Więź społeczna
Z Wikipedii
|
Więź społeczna pojęcie socjologiczne określające ogół stosunków społecznych, instytucji i środków kontroli społecznej wiążących jednostki w grupy i kręgi społeczne i zapewniających ich trwanie. Pozwala na odróżnianie grupy społecznej od takich pojęć jak: zbiór społeczny, kategoria społeczna, skład społeczny.
[edytuj] Definiowanie więzi społecznej
Zdaniem klasyków socjologii, na różnych etapach rozwoju społeczeństw dominują różne rodzaje więzi społecznych. Pojęcie więzi społecznej rozwinęło się jednak przede wszystkim w ramach polskiej socjologii (pojęcie to nie ma np. swojego odpowiednika w socjologii amerykańskiej). Więzi społecznej i jej ewolucji dużo uwagi poświęcali m.in. Ludwik Krzywicki i Stanisław Ossowski.
- Jan Turowski definiował więź społeczną jako: "fakt uzależnienia się bądź zjednoczenia się członków danego zbioru ludzi wokół określonych wartości czy pełnionych funkcji społecznych"
- F. Tönnies podkreślał różnicę między wspólnotą a stowarzyszeniem (zrzeszeniem).
- E. Durkheim rozróżniał solidarność mechaniczna i organiczną.
[edytuj] Typologie więzi społecznych
[edytuj] Typologia wg Pawła Rybickiego
Więź społeczna może mieć charakter:
- naturalny - powstałe np. ze względu na społeczne warunki urodzenia
- stanowiony - narzucony przez społeczeństwo
- zrzeszeniowy - w wyniku dobrowolnego zrzeszania się ludzi
[edytuj] Typologia wg Jana Turowskiego
Więzi:
- integracyjne - tożsame ze strukturą organizacyjną grupy
- psychospołeczne - świadomość grupowa jako poczucie łączności i naturalne dążenie do współdziałania
- podział na identyfikację realną (rzeczywiste członkostwo) i potencjalną (aspirowanie do członkostwa w grupie)
- podział na więź dystrybutywną (jako następstwo łączności z członkami grupy) i korelatywną (wynik łączności z celami grupy)
- strukturalne - więź jako wynik istnienia podziału funkcji w społeczności (organizmie społecznym), ogół stosunków istniejących w grupie i wzajemnych regulowań oraz uprawnień. Podstawa tych zależności może być dwojakiego rodzaju:
- obiektywna - wynikająca ze struktury społeczeństwa
- subiektywna - wynikająca z indywidualnych zamierzeń jednostki
- socjologiczne - stosunki społeczne jako podstawa więzi
[edytuj] Typologia wg Jana Szczepańskiego
Szczepański uzupełnia typologię Turowskiego o więzi
- dwuaspektowe - dające się rzeczowo określić związki między ludźmi, połączenie koncepcji więzi strukturalnej i psychospołecznej.
- stany świadomości
- akty świadomości
[edytuj] Inne typologie
Według innych socjologów więzi mogą dzielić się na:
- osobowe i bezosobowe
- małego, średniego i wielkiego zasięgu (ze względu na swój społeczny zasięg)
- obiektywne - oparte np. na wspólnych warunkach życia danej zbiorowości czy podobnej sytuacji ekonomicznej i subiektywne, oparte na poczuciu wspólnoty.
[edytuj] Więzi w grupach celowych
Grupy celowe ze względu na swoją specyfikę, wytworzyły niemieszczący się w powyższych typologiach rodzaj więzi. Istnieje w nich jedynie więź sformalizowana, oparta na strukturze grupy. Wiąże się ona z funkcjonowaniem rozbudowanego systemu instytucji i urządzeń, które pozwalają na współpracę ludzi, którzy zainteresowani są innymi jedynie w aspekcie osiągnięcia celu, dla którego grupa została zawiązana. Brak tu więzi osobistych i emocjonalnych.
