Dynamiek (muzieknotatie)
Van Wikipedia
In muzieknotatie is het gebruikelijk om het (relatieve) volume waarmee een noot gespeeld moet worden aan te geven met dynamiektekens.
- n niente - volledig stil
- ppp pianissimo possibile - zo zacht mogelijk
- pp pianissimo - zeer zacht
- p piano - zacht
- mp mezzopiano - gematigd zacht
- mf mezzoforte - gematigd luid
- f forte - luid
- ff fortissimo - zeer luid
- fff fortissimo possibile - zo luid mogelijk
In veel eigentijdse muziek worden nog extremere dynamische verschillen aangeduid met bijvoorbeeld pppppppp en ffffffff. Een dergelijke uitbreiding van het aantal dynamische niveaus is enigszins dubieus, aangezien het verschil tussen ff en ffffffff altijd (veel) kleiner zal zijn dan dat tussen f en p. Zulke extreme tekens hebben meer een psychologische betekenis voor de uitvoerder dan dat zij ook werkelijk in akoestische zin realiseerbaar zijn.
Andere aanduidingen zijn:
- sf sforzato - een plotseling accent aan het begin van de noot
- rfz rinforzando - de noot tijdelijk luider maken terwijl hij klinkt
- fp fortepiano - de noot luid beginnen en plotseling zacht laten doorklinken
Naast deze tekens, die een plotselinge dynamische verandering aangeven (terrassendynamiek), zijn er nog aanduidingen als crescendo (luider worden) en diminuendo, decrescendo of calando (zachter worden) om aan te geven dat de dynamiek geleidelijk dient te veranderen.
