Rezydencja rycerska typu motte
Z Wikipedii
Rezydencja rycerska typu motte (fr. motte), a właściwie rezydencja feudalna, nazywana w Polsce gródkiem stożkowatym, to rodzaj obiektu mieszkalnego o cechach obronnych, forma przejściowa pomiędzy grodem, wieżą rycerską, dworem obronnym a zamkiem.
Obiekty tego typu budowane były w Europie od IX do XIV wieku. W X-XI w pojawiły się w Szwajcarii, w XI wieku we Francji, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Holandii, Niemczech, w XIII i XIV wieku pojawiają się na terenie Polski, Czech i Austrii.
Gródki stożkowate – to w archeologii określenie nasypów ziemnych o kształcie ściętego stożka, wysokiego na ok. 3-5 metrów, o średnicy u podstawy ok. 30 metrów, a przy wierzchołku ok. 15 metrów. Grody stożkowate zazwyczaj były otoczone rowem i wałem, a ich stoki były oblepione gliną.
Samo motte to wieża drewniana lub murowana na sztucznie usypanym kopcu, z ziemi wybranej z fosy wokół kopca. Dodatkowo sam kopiec mógł być z wierzchu wzmocniony gliną, a wieżę otaczała palisada. Do motte przylegał zazwyczaj rodzaj podgrodzia, majdanu otoczonego palisadą, nad którym górowała wieża.
Zaletą tego typu obiektów oprócz niewątpliwych cech obronnych była łatwość wznoszenia - znany jest przypadek, gdy Wilhelm Zdobywca wzniósł taki obiekt w Pevensey w ciągu 8 dni. Motte na świecie kojarzone są z normańską ekspansją w Anglii.
W Europie zazwyczaj tego typu obiekty budowali niżsi feudałowie, których nie stać było na wzniesienie zamków. W Polsce tego typu obiekty w postaci kopców występują najczęściej na terenie Śląska, (np. Mikołów, Sosnowiec Zagórze, Majkowice) i Małopolski, ale również i na obszarze centralnej i zachodniej Polski.
 Gród stożkowaty w Biggar w Wielkiej Brytanii |
 Gród stożkowaty w Brinklow w Wielkiej Brytanii |
 Zamek Clough w Wielkiej Brytanii: gródek stożkowaty z późniejszym donżonem kamiennym |
 Gród stożkowaty w Stranraer w Wielkiej Brytanii |
 Model grodu stożkowatego sporządzony na podstawie tkaniny z Bayeux |
 Rekonstrukcja drewnianej wieży gródka stożkowatego |
 Rekonstrukcja gródka stożkowatego z podgrodziem |
 Rekonstrukcja motte w Lütjenburgu |
Zob. też:
[edytuj] Źródło
Witold Krassowski, Dzieje budownictwa i architektury na ziemiach Polski
