Akwesasne Notes

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

"Akwesasne Notes" – czasopismo północnoamerykańskich Indian z plemienia Mohawków, powstające w latach 1969-1992 w położonym po obu stronach granicy amerykańsko-kanadyjskiej rezerwacie St. Regis (Akwesasne) (stan Nowy Jork).

[edytuj] Historia

Ukazujące się ze zmienną częstotliwością (zwykle jako kwartalnik) "Akwesasne Notes” (ISSN: M1056505) było jednym z pierwszych anglojęzycznych panindiańskich pism wydawanych przez współczesnych Indian z Ameryki Północnej dla ludów tubylczych i naturalnych (jak głosił jego podtytuł). Mimo skromnego zaplecza finansowego i organizacyjnego, czasopismo – przygotowywane po części przez wolontariuszy przyjeżdżających do Akwesasne – w latach 70. XX w. było najbardziej znanym głosem młodego i często radykalnego pokolenia tubylczych Amerykanów. W szczytowym okresie swojej popularności (na przełomie lat 70. i 80.) było wydawane - formalnie przez Radę Wodzów Narodu Mohawków^[1] - w nakładzie do 100 tys. egzemplarzy i znane na całym kontynencie amerykańskim, a także poza nim (w Polsce czytywali je i tłumaczyli m.in. uczestnicy PRPI^[2]). Pismo prenumerowali nie tylko zaangażowani w walkę o swoje prawa i obronę własnych kultur amerykańscy tubylcy, ale także indiańskie i nieindiańskie organizacje i instytucje kulturalne, edukacyjne i społeczno-polityczne, grupy poparcia Indian i ich miłośnicy w wielu krajach. Uboższej części czytelników – a także indiańskim więźniom – zaangażowana społecznie redakcja nierzadko wysyłała pismo bezpłatnie^[3].

Linia programowa pisma łączyła tradycyjną mądrość i wiedzę tubylczych ludów obu Ameryk, poglądy współczesnych filozofów i działaczy indiańskich (jak Vine Deloria, Jr., John Mohawk, czy Winona LaDuke), nurty ekologiczne (z głęboką ekologią włącznie)^[4], poglądy lewicowe (nierzadko antykapitalistyczne i anktykorporacyjne), egalitarne i antyrasistowskie z przekonaniem, że istnienie, różnorodność i obrona praw tubylczych kultur to wartości, które należy aktywnie wspierać i szeroko upowszechniać^[5].

Łamiąc nierzadko blokadę informacyjną i utarte schematy powierzchownych doniesień europocentrycznych i proamerykańskich mediów, czasopismo obszernie relacjonowało wydarzenia związane z bieżącą walką Indian obu Ameryk (a także innych ludów tubylczych) z dyskryminacją rasową, etniczną, kulturową i religijną, prześladowaniami mniejszości (w tym kobiet i dzieci), łamaniem historycznych traktatów i praw człowieka. Pisało obszernie m.in. o indiańskiej okupacji Alcatraz i Wouned Knee, protestach Indian Kri nad Zatoką Jamesa w Kanadzie, cierpieniach indiańskich chłopów podczas wojen domowych w Gwatemali i Nikaragui oraz o ludobójstwie amazońskich Indian Aché z Paragwaju i tubylczych mieszkańców Timoru Wschodniego^[6]. Prowadziło też dystrybucję alternatywnych publikacji, etnicznych nagrań muzycznych, tubylczych materiałów propagandowych (plakaty, nalepki, itp.) oraz wyrobów tradycyjnego irokeskiego rękodzieła.

"Akwesasne Notes" ukazywało się do 1992 roku (wydano łącznie 135 numerów w 23. rocznikach)^[7], gdy zmiana nastrojów społecznych w USA, przemiany we współczesnych ruchach i organizacjach indiańskich (jak NCAI, AIM i W.A.R.N.), powstawanie nowych profesjonalnych tubylczych czasopism (a później także rozgłośni radiowych i serwisów internetowych) oraz lokalne napięcia w samym przygranicznym Akwesasne^[8] doprowadziły najpierw do spadku znaczenia i nakładu, a następnie – do zamknięcia pisma. Osoby związane z jego redakcją przygotowywały też później dwa roczniki nowej serii "Akwesasne Notes. A Journal of Native and Natural Peoples" (w latach 1995-1997, ISSN: 0002-3949)^[9] oraz inne pisma społeczno-kulturalne Mohawków (np. "Native Americas", ISSN: 1092-3527)^[10], ale wobec zwiększonej konkurencji rynkowej ze strony nowych mediów tubylczych i nie-tubylczych nie udało im się powtórzyć sukcesu pierwowzoru^[11].