Słoń a sprawa Polski
Z Wikipedii
Słoń a sprawa polska – syndrom doszukiwania się elementów polskości w najdrobniejszych przejawach rzeczywistości.
W XIX wieku sformułowanie to było używane na określenie szukania we wszystkich kwestiach związków z polską sprawą narodową. Powiedzenie to upowszechnił Stefan Żeromski w "Przedwiośniu". Polak, mający napisać rozprawę o słoniu bez wahania napisał "Słoń a Polska". W początkach XIX wieku, jeszcze za czasów rozbiorów, wydawało się, że wszystko wiązało się sprawą polską, czyli dążeniem do odzyskania niepodległości [1]. Ta postawa była tak znana, że polska laureatka nagrody Nobla Maria Skłodowska-Curie podczas spotkania Międzynarodowego Komitetu Współpracy Intelektualnej Ligi Narodów (ang. International Committee of Intellectual Cooperation) w 1921 opowiedziała następujący dowcip:
- "W konkursie literackim na temat słonia Anglik przedstawił pracę: "Moje doświadczenia w polowaniu na słonie w Afryce Południowej", Francuz napisał esej na temat: "Seksualne i erotyczne życie słoni", a tytuł opowiadania Polaka – "Słoń a Polska Niezależność Narodowa"" [2] [3].
Obecnie pojęcie słonia a sprawy polskiej jest używane w znacznie szerszym kontekście. Syndrom ten jest przedmiotem satyry; Stanisław Barańczak wydał antologię parodii najbardziej znanych wierszy polskich, których ukrytym, ale głównym bohaterem okazuje się słoń, ten wielki przyjaciel Polski [4].
Powiedzenie to bardzo przypomina inne, rozpowszechnione w Szwecji – "słoń a Karol XII" – o zbliżonym znaczeniu.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Leksykon polskich powiedzeń historycznych Maciej Wilamowski, Konrad Wnęka, Lidia A. Zyblikiewicz, wydawnictwo Znak
- ↑ cytowane w: Inazo Nitobe's Tozai Aifurete (ang. West Meets East), 1928.
- ↑ Did 1900 Bushido disseminator inspire Polish independence? Ko Hirano, Kyodo News, The Japan Times, 9 sierpnia 2003.
- ↑ Bóg, trąba i Ojczyzna. Słoń a sprawa polska oczami poetów od Reja do Rymkiewicza, Stanisław Barańczak, ISBN 83-7005-576-7, 1995, s. 52
