Czosnek
Z Wikipedii
| Czosnek | |
 |
|
| Systematyka wg Reveala | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | jednoliścienne |
| Rząd | amarylkowce |
| Rodzina | czosnkowate |
| Rodzaj | czosnek |
| Nazwa systematyczna | |
| Allium L. | |
Czosnek (Allium L.) - rodzaj roślin z rodziny czosnkowatych (w systemie Reveala), obejmujący około 700 gatunków. W stanie dzikim występuje na całej półkuli północnej, przede wszystkim w strefie umiarkowanej.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Gatunki niskie dorastają 15 - 25 cm, a gat. silnie rosnące osiągają wysokość nawet 200 cm.
- Liście
- Odziomkowe, płaskie lub rurkowate. Równowąskie, szarozielone.
- Kwiatostan
- Baldach lub główka na szczycie bezlistnej łodygi.
- Kwiaty
- Promieniste, szypułkowe, drobne; płatki jednonerwowe. Pręciki w 2 okółkach po 3; ich nitki szydlaste lub w nasadzie rozszerzone i opatrzone dwoma ząbkami o różnych kształtach - od obłych do ostroszczeciniastych.
- Owoce
- W formie torebki. Nasiona czarne.
- Część podziemna
- W formie cebuli pokrytej delikatnymi, suchymi łuskami. Cebula, a także inne części rośliny (mniej) mają charakterystyczny i uważany za jedną z cech rodzajowych zapach.
[edytuj] Systematyka
- Pozycja w systemie Reveala
Gromada okrytonasienne, podgromada Magnoliophytina, klasa Rosopsida, podklasa liliowe, nadrząd liliopodobne, rząd amarylkowce, rodzina czosnkowate, podrodzina Allioideae Herb., plemię Allieae Dumort., podplemię Alliinae Parl.[1]
- Gatunki flory Polski[2]
- czosnek grzebieniasty ( Allium carinatum L.)
- czosnek główkowaty (Allium sphaerocephalon L. = A. sphaerocephalum L.)
- czosnek kulisty (Allium rotundum L.)
- czosnek kątowaty (Allium angulosum L.)
- czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum L.)
- czosnek siatkowaty (Allium victorialis L.)
- czosnek skalny (Allium montanum F. W. Schmidt)
- czosnek syberyjski (Allium sibiricum L.)
- czosnek sztywny (Allium strictum Schrad.) - gatunek wymarły
- czosnek winnicowy (Allium vineale L.)
- czosnek wężowy (Allium scorodoprasum L. = A. scordoprasum L.))
- czosnek zielonawy (Allium oleraceum L.)
- Inne gatunki (wybór)
- czosnek alfatueński (Allium alfatuense B. Fedtsch.) - roślina uprawna
- czosnek askaloński*, czosnek szalotka) (Allium ascalonicum L.) - roślina uprawna
- czosnek białawy (Krzysztofa) (Allium christophii Trautv.)
- czosnek błękitny, czosnek niebieski (Allium caeruleum Pall. = A. azureum Ledeb.) - roślina uprawna
- czosnek cebula, cebula zwyczajna* (Allium cepa L.) - roślina uprawna
- cebula kartoflanka* (cebula szalotka) (Allium cepa var. aggregatum G. Don)
- cebula wielopiętrowa* (Allium cepa var. proliferum Targioni Tozzetti)
- czosnek dęty (cebula siedmiolatka) (Allium fistulosum L.) - roślina uprawna
- czosnek dziki, por dziki (Allium ampeloprasum L.) - roślina uprawna
- czosnek karatawski (Allium karataviense Regel)
- czosnek kazachstański (Allium oreophilum C.A. Mey.)
- czosnek narcyzowy (Allium narcissiflorum Vill.)
- czosnek neapolitański (Allium neapolitanum Cirillo)
- czosnek olbrzymi (Allium giganteum Regel) – roślina uprawna
- czosnek okazały (Allium aflatunense B. Fedtsch.)
- czosnek południowy, czosnek złocisty (Allium moly L.)
- czosnek por, por (Allium ampeloprasum L.) - roślina uprawna
- czosnek pospolity (czosnek zwyczajny) (Allium sativum L.) - roślina uprawna
- czosnek szczypiorek, szczypiorek* (Allium schoenoprassum L.) - roślina uprawna
- czosnek wężowy, rokambuł (Allium ophioscorodon Don) – roślina uprawna
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina uprawna: stosowana jako warzywo.
- Sposób uprawy: rozmnażanie poprzez oddzielanie cebul potomnych, a także z nasion.
- Roślina ozdobna: wiele gatunków wykorzystywanych jest do ozdabiania ogrodów. Gatunki silnie rosnące stosuje się do tworzenia grup ogrodowych i na kwiat cięty (czosnek olbrzymi), niskie sadzi się na rabatach oraz w ogrodach skalnych. Zasuszone rośliny nadają się także na suche bukiety (czosnek białawy).
- Wymagania i sposób uprawy: większość czosnków ozdobnych pochodzi ze zbiorowisk stepowych lub górskich, nieleśnych. Gleba lekka, piaszczysto-gliniasta, wapienna do obojętnej; stanowisko słoneczne, ciepłe, osłonięte (wystawa południowa, zachodnia). Głębokość sadzenia cebul standardowa (3-4 wysokości). Odrębne wymagania ma pochodzący z cienistych lasów czosnek niedźwiedzi. Rozmnażanie poprzez oddzielanie cebul potomnych, a także z nasion. Przed siewem korzystne przemrożenie; wtedy w temperaturze 10-15°C kiełkują szybko (maksimum 2 tygodnie); wskazany wysiew do pojemników, a następnie pikowanie kępkami lub po 2-3 siewki do doniczek.
[edytuj] Ciekawostki
- Kwiaty długo utrzymują się w wazonie, niektóre pachną miodem.
- Zapach czosnku jest wyczuwalny tylko bezpośrednio po ścięciu kwiatostanów.
- Czosnek ma działanie silnie antybakteryjne i działa podobnie do antybiotyku
