New Immissions/Updates:
boundless - educate - edutalab - empatico - es-ebooks - es16 - fr16 - fsfiles - hesperian - solidaria - wikipediaforschools
- wikipediaforschoolses - wikipediaforschoolsfr - wikipediaforschoolspt - worldmap -

See also: Liber Liber - Libro Parlato - Liber Musica  - Manuzio -  Liber Liber ISO Files - Alphabetical Order - Multivolume ZIP Complete Archive - PDF Files - OGG Music Files -

PROJECT GUTENBERG HTML: Volume I - Volume II - Volume III - Volume IV - Volume V - Volume VI - Volume VII - Volume VIII - Volume IX

Ascolta ""Volevo solo fare un audiolibro"" su Spreaker.
CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Vlag van de Verenigde Staten - Wikipedia

Vlag van de Verenigde Staten

Van Wikipedia

↑  Vlag van de Verenigde Staten (ratio 10:19)
Vlag van de Verenigde Staten (ratio 10:19)

De vlag van de Verenigde Staten bestaat uit zeven rode horizontale strepen, die onderbroken worden door zes witte banden. In het kanton staat een blauw vlak (Union) met daarin vijftig kleine, witte vijfpuntige sterren in negen horizontale rijen. De vijftig sterren op de vlag stellen de vijftig staten van de Verenigde Staten voor. De dertien strepen staan voor de dertien oorspronkelijke kolonies die zich in 1776 afscheidden van het Verenigd Koninkrijk.

De vlag wordt meestal de Stars and Stripes (Sterren en Strepen) genoemd. Dat is overigens ook de gebruikelijke naam voor een bekende mars van John Sousa, The Stars and Stripes Forever.

Inhoud


[bewerk] Symboliek

Amerikaanse vlag in New York
Amerikaanse vlag in New York
Belofte van Trouw in een klaslokaal, 1892
Belofte van Trouw in een klaslokaal, 1892

Een van de meest gebruikte Amerikaanse symbolen is de Amerikaanse vlag. Voor veel inwoners van de Verenigde Staten staat de vlag voor alle vrijheden en rechten die de Grondwet van de Verenigde Staten (met name de Bill of Rights) hen biedt en wellicht bovenal voor de individuele en personele vrijheden zoals uiteengezet in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring.

Over de symboliek van het ontwerp publiceerde het Congres in 1977 een boek met daarin onder meer de volgende passage: "De ster is een symbool van het hemelse en goddelijke doel waarop de mens zich al richt sinds onherinnerbare tijden; de streep is symbolisch voor de lichtstralen van de zon".[1] George Washington zou gezegd hebben: "We namen de sterren uit de Hemel, het rood van ons moederland, gescheiden door witte strepen zodat we laten zien dat we ons van haar afgescheiden hebben, en de witte strepen zullen de toekomst ingaan staande voor de Vrijheid."

Voor veel mensen staat het rood en wit respectievelijk voor het bloed van hen die hun leven voor de vrijheid gaven en voor het ideaal van die vrijheid.

Oude en beschadigde vlaggen worden verbrand in een eenvoudige ceremonie. De vlaggen worden tijdens betogingen tegen de Verenigde Staten ook vaak opzettelijk verbrand. Sommige groepen in de VS stellen dan ook voor om het verbranden van de vlag zonder reden strafbaar te maken.

[bewerk] Belofte van Trouw

Door de Belofte van Trouw (Pledge of Allegiance) wordt eeuwige trouw aan deze vlag gezworen. Mede hierdoor is de vlag een symbool van nationalisme, patriottisme en militarisme. Sinds de laatste aanpassing op 14 juni 1954 luidt de tekst:

I pledge allegiance to the Flag
of the United States of America,
and to the Republic for which it stands:
one Nation under God, indivisible,
with Liberty and Justice for all.

[bewerk] Ontwerp

[bewerk] Specificaties

Het basisontwerp van de vlag is vastgelegd in de secties 1 en 2 van Title 4 van de United States Code. Executive Order 10834 behorend bij sectie 1 specificeert de verhoudingen van de vlag en de wijze waarop de sterren in het kanton zijn geplaatst. De volgende waarden zijn gespecificeerd:[2]

  • breedte (hoogte) van de vlag: A = 1,0;
  • lengte van de vlag: B = 1,9;
  • breedte-lengteratio: A:B = 1:1,9 = 10:19;
  • breedte van het kanton: C = 0,5385 (7/13, gelijk aan de breedte van zeven strepen);
  • lengte van het kanton: D = 0,76 (1.9 × 2/5, twee vijfde van de lengte van de vlag);
  • E = F = 0,0538 (C/10, een tiende van de breedte van het kanton);
  • G = H = 0,0633 (D/12, een twaalfde van de lengte van het kanton);
  • diameter van een ster: K = 0,0616;
  • breedte van een streep: L = 0,0769 (1/13 van de breedte van de vlag).

