Jan Aleksander Lipski
Z Wikipedii
Jan Aleksander Lipski | |
Herb | |
Dewiza | brak |
Data wyboru | 1746 |
Urodzony | 15 czerwca 1690 |
Zmarł | 20 lutego 1746 |
Jan Aleksander Lipski herbu Grabie (ur. 15 czerwca 1690 w Olszynie, zm. 20 lutego 1746 w Kielcach) – polski duchowny katolicki, kawaler Orderu Orła Białego, kardynał, biskup łucki 1732, biskup krakowski 1732-1746, książę siewierski 1732-1746.
Studiował na Sorbonie w Paryżu i w Rzymie. W 1717 roku otrzymał tytuł doktora obojga praw. 23 kwietnia 1719 przyjął święcenia kapłańskie. Kanclerz arcybiskupa gnieźnieńskiego, od 1724 podkanclerzy koronny i prezydent Trybunału Koronnego. Jako zaufany powiernik Augusta II Mocnego często bierze udział w misjach dyplomatycznych między Dreznem a Warszawą. Posługiwał się pięcioma językami
W 1732 mianowany zostaje biskupem łuckim, następnie w kilka miesięcy później biskupem krakowskim. W trakcie burzliwego bezkrólewia w 1733 opowiada się po stronie kandydatury elektora saskiego Fryderyka Augusta II Wettina. 17 stycznia 1734 w katedrze wawelskiej koronuje Augusta III i Marię Józefę. Dzięki protekcji nowego monarchy uzyskuje na konsystorzu 20 grudnia 1737 godność kardynała. Nigdy jednak nie otrzymał kapelusza kardynalskiego ani bazyliki tytularnej, nie uczestniczył również w konklawe w 1740, odrzucił proponowany mu przez papieża Klemensa XII tytuł arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski.
Jako biskup krakowski Jan Aleksander Lipski zrezygnował ze wszystkich beneficjów. Zasłynął jako mecenas sztuki i opiekun włoskiego architekta Franciszka Placidiego. Na jego polecenie dokonano barokizacji wnętrza katedry wawelskiej i restauracji zamku królewskiego.
Pochowany został w katedrze wawelskiej w kaplicy Lipskich. Urnę z zabalsamowanym sercem kardynała złożono w bocznej ścianie kościoła parafialnego pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Choczu.
[edytuj] Linki zewnętrzne
sylwetka w słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy
Poprzednik Stefan Rupniewski |
![]() |
Biskup łucki 1732 |
![]() |
Następca Andrzej Stanisław Załuski |
Poprzednik Felicjan Szaniawski |
![]() |
Biskup krakowski 1732-1746 |
![]() |
Następca Andrzej Stanisław Załuski |
Jan z Buska • Janko z Czarnkowa • Klemens Moskarzewski •Zawisza Kurozwęcki • Stanisław Kurozwęcki • Mikołaj Trąba • Dunin ze Skrzyńska • Jan Szafraniec • Stanisław Ciołek • Władysław Oporowski • Wincenty Kot • Grzegorz Lubrański • Tomasz Strzępiński • Jan Lutek • Andrzej Oporowski • Wojciech Żychliński • Zbigniew Oleśnicki • Wincenty Przerębski • Maciej Drzewicki • Piotr Tomicki • Krzysztof Szydłowiecki • Samuel Maciejowski • Jan Ocieski • Jan Przerębski • Filip Padniewski • Franciszek Krasiński • Piotr Myszkowski • Stanisław Miński • Piotr Dunin-Wolski • Jan Zamoyski • Jan Borukowski • Jan Tarnowski • Wojciech Baranowski • Wawrzyniec Gembicki • Feliks Kryski • Henryk Firlej • Andrzej Lipski • Stanisław Łubieński • Jakub Zadzik • Piotr Gembicki • Tomasz Zamoyski • Jerzy Ossoliński • Andrzej Leszczyński • Wacław Leszczyński • Piotr Tylicki • Hieronim Radziejowski • Stefan Koryciński • Andrzej Trzebicki • Bogusław Leszczyński • Mikołaj Prażmowski • Jan Gniński • Jan Żniński • Andrzej Olszowski • Jan Leszczyński • Jan Stefan Wydżga • Jan Wielopolski • Jan Małachowski • Michał Radziejowski • Karol Tarło • Jan Szembek • Jan Kazimierz de Alten Bokum • Jan Lipski • Jan Małachowski • Andrzej Stanisław Młodziejowski • Michał Wodzicki • Maciej Garnysz • Jan Jędrzej Borch • Jacek Małachowski • Hugo Kołłątaj • Wojciech Skarszewski