Biografia
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Una biografia (del grèc bios ("vida") e graphein ("escriure"), es un genre de la literatura (o d'autres mejans, coma lo cinèma) basat sus la narracion escricha d'un personatge. Generalament, s'emplega lo mot biografia per de narracions sus de personatges pas fictius. Una biografia escricha sul quite autor se sona una autobiografia.
Una biografia es quicòm mai qu'una recopilacion de donadas (naissença, educacion, trabalh, etc.) o un curriculum vitae. Normalament, evòca tanben las emocions e los sentiments de la persona de cap a las experiéncies de sa vida.
Las biografies mai ancianas que se conescan son las qu'escriguèron los escribes de l'Antiquitat (Egipte anciana, Mesopotamia, divèrsas biografias de l'Ancian Testament e, mai avant, las biografies de la Grècia Anciana e los evangèlis, que contavan la vida de Jèsus de Nasaret. En general, la rigor istorica d'aquelas biografias es pro limitada.
Pendent l'Edat Mejana, los escrivans principals de biografias son los monges, qu'escrivon mai que mai sus de personatges religioses. Per çò qu'es de las tèrra occitanas conven citar las Vidas, biografias escrichas a prepaus dels trobadors. Es tre lo sègle XVII que s'entamena l'escritura de las biografias modèrnas suls personatges illustres. Uèi la biografia es un genre plan popular, tant en literatura coma al cinèma.