[bewerk] Ratio

Hoewel het diagram in Executive Order 10834 een lengte van 1,9 noemt (in verhouding met de breedte), is deze ratio niet absoluut vastgelegd. Eerder in de verordening staat namelijk een lijst met vlagafmetingen voor overheidsdiensten. Deze lijst staat elf verschillende vlagafmetingen toe: 20,00 x 38,00; 10,00 x 19,00; 8,95 x 17,00; 7,00 x 11,00; 5,00 x 9,50; 4,33 x 5,50; 3,50 x 6,65; 3,00 x 4,00; 3,00 x 5,70; 2,37 x 4,50; en 1,32 x 2,50. Acht van deze afmetingen komen overeen met een breedte-lengteratio van 1:1,9 (binnen een afrondingsmarge van 0,01). Drie van de elf vastgelegde afmetingen verschillen echter significant van de verhouding 1:1,9: 1:1,57 (voor 7,00 x 11,00), 1:1,27 (voor 4,33 x 5,50) en 1:1,33 (voor 3,00 x 4,00).

[bewerk] Kleuren

De kleuren van de vlag zijn vastgelegd in de Federal Specification, Flag, National, United States of America and Flag, Union Jack (DDD-F-416E, 27 november 1981) van de General Services Administration. De kleuren zijn gespecificeerd volgens het systeem van The Color Association of the United States als:

Blauw Rood Wit
Cable No. 70075 70180 70001
Pantone bij benadering 281 193 Safe

[bewerk] Kanton

Vlag met gouden rand als versiering
Vlag met gouden rand als versiering

Toen van Alaska en Hawaï bekend werd dat zij waarschijnlijk staten zouden worden, ontving de Amerikaanse president Dwight D. Eisenhower spontaan ruim vijftienhonderd ontwerpen voor een nieuwe indeling van het kanton. Immers: er moesten twee nieuwe sterren bijkomen. Hoewel enkele ontwerpen 49 sterren bevatten (Alaska verkreeg een jaar voor Hawaï de status van staat), had de overgrote meerderheid van de inzenders vijftig sterren in het kanton geplaatst. Op zijn minst drie van de ruim vijftienhonderd ontwerpen was identiek aan de huidige vlag. Het uiteindelijke ontwerp is van het U.S. Army Bureau of Heraldry.

[bewerk] Versiering

De vlag mag traditioneel versierd worden met een goudkleurige rand (niet aan de hijszijde). Dit gebeurt vooral in ceremonies, met als bedoeling de schoonheid van de vlag te tonen. Het eerste gebruik dateert van 1835, en het Amerikaanse leger voerde het gebruik ervan in 1895 in. Het gebruik van een dergelijke rand is echter in geen enkele wet geregeld.

[bewerk] Geschiedenis

Grand Union Flag
Grand Union Flag
Oorspronkelijke vlag met dertien sterren (Betsy Ross-patroon)
Oorspronkelijke vlag met dertien sterren (Betsy Ross-patroon)
Eerste keer dat George Washington de vlag liet hijsen
Eerste keer dat George Washington de vlag liet hijsen

De vlag werd 26 keer veranderd sinds de unie van dertien staten ze had aangenomen. De versie met 48 sterren werd het langst gebruikt (47 jaar). De huidige versie met zijn vijftig sterren zal een nieuw record vestigen op 4 juli 2007.

[bewerk] Grand Union Flag

Op het moment dat de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring werd getekend, 4 juli 1776, was de officiële vlag de Grand Union Flag (ook Continental Colors genoemd). Dit was de eerste officiële Amerikaanse vlag. Deze vlag bestond uit dertien rode en witte strepen, met in het kanton de toenmalige Britse vlag. De rode en witte strepen stonden voor de uniciteit en eenheid van de dertien kolonies, de Britse vlag verwees naar de wens om de hechte banden met het Verenigd Koninkrijk te behouden. Deze vlag was wellicht gebaseerd op die van de Britse Oost-Indische Compagnie, het familiewapen van George Washington of de vlag van de Sons of Liberty. De Grand Union Flag werd in 1775 door het Second Continental Congress aangenomen en werd op 3 december van dat jaar door John Paul Jones op het marineschip Alfred voor het eerst gehesen. Snel daarna ging ook George Washington deze vlag gebruiken en de vlag zou tot in de beginfase van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog de nationale vlag zijn. De Grand Union Flag staat aan de basis van de latere Stars and Stripes.

