Jakob Smits
Van Wikipedia
Jakob Smits (Rotterdam, 9 juli 1855 - Achterbos (Mol), 15 februari 1928) was een Nederlands-Vlaams kunstschilder.
Hij werd geboren als zoon van een ondernemer-decorateur. Jakob studeerde in Rotterdam aan de academie en hielp zijn vader in het decoratiebedrijf. Van 1873 tot 1876 volgt Jakob academische studies in Brussel, en nadien studeert hij ook nog in München (1878-1880), Wenen (1880) en Rome (1880).
In 1882 trouwt Jakob met zijn nicht Antje Doetje Kramer. Het koppel vestigde zich in Amsterdam, waar Smits werkt als decorateur. Hij voert o.a. opdrachten uit voor het Museum Boijmans-Van Beuningen te Rotterdam. Uit het huwelijk van Jakob en Antje worden twee kinderen - Theodora en Annie - geboren. In 1884 komt er een echtscheiding. Smits verhuist naar Blaricum en wordt in Haarlem directeur van de Nijverheids- en Decoratieschool. Hij leert Albert Neuhuys, schilder van de Haagse School, kennen en samen gaan ze regelmatig op pad naar Drenthe en de Kempen.
Smits is zo onder de indruk van de Kempen dat hij zich in 1888 definitief in Achterbos (Mol) vestigt. Hij betaalt er 2.000 frank voor een boerenhuisje dat hij uitbouwt tot zijn Malvinahof. In hetzelfde jaar huwt hij Malvina Dedeyn, dochter van een Brussels advocaat, die om dit huwelijk onterfd wordt. Smits leeft in armoede terwijl hij onvermoeibaar werkt aan wat hij later noemt ‘mijn eenvoudig werk, symbolisch, poëtisch en echt’.
In 1897 kreeg hij op tentoonstellingen in München en Dresden een gouden medaille voor zijn grote aquarellen op goudgrond. Hij schildert ook vele portretten, vooral van Malvina en van hun kinderen Boby, Marguerite en Kobe. In 1899 slaat het noodlot toe: op enkele dagen tijd verliest hij zijn dochterje Alice en zijn vrouw.
In 1901 trouwt Smits met Josine Van Cauteren. In hetzelfde jaar is er zijn eerste individuele tentoonstelling (in Antwerpen). Hij krijgt er veel lof van collega's en critici maar vindt er geen koper voor zijn werken. Het tentoongestelde werk De vader van de veroordeelde werd later dat jaar wel aangekocht door het museum van Brussel. Smits kreeg het financieel wat beter maar zijn familie wordt zwaar op de proef gesteld: in 1903 nam hij zijn beide ouders, door diefstal geruïneerd, bij zich op, en daardoor diende hij negen gezinsleden te onderhouden.
Op vraag van het Molse gemeentebestuur richtte Smits in 1907 een internationale tentoonstelling in van kunstenaars die in Mol en omgeving landschappen kwamen schilderen. Er namen niet minder dan 68 schilders aan deel, onder wie Duitsers, Nederlanders, Britten en Amerikanen. Het begrip Molse School was geboren.
In 1910 publiceerde Smits een album met 25 etsen, opgedragen aan Koningin Elisabeth. In 1912 werd de jonge Dirk Baksteen zijn leerling.
In 1914 stopt Smits met de productie van kunstwerken. Hij werd voorzitter van het ‘Comité voor hulpverlening en voedselvoorziening van het canton Mol’. Na de Eerste Wereldoorlog ging hij met een totaal nieuwe visie en stijl aan de slag als etser en schilder. Vanaf 1923 ging zijn gezondheidstoestand er op achteruit. Smits leed aan een pijnlijke kanker van het kaakbeen. Op 15 februari 1928 overleed hij aan een hartkwaal. Hij werd begraven op het kerkhof van Achterbos (Mol). Op zijn graf staat een bronzen Moeder en kind van George Minne.
Jakob Smits, in 1902 Belg geworden, was Ridder in de Leopoldsorde (1903), Officier in de Kroonorde (1919) en Commandeur in de Kroonorde (1927).
Zijn vrouw Josine overleefde hem 28 jaar. Na haar dood in 1956 werd het Malvinahof verkocht. In 1977 werd in de omgebouwde oude pastorij van Mol-Sluis het Gemeentelijk Jakob Smitsmuseum geopend.
In 2005 was hij ook één van de kansmakers op de titel De Grootste Belg, maar haalde de uiteindelijke nominatielijst niet en strandde op nr. 391 van diegenen die net buiten de nominatielijst vielen.
