 |
Test an lenga piemontèisa
|
Animassion d'un tòch ël DNA
L'àcid desòssi-ribonuclèich a l'é ël material genétic dle célule che a conten, codificà an lengage chìmich, tute j'istrussion për la sìntesi dle protein-e e për la regolassion ëd gran part dj'event celular. Ël DNA a l'é localisà dzortut ant ël nùcleo celular, anté che a l'é assossià a protein-e e organisà an manera fòrt complicà ant ij cromosòma. Na s-ciànta ëd DNA as treuva andrinta ai mitocondr e, ant le piante, andrinta a ij plastid, anté che a l'ha la fonsion ëd codifiché e dirige la bio-sìntesi ëd costi cit òrgo.
Ël DNA a l'é pi sempi andrinta ai procariòt, anté che a l'ha gnun-e protein-e assossià e anté che a l'é nen organisà an struture complicà come a lo son i cromosòma eucariòtich. Ël DNA an coste célule a l'é present an forma ëd filament ësparagià ant ël citoplasma, ëd forma prevalentement arionda, e a ven ciamà cromosòma batérich. Le molécole ëd DNA ant le célule a l'han sempe dimension grande, che però a vario motobin conforma a la spece.
Mach ant j'agn sinquanta a l'é stàit possìbil assigné con sicurëssa al DNA e aj'àcid nuclèich la fonsion ëd còdes che a adressa e a régola la pi gran part dj'atività celular. L'àcid desòssi-ribonuclèich a l’è, anca, da na mira biochìmica, un polìmer orgànich e ij sò monòmer a son ij desòssi-ribonucleutid. A l’é present andrinta a tuti j'organism vivent, e as peul trové, anca, an bomben ëd vìrus. A l’é na molécola motobin amportanta përchè a traspòrta l'informassion genética nessessaria a la trasmission dij caràter arditari. Tute le protein-e present ant j'organism vivent a ven-o da un process ëd sìntesi ch'a l'ha sò adoss ant l'informassion imagasinà andrinta ël DNA.
Tuti ij nucleòtid a son formà da tre part: na molécola ëd desòssi-ribeusio (un sùcher sempi, appartenent ai pentus), un grop fosfà e un-a bass asotà (citosin-a, guanin-a, adenin-a o timin-a). L'àtom ëd carbon an posission 3 ansima l’anel dël disòssi-ribeusio a l’é lijà a un grop -OH d'un rest fosfòrich che, a soa vòta, a gropa an posission 5 l'anel ëd ribeusio appartenent al monòmer ch'a l'ha da banda. L’oma donca un schéletro fosfà-sùcher-fosfà..., e al contrari ai sùcher a son gropà le diverse bas asotà, che a detèrmino la sequensa spessìfica.
|
OMMI! Ma io non SO LEGGERE!!
E be'? :) È facile imparare a leggere una lingua che si parla già. Consulti
questa pagina e vedrà, in un attimo anche Lei avrà il suo badge da bogianen :)
|
St'utent-sì a l'é un bogianen
|
OMMI! pero si YO no
SE LEER!
¿Y que? :) Es fácil aprender a leer un idioma que ya se habla. Consulte usted esta pagina y verá, en un momento tendrá usted su Badge de Bogianen :)
'cò ti it peule travajé a fé pì granda e bela la wikipedia piemontèisa. Tùit a peulo gionté dj'anformassion, deurbe dij neuv argoment, deje na man aj volontari che a travajo ambelessì 'ndrinta. Rintra ant la Piòla e les coma avnì a fé toa part. I soma na gran famija e i l'oma da manca dël travaj ëd tùit.
BANCHÈT dj'UTISS
Lìber për chi a veul amprende
a lese e a scrive mej an piemontèis, e che an fan d'arferiment a tùit për la coression ortogràfica dij test ant sle pàgine marcà koiné piemontèisa.
Për ёscrive dësgagià, che as dëscarìa la Tastera piemontèisa!
E che a manca pa dë vardesse la pàgina d'agiut për chi as anandia da zero.
|
|
