Bell X-5
Z Wikipedii
| X-5 | |
 |
|
| Dane podstawowe | |
| Państwo | Stany Zjednoczone |
| Wytwórnia | Bell Aircraft Corporation |
| Typ | samolot eksperymentalny |
| Załoga | 1 pilot |
| Historia | |
| Data oblotu | 20 czerwca 1951 |
| Zachowane egzemplarze | 1 |
| • w tym katastrof | 14 października 1953 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | 1 × Allison J35-A-17, turboodrzutowy |
| Moc | 21,8 kN |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | rozłożone: 10,2 m złożone pod kątem 60°: 6,5 m |
| Długość | 10,1 m |
| Wysokość | 3,6 m |
| Masa | |
| Startowa | 4400 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość max. | 1150 km/h |
| Pułap | 15 200 m |
| Dane operacyjne | |
| Rzuty | |
 |
|
Bell X-5 — pierwszy samolot ze zmienną w locie geometria skrzydeł, zainspirowany niemiecką konstrukcja z czasów II wojny światowej Messerschmitt P. 1101. Chociaż geometria skrzydeł niemieckiej maszyny mogła być zmieniana tylko na ziemi, inżynierowie z wytwórni Bell Aircraft Corporation, konstruktora samolotu X-5, opracowali system silników elektrycznych do przestawiania kąta płatów w locie.
[edytuj] Historia rozwoju
Bell X-5 posiadał skrzydła o zmiennej geometrii, które mogły być ustawione w trzech pozycjach: pod kątem 20°, 40° i 60°. Przestawianie kąta skrzydeł odbywało się przy pomocy śruby, która ustawiała kąt płata i hamulców, które go blokowały w żądanej pozycji. Czas przestawiania skrzydeł ze skrajnych pozycji wynosił 30 sekund. Konstrukcja skrzydeł obracających się na sworzniu była taka, że środek masy był taki sam w każdym położeniu skrzydeł. Pomimo to samolot miał tendencję do wpadania w korkociąg, który przy pewnych położeniach skrzydeł nie dawał szansy na wyprowadzenie samolotu i w konsekwencji drugi egzemplarz maszyny uległ katastrofie na skutek takiego właśnie korkociągu.
[edytuj] Historia użycia
Zbudowano dwa egzemplarze samolotu X-5, z których pierwszy został ukończony 15 lutego, a oblatany 20 czerwca 1951 roku. Druga maszyna wykonała swój pierwszy lot 10 grudnia tego samego roku. Łącznie wykonano prawie 200 lotów na obu egzemplarzach samolotów z prędkościami dochodzącymi do 0,9 Macha na pułapie 12 200 m. 14 października 1953 roku drugi egzemplarz X-5 uległ katastrofie niedaleko bazy Edwards podczas testów zachowania maszyny w korkociągu. Pilot maszyny nie był w stanie wyprowadzić jej do lotu poziomego i w konsekwencji rozbił się ginąc na miejscu.
Ocalały egzemplarz używany był do 1958 roku, a później trafił do Muzeum Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w bazie lotniczej Wright-Peterson.
X-5 dowiódł przydatności zmiennej geometrii skrzydeł w samolotach przeznaczonych do działania w szerokim zakresie prędkości. Pomimo problemów ze stabilnością maszyny, koncepcja maszyny została później zastosowana w samolotach bojowych takich jak F-14 Tomcat czy F-111 Aardvark.
X-1 • X-2 • X-3 • X-4 • X-5 • X-6 • X-7 • X-8 • X-9 • X-10 • X-11 • X-12 • X-13 • X-14 • X-15 • X-16 • X-17 • X-18 • X-19 • X-20 • X-21 • X-22 • X-23 • X-24 • X-25 • X-26 • X-27 • X-28 • X-29 • X-30 • X-31 • X-32 • X-33 • X-34 • X-35 • X-36 • X-37 • X-38 • X-39 • X-40 • X-41 • X-42 • X-43 • X-44 • X-45 • X-46 • X-47 • X-48 • X-49 • X-50 • X-51
