خط سغدی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
خط سُغدی که گاه الفبای اویغوری باستانی نیز خوانده می‌شود،البایی بود بر گرفته از خط سریانی و از تبار خط آرامی.
گاه به این الفبا خطِ سوتراsutra می‌گویند. این خط همانند نوشته‌های کهن بر روی پاپیروس است. شمار بسیاری از متنهای بودایی،مانوی،نسطوری و زرتشتی و نیز نوشته‌های غیر دینی چون نقش بر روی سکه‌ها،سنگنبشته‌ها و سندهای قانونی بدین خط نوشته شده‌اند. خط سغدی افقی و از چپ به راست نوشته می‌شد،ولی شاید با تاثیر خط چینی بوده که این خط را به ریخت عمودی نیز نوشته‌اند،با این تفاوت که در چینی نخستین سطر در سوی راست صفحه نوشته می‌شد و در سغدی نخستین سطر را در سوی چپ صفحه می‌نوشتند. خط مغولی کنونی نیز هنوز همین شیوه نگارش عمودی سغدی را به کار می‌برد.
[ویرایش] پیوند به بیرون
[ویرایش] منبع
- ویکی‌پدیای انگلیسی؛«Sogdian alphabet»، http://en.wikipedia.org/wiki/Sogdian_alphabet (نسخه ۱ سپتامبر ۲۰۰۶)
| آیین مانی | |
|---|---|
|
نسک‌های نوشته شده به دست مانی |
|
| انجیل زنده | گنج زندگان | اسفار(رسالات) | رازان(سفرالاسرار) | کتاب کوان(غولان) | دیبان(مکاتب) | مزامیر و نیایش‌ها | شاپورگان | ارژنگ
|
|
| دیگرنوشته‌های مانوی | |
| کفالایا | مواعظ | دیوان اباتور | اعتراف‌نامه(خواستوانیفت) | مجموعه دستنوشته‌های مانوی | دستنوشته‌های مانوی کلن | زبور قبطی | زبدهٔ آموزه‌های مانوی | آردهنگ وفراس | نیایش و اعتراف | خطابه در باب روشنی | طومار نیایش چینی
|
|
| زبان‌های دینی | |
| پارتی | قبطی | پارسی میانه | سغدی | اویغوری | چینی | ترکی میانه | سریانی | یونانی
|
|
| دبیره(خط) | |
| خط رونی | استرانجیلی | خط سغدی | خط مانوی | خط ترکی اویغوری |خط پارتی | خط سغدی اویغوری پسین
|
|
| رده‌های دینی | |
| گزیدگان | نیوشایان
|
|
| مفاهیم و باورها | |
| هنر مانوی | فرجام‌شناسی مانوی | مانستان | بما | ایزدان مانوی | آفرینش | جهانبینی مانوی | باززایی
|
|
| کسان | |
| مار امّو | بوگوخان | سنت آگوستین |بهمن | اوسه‌بیوس | و.ب.هنینگ | سوروس آنتیوخ | ابن ندیم
|
|
| پایوران | |
| آفرین‌سر | خروه‌خوان | روانگان‌اسپسگ
|
|
