Ahilik
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ahilik, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu Türkleri’ne sanat, ticaret ve ekonomi alanlarında faaliyet gösteren kişiler için bir örgüttü. Kendi kural ve kurulları vardı. Günümüzün esnaf odalarına benzer bir işlevi vardı.
600 yıl Anadolu'da uygulanan Ahilik, 3. Ahmet dönemine dek sürdü. 1727 yılında ‘’gedik’’ denen bir düzen uygulanmaya başlandı. Ahiler birliği mensuplarına tezgah başında sanat, zaviyelerde edep öğretmenin, Müslümanlara özgü olarak sürüp gelmesi 17. yüzyıla kadar sürmüş, fakat Osmanlı Devleti’nin Gayr-ı Müslimler üzerindeki egemenlik alanı büyüyüp genişledikçe, sanatkarlar çoğalıp dalları arttıkça, bu Müslüman ve Gayr-ı Müslim ayırımı daha fazla sürdürülmemiş, Gayr-ı Müslim tebaanın artmasıyla doğru orantılı olarak çeşitli dindeki kişiler arasında ortak çalışma zorunluluğu doğmuştur. Bu, din ayırımı gözetilmeden kurulan, eski niteliğinden fazla bir şey kaybetmeyen yeni organizasyona Gedik denmiştir.
Gedik sözcüğü Türkçe’dir. Tekel ve imtiyaz anlamına gelir ki, sahiplerinin işleyeceği işi, başkalarının işleyememesi koşuluyla hükümetçe verilen beratın ya da senedin içinde yazılı olan hakların kullanılmasıdır. Gedik, sahiplerince yapılacak işi başkalarının işleyememesi ve satacağı şeyi başkalarının satamaması şartıyla, hükümet tarafından verilen senedin içindeki hükümlerin kullanılması ve yürütülmesidir.
[değiştir] Kaynakça
- Eyüboğlu, İsmet Zeki ‘’ Tasavvuf, tarikatlar, mezhepler tarihi ‘’
- Fiş, Radi ‘’Bir mutasavvıf, bir ahi hümanisti, Mevlana’’
- Gener, Cihangir ‘’ Ezoterik ve Batını Dinler Tarihi’’
- Çağatay, Neşet ‘’Ahilik nedir?’’
- Cumhuriyetin 50. yılında esnaf ve sanatkar.
