Partia szkocka

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Partia szkocka

Partia szkocka jest otwarciem szachowym z grupy debiutów otwartych. Charakteryzują ją początkowe posunięcia (zapis w szachowej notacji algebraicznej):

1.e4 e5

2.Sf3 Sc6

3.d4.

Partia szkocka zawdzięcza swoją nazwę korespondencyjnej partii rozegranej w 1824 roku między Edynburgiem a Londynem. Popularny w XIX wieku, po roku 1900 znacznie stracił na popularności wśród światowej czołówki. Było to spowodowane ówczesną teoria, która mówiła, że grając ten debiut białe zbyt szybko rozpoczynają walkę w centrum szachownicy i tym samym dają czarnym szansę na szybkie wyrównanie gry. Ostatnio otwarcie to było używane przez arcymistrzów Garri'ego Kasparowa i Jana Timmana jako tajna broń na dążenie przez czarne do grania dobrze zanalizowanej partii hiszpańskiej.

Białe dążą w partii szkockiej do dominacji w centrum przez wymianę ich piona "d" na czarnego piona "e". Czarne są praktycznie zmuszone grać 3...exd4, ponieważ nie mają dobrego sposobu na utrzymanie swojego piona na e5. Jeżeli bowiem zagrają 3...d6, białe będą miały lepszą pozycję po 4.dxe5 dxe5 5.Hxd8+ Kxd8 6.Gc4 lub zagrają proste 4.Gb5 i wtedy po 4...exd4 5.Sxd4 Gd7 dokonuje się transpozycja do obrony Steinitza w partii hiszpańskiej. 3...Sxd4? jest strategicznym błędem - po 4.Sxd4 exd4 5.Hxd4 (5.Gc4 prowadzi do tzw. Gambitu Napoleona) hetman białych stoi w ścisłym centrum szachownicy i nie jest rozwinięty zbyt wcześnie, ponieważ nie może być skutecznie usunięty z tej pozycji (5...c5 jest poważnym osłabieniem, gdyż blokuje królewskiego skoczka czarnych). Po 3...exd4 białe mogą odpowiedzieć w głównym wariancie 4.Sd4 lub grać gambit, w którym poświęcą jednego lub dwa piony w wymianie dla szybszego rozwoju.

Spis treści

1 Podstawowe warianty

[edytuj] Podstawowe warianty

Główny wariant

Gambit szkocki

Gambit Göringa

Po 1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.d4 exd4 najważniejszymi kontynuacjami są:

4.Sxd4 (główny wariant)
- 4...Gc5
- 4...Sf6
- 4...Hh4!? (wariant Steinitza)
4.Gc4 (gambit szkocki)
4.c3 (gambit Göringa).

[edytuj] Wariant główny

W głównym wariancie, po 4.Sxd4, czarne mają trzy najważniejsze możliwości kontynuowania gry. I 4...Gc5, i 4...Sf6 oferują czarnym dobre szanse na równą grę.

[edytuj] 4...Gc5

Po 4...Gc5 białe mogą grać 5.Sxc6, 5.Ge3, lub 5.Sb3. Jeżeli wybiorą 5.Sxc6, odpowiedzią jest zazwyczaj 5...Hf6 (czarne nie tracą figury na c6, bo grożą matem - Hxf2#) 6.Hd2 dxc6 7.Sc3. Po 5. Be3 gra toczy się z reguły tak: 5...Hf6 6.c3 Sge7 7.Gc4, co jest sugerowane przez arcymistrza Garry'ego Lane'a jako zwycięskie w partii szkockiej. Natomiast po 5.Sb3 niemal zawsze grywa się 5...Gb6 6.a4 a6 7.Sc3.

[edytuj] 4...Sf6

Po 4...Sf6. białe mogą grać 5.Sxc6 albo 5.Sc3. Po 5.Sc3 prawie zawsze grane jest 5...Gb4 6.Sxc6 bxc6 7.Gd3 d5 8.exd5 cxd5 9.0-0 0-0 10.Gg5 c6. Po 5.Sxc6, 5...bxc6 6.e5 He7 7.He2 Sd5 8.c4 jest bardzo popularne. Kiedy kończą się główne kontynuacje, zaczynają się pierwsze prawdziwe decyzje w debiucie.

[edytuj] 4...Hh4!?

Grywane przez Steinitza 4...Hh4!? grozi wygraniem piona przez wymuszenie, ale białe zdobywają przewagę w rozwoju i szansę ataku jako rekompensatę. Najbardziej efektywną kontynuacją jest 5.Sc3 Gb4 6.Ge2 Hxe4 7.Sb5 Gxc3+ 8.bxc3 Kd8 9.0-0, po którym zderoszowanie (pozbawienie możliwości wykonania roszady) króla czarnych jest warte więcej niż pion.

[edytuj] Gambit szkocki

Zamiast 4.Sxd4 białe mogą na dwa sposoby zagrać gambit. Gambit szkocki charakteryzuje się posunięciem 4.Gc4. Czarne mogą dokonać transpozycji do obrony dwóch skoczków przez 4...Sf6 lub kontynuować grę w partii szkockiej, grając 4...Gc5. Po 5.c3, 5...Sf6 przeniesie grę do bezpiecznego wariantu partii włoskiej. Zamiast tego, czarne mogą przyjąć gambit przez posunięcie 5...dxc3, lecz jest to ryzykowne, bo białe mogą zwiększyć swoją przewagę w rozwoju. Możliwą kontynuacją jest 6.Sxc3 (arcymistrz Jewgienij Swiesznikow grywał 6.Gxf7+!? Kxf7 7.Hd5+, dążące do 8.Hxc5), a dalej 6...d6 7.Hb3 Hd7 8.Sd5 Sge7 9.Hc3 0-0.

[edytuj] Gambit Göringa

Gambit Göringa jest podobny do gambitu duńskiego, ponieważ rozpoczyna go posunięcie 4.c3. Dokonanie transpozycji do gambitu duńskiego przez 4...d5 daje czarnym równą grę, lecz mogą one także przyjąć piona przez 4.dxc3. Potem z kolei białe mogą przejść do tego otwarcia, jeśli poświęcą drugiego piona, grając 5.Gc4. Jeśli czarne przyjmą kolejną ofiarę przez 5...cxb2 6.Gxb2 d6, mogą bronić się efektywnie zarówno po 7.Hb3 Hd7, jak i po 7.0-0 Ge6 8.Gxe6 fxe6 9.Hb3 Hd7. By pozostać w gambicie Göringa, białe odzyskują piona przez 5.Sxc3 i czarne mogą się bronić, grając 5...Gb4 6.Gc4 d6.