym poziomie kalenic, kryte blachą. Szeroki okap oparty na rysiach w połowie wysokości ścian tworzy soboty. Od południa przybudowana zakrystia, od zachodu kruchta. Wewnątrz nawy ściany ozdobione polichromią figuralno-ornamentalną z XIX-XX wieku oraz bogate wyposażenie, m.in. ikonostas z XVII-XVIII w. i ołtarze boczne z XVIII w. Portale i ościeża okienne z 1733 roku wycięte w kształt oślego grzbietu ze zdobieniami snycerskimi. W drzwiach południowych do nawy i drzwiach do zakrystii ozdobne, masywne zamki kowalskiej roboty z XVIII w. Obok cerkwi stoi drewniana dzwonnica konstrukcji słupowej pod dachem namiotowym z XVII w. Cerkiew wykorzystywana jest po wojnie jako kościół filialny rzymskokatolickiiej parafii w Korczowej. W latach 2005-2006 przeprowadzono gruntowny remont świątyni.
Cerkiew zaliczana jest do zabytków położonych na Szlaku architektury drewnianej.
W latach 1856-1870 proboszczem greckokatolickiej parafii w Młynach był Michał Werbycki, autor muzyki do pieśni Szcze ne wmerła Ukrajina (Ще не вмерла Українa), hymnu narodowego Ukrainy. Parafia należała do dekanatu jaworowskiego (po I wojnie do dekanatu krakowieckiego). Pochowany został na tutejszym cmentarzu przycerkiewnym. Na jego mogile członkowie lwowskiego akademickiego chóru "Banduryst" ufundowali kamienny nagrobek w kształcie liry. W roku 2004 nad grobem Werbyckiego zbudowano kaplicę, 12 kwietnia 2005 odbyło się jej uroczyste poświęcenie, w którym uczestniczył prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko.
Zobacz też: Młyny, Młyny Piekarskie