[bewerk] Stars and Stripes

Op 14 juni 1777 werd de nieuwe vlag aangenomen. Deze dag is een nationale feestdag geworden en staat bekend als Flag Day. Betsy Ross is volgens de overlevering degene die de eerste Amerikaanse vlag heeft genaaid.

Aangezien er in de resolutie van 1777 geen specifieke opmaak voor de sterren was vastgelegd, werden de sterren op een verschillende wijze in het kanton geplaatst. Soms werden ze in een cirkel gerangschikt (Betsy Ross-patroon), maar de versie met dertien sterren in vijf horizontale rijen (3-2-3-2-3) beschouwt men als het standaardpatroon. In 1795 traden Vermont en Kentucky toe tot de Verenigde Staten en werd het aantal sterren en strepen verhoogd tot vijftien. In de jaren erna traden enkele staten toe, maar werd het aantal sterren en strepen niet verhoogd, waarschijnlijk omdat men dat als teveel gedoe beschouwde. Uiteindelijk werd in 1818 besloten dat het aantal strepen op dertien zou worden vastgesteld, ongeacht het aantal staten, om zo de oorspronkelijke dertien kolonies te eren. Het aantal sterren zou sindsdien gelijk zijn aan het aantal staten (twintig in 1818).

Wanneer het aantal sterren op de vlag werd uitgebreid, gebeurde dit steeds op 4 juli, Independence day. De laatste verandering gebeurde in 1960, toen Hawaï een staat van de VS werd en daarmee het huidige aantal van vijftig sterren bereikt werd. De toekenning van het staatsschap aan Alaska in 1959 gaf de vlag voor één jaar 49 sterren.

Het Amerikaanse volkslied, The Star-Spangled Banner, is gebaseerd op de vlag met 15 strepen.

[bewerk] Vroegere sterrenpatronen

De volgende tabel toont de 27 verschillende Amerikaanse vlaggen. De diverse sterrenpatronen zijn de gebruikelijke patronen: tot 1912 was het patroon niet vastgelegd. De kleuren zijn pas in 1934 gestandaardiseerd.

Aantal sterren Aantal strepen Vlag Staten vertegenwoordigd door de nieuwe sterren Periode Aantal jaar in gebruik
(0) 13 Dertien kolonies 17751777 1 (17 maanden)
13 13 Dertien kolonies 17771795 18 (215 maanden)
15 15 Kentucky, Vermont 17951818 23 (278 maanden)
20 13 Indiana, Louisiana, Mississippi, Ohio, Tennessee 18181819 1
21 13 Illinois 18191820 1
23 13 Alabama, Maine 18201822 2
24 13 Missouri 18221836 14
25 13 Arkansas 18361837 1
26 13 Michigan 18371845 8
27 13 Florida 18451846 1
28 13 Texas 18461847 1
29 13 Iowa 18471848 1
30 13 Wisconsin 18481851 3
31 13 Californië 18511858 7
32 13 Minnesota 18581859 1
33 13 Oregon 18591861 2
34 13 Kansas 18611863 2
35 13 West Virginia 18631865 2
36 13 Nevada 18651867 2
37 13 Nebraska 18671877 10
38 13 Colorado 18771890 13
43 13 Idaho, Montana, North Dakota, South Dakota, Washington 18901891 1
44 13 Wyoming 18911896 5
45 13 Utah 18961908 12
46 13 Oklahoma 19081912 4
48 13 Arizona, New Mexico 19121959 47
49 13 Alaska 19591960 1
50 13 Hawaï 1960 46+

[bewerk] Symmetrie

De meeste van deze sterrenpatronen hebben enige vorm van symmetrie:

  • symmetrie met betrekking tot de horizontale as: 50, 49, 48, 46, 44, 38, 37, 36, 34, 33, 32, 30, 28, 26, 24, 20, 15, 13 (standaard);
  • symmetrie met betrekking tot de verticale as: 50, 48, 46, 45, 44, 37, 36, 35, 34, 33, 32, 31, 30, 29, 28, 27, 26, 25, 24, 23, 21, 20, 15, 13 (standaard en Betsy Ross);
  • beide (puntsymmetrie): 50, 48, 46, 45, 44, 37, 36, 34, 33, 32, 28, 26, 24, 20, 15, 13 (standaard);
  • geen symmetrie: 43;
  • schaakbordpatroon: 50, 49, 45, 15, 13 (standaard);
  • rechthoekpatroon: 48, 35, 30, 28, 24, 20.

