Ostrowy Tuszowskie
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°18' N 021°39' E
Ostrowy Tuszowskie | |
Województwo | podkarpackie |
Powiat | kolbuszowski |
Gmina | Cmolas |
Położenie | 50° 18' N 21° 39' E |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
17 |
Tablice rejestracyjne | RKL |
Położenie na mapie Polski
|
Ostrowy Tuszowskie – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie kolbuszowskim, w gminie Cmolas.
Pierwsza pisana wzmianka o dzisiejszych Ostrowach Tuszowskich pochodzi z roku 1538 - zawiera ją ówczesny rejestr poborowy. Wtedy miejscowość ta znana była pod nazwą Sława Góra. Później nazwę tę zmieniono, w dokumentach staropolskich można odnaleźć ją jako "Ostrowy seu Sławogóry". Wkrótce, bo w roku 1566 wieś lokowana była powtórnie. Informacja taka zawarta była w akcie dotacyjnym króla Zygmunta Augusta. Osada miała być wówczas wsią królewską. W "Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego" czytamy: „Ostrowy Tuszowskie (Ostrów przy Tuszowie) z Zagrodami, Palemkami, Starą Wsią, Budą Tuszowską, Focą i Kątnikami, zwana Ostrowy Tuszańskie, powiat kolbuszowski, posiada kościół parafialny rzymsko - katolicki (diecezja tarnowska, dekanat kielecki) i szkolę ludową. Kościół drewniany z 1562 roku. Do parafii należy Kumorów, Przyłęk, Toporów i Szydłowiec. W 1880 roku było tu 1204 mieszkańców (napis. Większej-82). Szematyzm duchowy podaje jednak 1120 rzym. - kat. i 83 izraelitów. Budy Tuszowskie są kolonią niemiecką, założoną na części kameralnej wsi Tuszowa. Wieś ma kasę pożyczkową gminną: z kapitałem 2959 zł. kolonia zaś z kapitałem 547zl. Fundusz ubogich założony przez ks. Anzelma Urbańskiego i Feliksa Kamieńskiego ma 275 zł- Pos. większa M. Hirscha, izraelity ma 24 mr. roli, l Imr. łąk, l Imr. pastwisk i 1813 mr. sosnowego boru pos. mniejsza 1507 mr. roli, 348 lak, 363 pastwisk i 365 lasu. Ta rozproszona w licznych przysiółkach osada leży blisko źródeł potoku Jamnicy, ginącego w błotach bobulskich, w piaszczystej, sosnowym borem pokrytej równinie kolbuszowskiej (218 m), w północnym stoku małego wzniesienia zwanego Ostrowy (254 m). Przysiółki Pateraki, Kotniki i karczma Brazylia lezą na północ od wsi, wśród lasu, na prawym brzegu Jamnicy. Budy Tuszowskie — na zachód od Huty Komorowskiej. Na zachód wieś graniczy Z Toporowem na południe z Kossowym, na wschód z Jagodnikiem, na północ z Ostrowem Baronowskim." Nieznana jest data powstania parafii w Ostrowach Tuszowskich. Jedyna pewna informacja na ten temat, to fakt, iż parafię uposażył wraz z lokacją wsi król Zygmunt August. Uposażenie na nie wiele, się jednak przydało, bowiem do powstania parafii w efekcie wtedy nie doszło, erygowana została dopiero 10.XII.1574 roku. Pewne jest, że parafia funkcjonowała w roku 1595, gdyż w roku tym archidiakon krakowski ks. Krzysztof Kazimierski zanotował, że w Ostrowach "z powodu morowej zarazy we wsi, wizyty odbyć nie było można". Pierwszy kościół był drewniany, konsekrowany około 1630 roku przez biskupa Tomasza Oborskiego - sufragana krakowskiego. Z powstaniem tej świątyni związana jest legenda otóż: w miejscu, gdzie dzisiaj stoi kościół, niegdyś była puszcza, w której często urządzano polowania. Pewien rycerz bardzo znużony, zasnął w lesie modrzewiowym pod jednym z drzew. We śnie objawiła mu się Matka Boża i powiedziała: „Przyszłam tu z Włoch i tu postawisz mi kościół". Rycerz nie żałował kosztów. Kościół zbudowany został właśnie z modrzewia. Nie wiadomo jaki obraz Matki Bożej znajdował się początkowo w wielkim ołtarzu. Obecny wizerunek zwany jest obrazem „Madonny z Puszczy'. Tradycja mówi, że obraz ten pochodzi z Rzymu. Jest on kopią obrazu z Bazyliki Matki Bożej Większej w Rzymie. Obraz był darem królewskim i od początku był czczony jako łaskami słynący, o czym świadczą pochodzące z XVII wieku wota. Z dawnych wotów nie zachowało się ani jedno. Władze austriackie w 1794 roku skonfiskowały wszystkie. Od XVII wieku Madonna z Puszczy cieszy się wielką czcią. Liczne pielgrzymki z okolicznych parafii przybywały do Madonny pieszo, by prosić Ją o łaski i dziękować za otrzymane dobrodziejstwa. Stale składane wota były dowodem wielu doznanych łask. Obecnie kult Matki Bożej Ostrowskiej coraz bardziej się rozszerza. Świadczą o tym pielgrzymki. Parafianie miejscowi w każdą środę licznie gromadzą się u stóp swej Pani na Nieustającej Nowennie do Madonny Ostrowskiej. Obecny kościół pw. Wniebowzięcia Matki Boskiej wzniesiony został w latach 1900 - 1902, wtedy też przeniesiono do niego słynący łaskami obraz. Budowla ta ma charakter neogotycki — od frontu umieszczona została wieża. Także polichromia wykonana w 1905 roku jest neogotycka, figuralne- ornamentalna. Witraże wykonane zostały przez M. Romańczyka z Krakowa. Na wyposażeniu kościoła są: feretrony z XVIII i XIX wieku, monstrancja z I pół. XIX wieku, kielichy z 2 pół. wieku XVIII, świeczniki z początku XX wieku, ornaty z XVIII wieku i welon z II pół. XIX wieku. Nieopodal kościoła usytuowana została parterowa plebania. Tradycja mówi, że powstała z drzewa modrzewiowego, uzyskanego z rozbiórki kościoła. Tam znajdują się dokumenty dotyczące kościoła z XVII i XVIII wieku, księgi parafialne prowadzone od roku 1620, a także barokowy datowany na 1730 rok obraz św. Stanisława Kostki i krucyfiks barokowy z I pot. XVIII wieku. Pośrodku wsi ustawiona została kapliczka, która wzniesiona została zapewne w I poi. XIX wieku, na rzucie prostokąta. Jest ona murowana, potynkowana, zamknięta trój bocznie, opięta na narożach lizenami, zwieńczona profilowanym gzymsem. W ołtarzyku znajduje się rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem - współczesna kapliczce. Dach jest dwuspadowy kryty dachem. Dzisiaj miejscowość liczy około 1000 mieszkańców, którzy zajmują się głównie rolnictwem. Wieś jest stelefonizowana i zgazyfikowana.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy i zdjęcia satelitarne: