Siete Partidas

From Wikipedia

Frontispico di la Siete Partidas. Verko de 1555, glosario da Gregorio López

La Siete Partidas (sep artikli), plu simple Partidas esas korpo skribita de la regneso di Alfonso X (1252-1284), kun la intenco obtenar certa legala unigo di la regio. Sua unesma nomo esis Libro de las Leyes (Libro dil legi), e dum la 16ma yar-cento ol recevis sua nuna nomo, por la secioni en qua ol dividesas.

Ica verko esas pensata kom la legaco maxim importanta di Hispania en sua historio di lego, esante la maxim ampligita e granda korpo legala en Iberoamerika (til la 19ma yar-cento). On dicis anke ke ol esas enciklopedio humanistala, pro sua traktado di problemi filosofiala, etikala e teologiala (de Grekia-Latina vid-punto).

[redaktar] Pri la verko

[redaktar] Redaktado

Alfonso X el Sabio e Las Partidas

Segun un ek la maxim frua kodexi di le Partidas, oli skribesis inter 26 di junio 1256 e 28 di agosto 1265 da komiso formacata ek la precipua yuristi di ta epoko, sub la personala direkto di Alfonso X. Esas anke altra posibla periodi kande ol skribesis: 1254 til 1261; 1256 til 1263 e 1251 til 1265. Irgakaze, la maxim multa di la skribisti estimas ke ol ne finis ante 1265.

Segun la teorio tradicionala, partoprenata da Francisco Martinez Marina e Antonio Solalinde, la Siete Partidas redaktesis da komisio ek yuristi, e la interveno di la rejo Alfonso X esis limitada ad indikar la finaleso di la texto e materii tratar.

Dum la 18ma yar-deko esis mem la penso da Andrés Marcos Burriel (Padre Burriel), ke la verko esis exklusiva a la rejo. Ica poziciono nuntempe esas preske eliminita.

Malgre to, pro la existo di altra texti atribuata ad Alfonso X (la Setenario, la Fuero Real e la Espéculo), ke esis plugrandigita dum la sama periodo (1254 til 1256) montras importanta koincidi inter ol e la Partidas, e la impreso di la verki uzata dum ta tampo, kreis importanta debato ciencala pri la verki di Alfonso, sen kunkluzanta rezulti nuntempe, kun la skopo determinar la extenso, relato e skopo di singla un ek li.

Ica intereso komencis precipue kun questiono pri la autoritato di la Siete Partidas en la artiklo "El Libro de las Leyes" (la Libro di Legi) da Alfonso el Sabio. La "Espéculo a las Partidas" (1951-1952) da Alfonso Garcia-Gallo sequesis da altra posa verki.

Garcia-Gallo postulatigis ke la Partidas ne esas verko da Alfonso X o ke ol ne terminis dum sua rejado, nam li esus skribata til la 14ma yar-cento, tre pos la morto di la rejo sabio ye 1284, e ke ol esus re-elaborado di la Espéculo. Lu fondis sua poziciono en la precipua referi di la Partidas, to esas, altra texti qua mencionis li, qui venis de la 14ma yar-cento, ed en qua la saveso en la Peninsulo Iberika, di la materii o fonti pri la Partidas, esus de plu tarda dato di lo skribita en la codexo.

Irgakaze, multa kontinuas kredar ke Alfonso X esas la autoro di la "Siete Partidas", adminime la autoro di la versiono originala.