[bewerk] Toekomst

↑  Voorgesteld ontwerp voor een vlag met 51 sterren
Voorgesteld ontwerp voor een vlag met 51 sterren
↑  Alternatief voorgesteld ontwerp
Alternatief voorgesteld ontwerp

Het United States Army Institute of Heraldry heeft plannen voor vlaggen tot 56 sterren voor het geval er nieuwe staten tot de Verenigde Staten toetreden. Er zijn bewegingen actief in onder meer Puerto Rico, Washington D.C. en New York City die pleiten voor de status van staat voor hun gebied. Gebieden als de Amerikaanse Maagdeneilanden, de Noordelijke Marianen, Guam en Amerikaans-Samoa zouden in de toekomst misschien ook staten kunnen worden. In Vermont[3], Californië[4] en Hawaï[5] zijn bewegingen actief die zich juist willen afscheiden van de Verenigde Staten. Dit zou dan leiden tot een vermindering van het aantal sterren op de vlag.

De Amerikaanse regering heeft al plannen voor een vlag met 51 sterren, voor de mogelijke toekenning van de statenstatus aan Puerto Rico.

[bewerk] Invloed op andere vlaggen

Het ontwerp en kleuren van de Amerikaanse Stars and Stripes hebben verschillende andere vlaggen geïnspireerd. Enkele van hen zijn (sommige van deze vlaggen worden niet meer gebruikt):


Vlag van El Salvador
(1877-1912)

Vlag van Brazilië
(15-19 nov. 1889)

Vlag van Uruguay

Vlag van Cuba

Vlag van Liberia

Vlag van Maleisië

Vlag van Griekenland

Vlag van Chili

Vlag van Taiwan

Vlag van de Filipijnen

Vlag van Bretagne

Vlag van Togo

[bewerk] Vlaginstructie

De Amerikaanse vlaginstructie is neergelegd in de United States Flag Code. Hierin staan richtlijnen voor het gebruik en vertoon van de nationale vlag. Er staan echter geen straffen op het niet-houden aan deze richtlijnen en het toezicht op de naleving ervan is zeer beperkt.

[bewerk] Vouwen van de vlag

Vouwen van de vlag
Vouwen van de vlag

Hoewel het niet in de vlaginstructie staat, moeten Amerikaanse vlaggen volgens militair gebruik in de vorm van een driehoek gevouwd worden wanneer zij niet worden gebruikt. Op deze manier lijken zij op driepuntige hoeden die tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog populair waren. De Filipijnen hebben dit gebruik overgenomen. Om de vlag goed te vouwen:

  1. houd met twee personen de vlag taille-hoog, zodanig dat het oppervlak parallel aan de grond is;
  2. vouw de onderste helft van de vlag over de bovenste helft;
  3. vouw de vlag nogeens over de lengte, zodanig dat het blauwe kanton aan de buitenkanten zichtbaar is;
  4. maak een driehoekige vouw met de gestreepte hoek, zodanig dat de gesloten rand bij de open rand komt;
  5. vouw de buitenste punt naar binnen, zodanig dat er een nieuwe driehoek ontstaat;
  6. het vouwen van driehoeken gaat op deze wijze door over de gehele lengte van de vlag;
  7. als de vlag gevouwen is, is er enkel een driehoekig blauw veld met witte sterren zichtbaar.

[bewerk] De vlag in tijden van rouw

In tijden van rouw wordt de vlag halfstok (op schepen halfmast) gehesen, nadat zij een ogenblik aan top gehesen is geweest. Voor het neerhalen van de vlag moet deze opnieuw een ogenblik naar de top gehesen worden. Op Memorial Day hangt de vlag halfstok tot de middag, daarna hangt deze tot zonsondergang aan de top. De vlag wordt halfstok gehesen bij de dood van een regeringslid en ook in gevallen waarin de president of een staatsgouverneur daartoe een verordening uitbrengt.

