Algemene anesthesie
Van Wikipedia
Algehele anesthesie is die vorm van anesthesie waarbij de patiënt het bewustzijn verliest. Bij de algemene anesthesie worden middelen toegediend die het bewustzijn onderdrukken.
Inhoud |
[bewerk] Moderne anesthesie
De moderne anesthesiologie onderscheidt voor de toepassing van algemene anesthesie drie pijlers: bewustzijnsverlaging, pijnbestrijding en spierverslapping. Voor deze drie pijlers worden verschillende medicijnen (of farmaca) gebruikt, elk voor een ander effect, maar soms zijn de effecten overlappend of elkaar zelfs versterkend. We onderscheiden algemene anesthesiemiddelen (anesthetica of hypnotica), pijnstillers (meestal op morfine gelijkende middelen, opiaten of opioïden) en spierverslappers. De anesthesiemiddelen kunnen intraveneus (in de aderen) worden ingespoten of worden ingeademd (inhalatie). Ook combinaties van beide toedieningsvormen worden breed toegepast.
Het proces van de anesthesie bestaat uit drie onderdelen: het in slaap vallen (de inleiding of inductie), de periode waarin de operatie plaats vindt (het onderhouden van de anesthesie) en het wakker worden (uitleiding).
Om de patiënt in slaap te brengen kan van verschillende methoden gebruik worden gemaakt. Bij volwassenen wordt de narcose vaak 'ingeleid' door het geven van een intraveneuze dosis van een anestheticum zoals pentothal of propofol, waarna voor het onderhouden van de narcose een gasmengsel kan worden gebruikt dat de patiënt inadement, waardoor hij in slaap blijft. Bij kleine kinderen wordt de narcose bijna altijd 'ingeleid' door het laten inademen van een gasmengsel via een 'kapje'. Men gebruikt hiervoor dampvormige anesthetica. Vroeger werd hiervoor gebruik gemaakt van chloroform, hetgeen vanwege de toxische eigenschappen werd vervangen door ether. Momenteel gebruikt men hier nog incidenteel lachgas (N2O) voor, meestal gemengd met een van een aantal andere mogelijke dampen zoals sevofluraan, halothaan, enfluraan,desfluraan of isofluraan. Hierbij worden nog steeds intraveneus pijnstillende farmaca zoals fentanyl of remifentanil en spierverslappende medicamenten zoals succinylcholine (kortwerkend middel) of vecuronium, atracurium of rocuronium (middellang werkend) gegeven.
[bewerk] Beademing
De toepassing van algehele anesthesie gaat vaak gepaard met toepassing van vormen van beademing omdat de sterke anesthesiemiddelen vaak leiden tot onderdrukking van de ademhaling en omdat bij gebruik van spierverslapping de eigen ademhaling van de patiënt verlamd is. Daarnaast moeten er veiligheidsmaatregelen worden genomen om de luchtweg vrij te houden en om te voorkomen dat inhoud van de maag (passief) in de longen loopt. Daarom wordt vaak een buis (tube) ingebracht tot nét onder de stembanden en wordt een ballonnetje om de tube ('cuff' of manchet) opgeblazen die rond het uiteinde zit. Hierdoor wordt de luchtweg afgesloten en vindt beademing via de buis plaats. Door toepassing van intubatie (het inbrengen van zo'n buis) zijn veel operaties mogelijk die anders onmogelijk zouden zijn (b.v. hart- en longoperaties). Regelmatig wordt een alternatief hiervoor gebruikt waarbij een speciale buis net boven de stembanden wordt geplaatst en de ballon boven de stembanden blijft (larynxmasker). Het voordeel is dat de patiënt na de operatie minder keelpijn heeft, maar het larynxmasker kan niet altijd worden toegepast.
[bewerk] Apparatuur
Toepassing van anesthesie vindt plaats onder uitgebreide bewaking (monitoring) met apparatuur, zoals elektrocardiografie, automatische bloeddrukmeting, het meten van het zuurstofgehalte in het bloed (pulse oximetrie), de concentratie van zuurstof, lachgas, koolzuurgas en concentratie van inhalatie-anesthesiemiddelen in het beademingmensel, temperatuur en eventueel hersenactiviteit. Indien nodig worden nog meer lichaamsfuncties gemeten.
[bewerk] Veiligheid
De toepassing van anesthesie onder gemonitorde omstandigheden en door een opgeleide anesthesioloog mag veilig worden genoemd. De kans op overlijden als gevolg van toepassing van algehele anesthesie is kleiner dan 1 op 100.000 anesthesieën. De belangrijkste bijwerkingen na anesthesie zijn misselijkheid (10-30%), braken (<10%) en keelpijn (veroorzaakt door de intubatie). Een zeldzame maar levensbedreigende complicatie bij mensen die er gevoelig voor zijn is maligne hyperthermie.
De anesthesie is een uitermate belangrijk onderdeel van een operatie en wordt ook door een universitair opgeleid medisch specialist, de anesthesioloog, geassisteerd door een anesthesiemedewerker, toegediend. De patiënt wordt in de westerse geneeskunde op vele niveaus en manieren bewaakt. Hierdoor is de veiligheid van operatieve ingrepen in de laatste honderd jaar enorm toegenomen. Het risico van anesthesie is tegenwoordig voor een overigens gezond persoon (de meeste mensen) kleiner dan dat van de autorit naar het ziekenhuis voor de operatie. Bij mensen met ernstige hart- of longaandoeningen blijft anesthesie een toestand met een flink verhoogd risico.
