شهرستان زاهدان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

شهرستان زاهدان از توابع استان سیستان و بلوچستان است مرکز آن شهر زاهدان است. این شهرستان در جنوب شرقی کشور ایران قرار دارد.

فهرست مندرجات

۱ پیشینه تاریخی
۲ بناهای تاریخی
۳ آب و هوا
۴ تقسیمات کشوری
۵ زبان و مذهب
۶ صنایع دستی
۷ کشاورزی و منابع طبیعی و دامپروری
۸ صنعت و معدن
۹ امکانات تفریحی
۱۰ ورزش
۱۱ پیوند به‌ بیرون

[ویرایش] پیشینه تاریخی

زاهدان شهری تازه‌بناست است که بر سر راه کرمان به مشهد، کرمان به چابهار و نزدیک مرز پاکستان و افغانستان واقع شده است.

در اوایل پادشاهی فتحعلی شاه قاجار در محل زاهدان کنونی چاه آبی بود که راهزنان پس از حمله به کاروانها و چپاول دارایی آنان ساعتی یا شبی را در آنجا سپری می‌‌کردند پیرامون این چاه جنگلهای انبوه، طاق و گز بود که اکنون اثری از آن نیست.

در سال 1315 هجری قمری یکی از ساکنان آن محل کاریزی در آنجا حفر کرد و آبادی کوچکی بوجود آمد که «دزدآب» نام گرفت. چهار سال بعد متخصصان بلژیکی که در استخدام دولت ایران بودند جهت دایر کردن گمرک‌خانه به دزدآب آمده و از این زمان به تدریج به وسعت و جمعیت دزدآب افزوده شد. از سال 1314 شمسی دزدآب به زاهدان تغییر نام یافت. اولین نشانه‌های شهرنشینی با احداث خط‌آهن از کویته پاکستان به زاهدان پدیدار شد و با توسعه‌های بعدی زاهدان امروزی به مرکز استان تبدیل شد.

[ویرایش] بناهای تاریخی

از جمله بناهای تاریخی و سیاحتی شهرستان می‌‌توان به تفریح‌گاه پارک ملت، براسان، مجتمع فرهنگی باغ خانواده، موزه مردم‌شناسی، کتابخانه مرحوم استاد کامبوزیا، بازارچه سرپوش، ساختمان قدیمی پست و دادگستری اشاره کرد .

[ویرایش] آب و هوا

شهرستان زاهدان دارای آب و هوای بیابانی گرم و خشک می‌‌باشد. میانگین بارش سالانه در این شهرستان 72 میلیمتر و میانگین دمای آن در سال 82 از5/42 الی 6/12- درجه سانتیگراد در تغییر است.

[ویرایش] تقسیمات کشوری

شهرستان زاهدان با مساحت 36581 کیلومتر مربع درشمال استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته و فاصله مرکز شهرستان تا مرکز استان 0 کیلومتر است. این شهرستان دارای تعداد 3 مرکز شهری و 4 بخش – 8 دهستان و 1012 آبادی دارای سکنه است .

[ویرایش] زبان و مذهب

مردم شهرستان زاهدان به زبان بلوچی تکلم می‌کنند و تعدادی از لهجه‌های زبان فارسی نیز در آنجا رایج است.

بیشتر ساکنین این شهرستان مسلمان سنی و شیعه‌) هستند.

[ویرایش] صنایع دستی

سوزن دوزی بلوچی
سکه و آئینه دوزی
قالیبافی

[ویرایش] کشاورزی و منابع طبیعی و دامپروری

در سال زراعی 83-1382 سطح زیر کشت محصولات زراعی و باغی شهرستان زاهدان بالغ بر18332 هکتار است که5/11 درصد از سطح کشت زیر کشت استان را تشکیل می‌‌دهد. از این مقدار4/27 درصد به کشت باغات و6/72 درصد به زراعت‌های سالانه اختصاص دارد. محصولات عمده زراعی شهرستان غلات و نباتات علوفه‌ای می‌‌باشد .طی همان سال 64 واحد صنعتی پرورش و نگهداری دام و طیور در سطح شهرستان فعال بوده است. همچنین میزان تولید شیر، گوشت قرمز، گوشت مرغ و عسل به ترتیب 6/19، 7/1، 9/0 و - هزار تن بوده است. لازم به ذکر است این شهرستان دارای 59 واحد پرورش ماهی با تولید 5/88 تن می‌‌باشد.

[ویرایش] صنعت و معدن

تعداد صنایع موجود شهرستان زاهدان 303 واحد می‌‌باشد که تعداد – واحد آن در نقاط روستایی و تعداد – واحد بقیه در نقاط شهری مستقر می‌‌باشند. درسال 1382 تعداد 5 کارگاه فعال مسئولیت استخراج معادن را به عهده داشته که عمده‌ترین معادن موجود در سطح این شهرستان عبارت‌اند از: گرانیت، لاشه تراورتنی، گل سفید، کرومیت، منگنز.

سهم شهرستان از کارگاه‌های معدنی فعال استان 3/33 درصد می‌‌باشد. میزان تولیدات اسمی سالانه گروه معدنی غیر فلزی – تن می‌‌باشد که – درصد تولیدات معدنی کل استان را به خود اختصاص داده است.

[ویرایش] امکانات تفریحی

در این شهر امکانات تفریحی در حد بسیار اندکی است به‌گونه‌ای که تنها در این شهر دو سینما وجود دارد که یکی از آنها تعطیل و دیگری هم فیلم‌های کلوپی را می‌‌گذارد. براسان و هامون کنار از مکانهای تفریحی زاهدان است

[ویرایش] ورزش

این شهرستان از وجود سه استادیوم، سه میدان فوتبال، سه میدان والیبال، سه بسکتبال، 17 سالن ورزشی و سه ورزشگاه بهرمند می‌‌باشد. سرانه فضای ورزشی به ازای هر هزار نفر (سر پوشیده) 108 متر مربع و سرانه فضای ورزشی روباز 257 متر مربع برای هزار نفر جمعیت است.

[ویرایش] پیوند به‌ بیرون

در آتش سوختن دهها تن در جاده‌ زاهدان

	سیستان و بلوچستان
مرکز	زاهدان
شهرستان‌ها	ایرانشهر \| چابهار \| خاش \| زابل \| زاهدان \| سراوان \| سرباز \| نیک‌شهر
شهرها	ادیمی \| اسپکه \| ایرانشهر \| بزمان \| بمپور \| بـِنِت \| بنجار \| پیشین \| جالق \| چابهار \| خاش \| دوست‌محمد \| راسک \| زابل \| زابلی \| زاهدان \| زهک \| سراوان \| سرباز \| سوران \| سیرکان \| فنوج \| قصرقند \| کنارک \| گلمورتی \| محمد‌آباد \| میرجاوه \| نصرت‌آباد \| نگور \| نوک‌آباد \| نیک‌شهر
آثار دیدنی	ارگ کوه خواجه \| بازار زاهدان \| درخت مکرزن \| دریاچه هامون \| دهانه غلامان \| زیارتگاه مرتضی‌علی \| عمارت قدیمی پست چابهار \| قلعه پرتغالی‌ها (چابهار) \| قلعه تیس \| قلعه رستم \| قلعه سب \| قلعه سه‌کوهه \| قلعه ناصری \| سنگ‌نگاره‌های کوه نگاران \| بازار منطقه آزاد چابهار موزه ایرانشهر \| موزه چابهار \| میل نادری