Biarritz
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
Biarritz [bjaʀits] (Oksitaans: Biàrritz [biˈarrits], Baskies: Miarritze) is 'n stad aan die Golf van Biskaje en belangrike toeristesentrum in die Franse Baskeland (département Pyrénées-Atlantiques en région Akwitanië) met 'n oppervlak van 11,66 vierkante kilometer en 30 055 inwoners (1999), wat in Frans les Biarrots genoem word.
Biarritz was oorspronklik 'n onbeduidende vissersdorp, maar het onder die invloed van Napoléon III en sy eggenote, koningin Eugénie, danksy die pragtige natuurskoon en die buitengewone ligging tussen die Atlantiese Oseaan en die Pireneë tot 'n eersterangse vakansiebestemming en een van die mees elegante strandoorde langs die Atlantiese kus van Frankryk ontwikkel, en sy groot strand, die Grande Plage, was vroeër 'n belangrike verblyfplek vir Europa se adellike vakansiegangers. Die stad is derhalwe ook die "konings se strandoord" genoem. En vanweë die talle huise in die Art-Déco-boustyl en luukse modewinkels dra Biarritz ook die trotse bynaam "Parys van die Suide".
Danksy die Amerikaanse draaiboekskrywer Peter Viertel en sy rolprent The Sun Also Rises het Biarritz met sy magtige branders sedert 1957 ook tot 'n eersterangse bestemming vir branderplankryers ontwikkel.
Inhoud |
[wysig] Geografie en klimaat
Biarritz lê in die département Pyrénées-Atlantiques in die suid-weste van Frankryk, sowat agtien kilometer van die Spaanse grens af. Die stad is op 'n reeks heuwels langs die Atlantiese kus opgerig. Kaap Sint-Maarten (Frans: le cap Saint-Martin) met Biarritz se vuurtoring vorm die grens tussen die sanderige kuslyn noord van Biarritz, wat van die uiterste punt van die Gironde tot by die dorp Anglet strek, en die rotsige kuslyn van die Baskeland in die suide.
Die stad se natuurskoon word veral gekenmerk deur die rotsbanke in die omgewing van die seehawe en die sandstrande. Biarritz beskik oor vyf veilige sandstrande en vyf gholfbane.
Biarritz strek oor 'n aantal baaie en vyf strande: die Groot Strand (la Grande Plage), die Miramar-strand (la Plage de Miramar), die Côte des Basques (Baske-kus), die Port-Vieux-strand en die Marbella-strand (la Plage de Marbella). Aangrensende dorpe is Anglet in die noorde, Bidart in die suide en Arbonne in die suid-ooste.
Biarritz se klimaat staan onder die invloed van die Atlantiese Oseaan se vogtige seewinde en plaaslike warm lugstrome, en die stad staan bekend vir sy baie gematigde winters en aangename somers met baie sonskynure sonder drukkende hitte. Met die uitsondering van die winterstorms is die reënvalle langs die Baskiese kus nie langdurig nie.
[wysig] Geskiedenis
Die oorspronklike Middeleeuse naam van Biarritz was Beariz. Tot by die middel van die 19de eeu was Biarritz 'n onbenullige klein vissersdorpie in die Franse Baskeland, wat sedert die 11de eeu veral op walvisvangs gesteun het. Biarritz se wapen wys nog steeds 'n tipiese bark, wat vir die walvisvangs gebruik is.
Die dorp het uit twee wyke bestaan, een rondom die Sint-Maartens-kerk (église Saint-Martin), en die vissershawe (Port-Vieux) met die kasteel van Belay (of Ferragus). Sy bevolking was oorspronklik van Baskiese afkoms, maar sedert die 14de eeu het ook Gaskoniese vissers hulle in Biarritz gevestig. Die eerste vuurtoring in die dorp, wat tot by die jaar 1790 deel uitgemaak het van Labourde, is reeds in 1650 opgerig.
Vanaf 1784 het strandvakansies gewild geraak, en Napoléon Bonaparte was die eerste bekende gas wat hier in 1808 gaan swem het. Die skrywer Victor Hugo het die dorp in 1843 besoek en toe al opgemerk dat dit tot 'n gewilde strandoord sou kon ontwikkel.
Met die besoek wat Eugénie, die eggenote van keiser Napoléon III in 1854 hier twee maande lank afgelê het, het die prentjie skielik begin verander. Napoléon het 'n E-vormige somerpaleis aan die strand vir Eugénie laat oprig (die gebou is tans die Hôtel du Palais), en die egpaar het tydens die somermaande gereeld na Biarritz gekom. Die stad het sodoende ook by ander Europese koningshuise bekendheid verwerf, en die Britse koninklike gesin het gereeld hulle somervakansies hier deurgebring. Van die bekendste gaste was koningin Victoria, Edward III, en die Spaanse koning Alfonso XIII. Biarritz is toe "la reine des plages et le plage des rois" ("die koningin van die strande en die strand van die konings") genoem.
Die destydse Pruisiese rykskanselier Otto von Bismarck het hier in September 1865 vir Louis-Napoléon Bonaparte ontmoet en samesprekings met hom gevoer om die Franse keiser se goedkeuring en ondersteuning vir Pruise se buitelandse beleid te kry. Uit hierdie tydperk dateer ook 'n aantal kenmerkende geboue soos 'n Ortodokse kerk met 'n blou geverfde koepel, wat voor die Oktober-rewolusie van 1918 adellike Russiese besoekers gelok het.
Tydens die Tweede Wêreldoorlog het die Duitsers in 1940 die sogenaamde Atlantikwall, 'n reusagtige verdedigingslinie, langs die rotskus van Biarritz opgerig. Op 27 Junie 1940 het die Duitse troepe ook die Baskiese Kus beset, en oorlogskepe van die Duitse Vloot het teen die begin van Julie hier aangekom. Gealliëerde bomwerpers het Biarritz op 27 Maart 1944 aangeval.
Biarritz se kasino is op 10 Augustus 1901 geopen. Teen die einde van die 19de eeu het Britte die gholfsport in Biarritz ingevoer, terwyl die draaiboekskrywer Peter Viertel, wat met sy eggenote Deborah Kerr in 1957 na Biarritz gekom het om sy rolprent The Sun Also Rises op te neem, hier 'n Kaliforniese branderplank gery het en van Biarritz ook 'n gewilde internasionale bestemming vir branderplankry-geesdriftiges gemaak het.
Danksy die hoë branders van die Golf van Biskaje vind hier ook gereeld branderplankry-kompetisies plaas.
[wysig] Ekonomie
Biarritz se ekonomie steun veral op toerisme, sport (gholf en branderplankry) en thalassoterapie. Saam met die aangrensende stede Anglet en Bayonne het Biarritz die metropolitaanse gemeenskap (Frans: communauté d'agglomération) "BAB" gestig, en die drie stede bestuur ook gesamentlik die lughawe van Biarritz-Anglet-Bayonne.
[wysig] Sport
Die belangrikste sportvereniging is Biarritz Olympique, wat veral vir sy rugbyspan bekend staan. Ander gewilde sportsoorte in Biarritz is branderplankry, gholf en die Baskiese nasionale sport, pelota.
