Renhes del vivent
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Lo renhe es l'element mai naut de la classificacion dels èssers vivents.
Somari |
[Modificar] Istoric
Al sègle III ab. J.-C., Teofrast faguèt una lista d'unas 500 espècias dins sos dos obratges majors : Historia de Plantis (L'istòria de las plantas) e De Causis Plantarum (De causas de las plantas). Quitament se s’interessèt sustot a las plantas per de rasons medicalas, foguèt menat a las classar per categorias en fonccion de lor mejan de reproduccion.
Al sègle Ièr aprèp Jèsus-Crist, Dioscorid descriguèt dins sas Materia Medica mai de 600 vegetals diferents. Aqueste libre foguèt editat pendant gaireben mila ans.
Entrò al començament del sègle XX lo renhe vivent èra partejat en monde animal e monde vegetal. Los primièrs èssers unicellulars èran alara classats coma protozoaris mentre que las bacterias èran classadas coma vegetals.
Lèu, los campairòls que, mentre qu’an una organizacion de tipe vegetal, son desprovesits de clorofilla e se noirisson a partir de matèrias organicas (coma los animals).
Enfin, entre los èssers unicellulars, coma los flagellats, certans an de clorofilla e d'autres non. Aquestes flagellats estructuralament omogenèus poirián doncas èstre d’animals o de vegetals.
Evolucion dels sistèmas de classificacion e dels renhes
| Haeckel (1894) Tres renhes |
Whittaker (1969) Cinq renhes |
Woese (1977) Sièis renhes |
Woese (1990) Tres domenis |
|
|---|---|---|---|---|
| Animals | Animals | Animals | Eucariòtas | |
| Vegetals | Campairòls | Campairòls | ||
| Vegetals | Vegetals | |||
| Protozoaris | Protistas | Protistas | ||
| Monera | Arqueobacterias | Procariòtas | Arqueobacterias | |
| Eubacteria | Bacterias | |||
Cinq renhes del vivent Los tres domenis del vivent
[Modificar] Nòtas
- Qualques autors considèran que las algas deurián èstre ajustadas als protistas, amb losquals formarián pas qu'un sol grope, los proctotistas.
- Los campairòls fasián originalament partida del renhe vegetal. Lor aparelh vegetatiu de tipe micelian es constituit de filaments, sens rasics, ni tijas o fuèlhas. Son tanben desprovesits de clorofilla. Se noirisson de matèrias organicas. Aquestes diferents punts explican la creacion d'un renhe dels campairòls de plen drech. Cal notar que s’ignòra se l'abséncia de clorofilla dels campairòls es originala o se s'es producha al cors de l'evolucion.
[Modificar] Veire tanben
- arcqueobacterias per mai de detalhs justificatius d’aquesta classificacion novèla.
- sistematica
[Modificar] Ligams utils
- Lo projècte « tree of life » (recensa las darrièras informacions de classificacion dins l'arbre del vivent) : http://www.tolweb.org
Taxinomia
|
|---|