[bewerk] Locaties

Vlag met dertien sterren en strepen in Bridgewater.
Vlag met dertien sterren en strepen in Bridgewater.
Alan Shepard (Apollo 14) plaatst de Amerikaanse vlag op de maan.
Alan Shepard (Apollo 14) plaatst de Amerikaanse vlag op de maan.

De Amerikaanse vlag wappert gedurende het gehele jaar vanaf de meeste overheidsgebouwen en het is verre van ongewoon dat ook privéwoningen de vlag het hele jaar tonen. Veel Amerikanen steken op feestdagen de vlag uit, met name op Memorial Day, Veteranendag, President's Day, Flag Day en Independence Day. Op Memorial Day is het gebruikelijk om kleine vlaggen te plaatsen bij oorlogsmonumenten en -graven.

[bewerk] Plaatsen van permanente vertoning

Door presidentiële proclamaties, wetten van het Congres en gewoonte worden er op een aantal locaties permanent vlaggen getoond:

[bewerk] Noten

  1. What do the colors of the Flag mean?, USFlag.org: A website dedicated to the Flag of the United States of America, info verkregen op 14 juni 2005 en oorspronkelijk geplaatst op w:en:Flag of the United States.
  2. Vanwege afrondingsverschillen zijn de genoemde maten inconsistent: de bij G en H genoemde cijfers vullen niet de gehele breedte van het kanton en de bij E en F genoemde cijfers niet de gehele lengte.
  3. Website Second Vermont Republic.
  4. Susan Jones: 'Californians Dreaming of Secession?', Cybercast News Service, 11 januari 2005, info verkregen op 25 juni 2006 en oorspronkelijk geplaatst op w:en:Flag of the United States.
  5. Joel Hughes: 'Leaders call for independent Hawaii', Yale Daily News, 10 april 1995; Alexandre da Silva: 'Hawaii Gov. Lobbies Senate on Secession', ABC News, 7 september 2005; info verkregen op 25 juni 2006 en oorspronkelijk geplaatst op w:en:Flag of the United States.


Vlaggen in de Verenigde Staten
Hoofdartikelen: Vlag van de Verenigde Staten · Lijst van vlaggen van de Verenigde Staten
Overzichtslijsten van deelgebieden: Lijst van vlaggen van Amerikaanse deelgebieden · Lijst van vlaggen van Amerikaanse gemeenten
Vlaggen van staten: Alabama · Alaska · Arizona · Arkansas · Californië · Colorado · Connecticut · Delaware · Florida · Georgia · Hawaï · Idaho · Illinois · Indiana · Iowa · Kansas · Kentucky · Louisiana · Maine · Maryland · Massachusetts · Michigan · Minnesota · Mississippi · Missouri · Montana · Nebraska · Nevada · New Hampshire · New Jersey · New Mexico · New York · North Carolina · North Dakota · Ohio · Oklahoma · Oregon · Pennsylvanië · Rhode Island · South Carolina · South Dakota · Tennessee · Texas · Utah · Vermont · Virginia · Washington · West Virginia · Wisconsin · Wyoming
Vlag van het hoofdstedelijk district: Washington D.C.
Vlaggen van overige gebiedsdelen: Amerikaans-Samoa · Amerikaanse Maagdeneilanden · Guam · Navassa · Noordelijke Marianen · Puerto Rico
Vlaggen van steden: New York City
Zie ook: Great Seal of the United States · Vlag van de Geconfedereerde Staten van Amerika · Vlag van de Republiek West-Florida
Vlaggen van staten en afhankelijke gebieden in Noord- en Midden-Amerika
Lijst van vlaggen van Noord- en Midden-Amerika
Antigua en Barbuda · Bahama's · Barbados · Belize · Canada · Costa Rica · Cuba · Dominica · Dominicaanse Republiek · El Salvador · Grenada · Guatemala · Haïti ·
Honduras · Jamaica · Mexico · Nicaragua · Panama · Saint Kitts en Nevis · Saint Lucia · Saint Vincent en de Grenadines · Trinidad en Tobago · Verenigde Staten

Afhankelijke gebieden
Amerikaanse Maagdeneilanden · Anguilla · Aruba · Bermuda · Britse Maagdeneilanden · Caymaneilanden · Groenland · Guadeloupe ·
Martinique · Montserrat · Navassa · Nederlandse Antillen · Puerto Rico · Saint-Pierre en Miquelon · Turks- en Caicoseilanden

 

Static Wikipedia (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu

Static Wikipedia February 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu