Sellafield
Van Wikipedia
Sellafield is de naam van een opwerkingsfabriek voor nucleair afval nabij het plaatsje Seascale aan de Ierse Zee in het noordwesten van Engeland. De fabriek wordt beheerd door British Nuclear Fuels Limited.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
In 1952 wordt als onderdeel van het Britse kernwapenprogramma nabij het plaatsje Windscale een kerncentrale gebouwd voor de productie van plutonium voor kernwapens. Ondanks een lange reeks ongelukken en vele protesten besluit de Britse regering in 1978 naast de centrale een opwerkingsfabriek voor nucleair afval te bouwen. Als in 1981 Windscale zóveel negatieve associaties oproept, wordt de naam van het complex gewijzigd in Sellafield, naar een ander plaatsje in de buurt. In datzelfde jaar wordt de plutoniumproductie stilgelegd. De opwerkingsfabriek wordt in 1994 in gebruik genomen.
[bewerk] Opwerking
In de opwerkingsfabriek worden verbruikte brandstofstaven, afkomstig van nucleaire installaties uit verschillende landen, waaronder kernenergiecentrale Borssele, opgelost in zuur. Behalve voor herbruik geschikt uranium en plutonium, komt hierbij ook onbruikbaar radioactief strontium, cesium en technetium vrij. Via een reeks van handelingen worden de onbruikbare materialen gescheiden van het uranium en plutonium. Voor zover dat mogelijk is wordt het radioactieve afval uit het oplosmiddel verwijderd en opgeslagen in vaten. Deze vaten met hoogradioactief afval worden teruggestuurd naar de afzender en belanden onder andere bij Covra in Vlissingen waar ze voor onbepaalde duur worden opgeslagen. Het resterende oplosmiddel wordt geloosd op zee.
[bewerk] Gevolgen voor leven in, op en rond de zee
Aan de kust ter hoogte van Sellafield worden, als gevolg van de zeelozingen, hogere concentraties radioactief materiaal gemeten dan rondom Tsjernobyl direct na het ongeluk in 1986. Vooral plutonium wordt in enorme concentraties aangetroffen. Schelpdieren, vissen, zeewier en watermonsters bevatten hoge concentraties radioactieve verontreiniging en onafhankelijke studies tonen aan dat in gebieden rondom Sellafield vaker gevallen van leukemie voorkomen dan in andere delen van Engeland.
De Ierse overheid dringt al enige jaren aan op sluiting van de fabriek vanwege de vele ongelukken en de vervuiling die ook op de Ierse kusten gevolgen heeft. De zeestroming zorgt voor verhoogde concentraties van onder andere technetium-99 aan de kust van Noorwegen. Hoewel niet is aangetoond dat deze verhoogde concentraties gevolgen hebben voor de visvangst, is ook de Noorse overheid uit angst voor de mogelijke gevolgen voorstander van sluiting.
[bewerk] Ongelukken
De overhaaste bouw van de oorspronkelijke Windscale centrale heeft geleid tot veel ongelukken. De meeste van die ongelukken hebben geen tot minimale gevolgen gehad voor de omgeving. Enkele anderen wel. Ook de in 1994 in gebruik genomen opwerkingsfabriek kent een lange lijst van kleine en grotere ongelukken.
[bewerk] Windscale brand
Op 10 oktober 1957 breekt er om nog altijd onduidelijke reden brand uit in één van de reactors. De filters van de luchtgekoelde installatie kunnen slechts een klein deel van het vrijkomende radioactieve materiaal opvangen. De rest verspreidt zich over een groot gebied rondom de reactor. In totaal komt er 700 terabecquerel aan voornamelijk jodium-131 vrij. Hoewel deze isotoop een halfwaardetijd van 8 dagen heeft, wordt jodium eenvoudig door het menselijk lichaam opgenomen en opgeslagen in de schildklier waar het in veel gevallen kanker veroorzaakt. Evacuatie werd onnodig geacht en de enige maatregel die werd genomen was het vernietigen van melk in een gebied van 500 km² rondom de reactor.
[bewerk] Pijpbreuk
18 april 2005 wordt ontdekt dat negen maanden lang een breuk in een pijpleiding onopgemerkt is gebleven. Gedurende die tijd is er 83 m3 salpeterzuur met opgelost uranium en plutonium weggelekt. Zonder dat het onderzoek naar het ongeluk is afgerond, wordt gemeld dat er geen gevaar voor de volksgezondheid is. Tijdens de reparatiewerkzaamheden is de fabriek stilgelegd. (BBC)
