Jurij Artiuchin
Z Wikipedii
Jurij Pietrowicz Artiuchin ros. Юрий Петрович Артюхин (ur. 22 czerwca 1930 w Pierszutino, obwód moskiewski (ZSRR) – zm. 4 sierpnia 1998 w Gwiezdnym Miasteczku), pułkownik lotnictwa, kosmonauta radziecki.
Spis treści |
[edytuj] Wykształcenie i służba wojskowa
- 1948 – ukończył 10-klasową szkołę kolejowa w mieście Klin.
- 1950 – został absolwentem wojskowej szkoły służb specjalnych o profilu techniczno-lotniczym. Otrzymał kwalifikacje technika w zakresie specjalnego wyposażenia samolotów.
- 1951 – 1952 – był technikiem w różnych jednostkach wojskowych 45 Armii Powietrznej Zabajkalskiego Okregu Wojskowego.
- 1958 – ukończył Wojskową Akademię Inżynieryjno – Lotniczą im. N. Żukowskiego (ВВИА). Po jej ukończeniu (do momentu przyjęcia do oddziału kosmonautów), na różnych stanowiskach, kontynuował służbę na uczelni.
- 1980 – otrzymał stopień kandydata nauk technicznych po obronie pracy poświęconej wywiadowi kosmicznemu.
- 3 marca 1988 – z uwagi na wiek opuścił wojsko i został przeniesiony do rezerwy.
[edytuj] Kariera kosmonauty i służba w Centrum Przygotowań Kosmonautów.
- 10 stycznia 1963 – został przyjęty do oddziału kosmonautów radzieckich (grupa WWS 2). Był jednym z 15 pilotów wojskowych jacy znaleźli się w tej grupie.
- 1963 – 1965 – przeszedł ogólne przeszkolenie dla kosmonautów. Zapoznał się z konstrukcja statków kosmicznych typu Wostok i Woschod.
- 1965 – razem z innymi kosmonautami przygotowywał się do lotu statku kosmicznego Woschod 3. Pod koniec roku trenował w trzeciej (rezerwowej) załodze wspólnie z Władimirem Szatałowem.
- jesień 1966 – Artiuchin i inni kosmonauci przechodzili szkolenie w ramach programu „Zwiedza” (statek kosmiczny Sojuz typu 7K-WI o przeznaczeniu wojskowym).
- 1967 – styczeń 1970 – trenował w grupie kosmonautów przygotowujących się do lotu wokółksiężycowego na statkach kosmicznych „7K-Ł1” i „7K-OK”. Ostatecznie program lotów nie został zrealizowany.
- 1969 – 1970 – podczas lotu statków kosmicznych Sojuz 6, 7 i 8 oraz Sojuz 9 był operatorem łączności na statku „Kosmonauta Władimir Komarow”.
- 1970 – 1971 – był w grupie kosmonautów przygotowujących się do lotu w ramach programu „Kontakt” (przygotowania do załogowych misji księżycowych).
- 1971 – ponownie był operatorem łączności podczas misji Sojuz 10 i 11 na statku „Akademik Siergiej Koroliow”.
- 1971 – pod koniec roku został skierowany do programu wojskowej załogowej stacji orbitalnej Ałmaz gdzie początkowo trenował w załodze z Anatolijem Fiodorowem a później z Pawłem Popowiczem.
- kwiecień 1973 – razem z Pawłem Popowiczem był wyznaczony do lotu w pierwszej stałej załodze stacji orbitalnej Ałmaz (ОПС-101 «Алмаз»). Niestety kilkanaście dni po starcie stacja uległa dehermetyzacji i wszystkie loty załogowe w jej kierunku zostały odwołane. Nieczynna stacja otrzymała oficjalnie nazwę Salut 2.
- sierpień 1973 – rozpoczął przygotowania do lotu na pokładzie drugiej stacji orbitalnej typu Ałmaz (ОПС-101-2 «Алмаз»). Podobnie jak poprzednio – razem z Pawłem Popowiczem mieli stanowić pierwszą stałą załogę tej stacji.
- 3 – 19 lipca 1974 – uczestniczył w locie kosmicznym na pokładzie statku Sojuz 14 oraz stacji orbitalnej Salut 3 (ОПС-101-2 «Алмаз») .
- 1975 – 1979 – z grupą innych kosmonautów kontynuował szkolenie do lotu w ramach wojskowego programu Ałmaz. Od 1977 trenował w załodze razem z Władimirem Kozielskim w ramach doświadczalnego programu lotu na statku kosmicznym TKS - transportowy statek dostawczy (ТКС - Траспортный корабль снабжения). W 1981 statki TKS miały cumować do stacji orbitalnej Ałmaz 4. Artiuchin i Kozielskij tworzyli załogę dublerów lotu TKS 1 i podstawową załogę TKS 2. Obaj byli również w drugiej załodze misji TKS 2 i TKS 3, podczas których statek miał przycumować do stacji orbitalnej Salut 7. Ostatecznie wspomniane trzy statki użyte zostały w wersji bezzałogowej. TKS 1 jako Kosmos 1267 połączył się ze stacją Salut 6 a TKS 2 i 3 jako statki Kosmos 1443 i Kosmos 1686 połączyły się ze stacją Salut 7. W 1982 – prace nad stacją orbitalną Ałmaz oraz statkiem TKS zostały przerwane. Tym samym odwołano wszystkie zaplanowane loty.
- 26 stycznia 1982 – z uwagi na wiek odszedł z korpusu kosmonautów Sił Powietrznych ZSRR.
- 1982 – 1987 – po opuszczeniu oddziału kosmonautów służył w Centrum Przygotowań Kosmonautów im. J. A. Gagarina. Pełnił funkcję zastępcy naczelnika Wydziału ds. naukowo-badawczych.
[edytuj] Loty załogowe
- „Sojuz 14”
3 lipca 1974 Jurij Artiuchin (inżynier pokładowy) oraz Paweł Popowicz (dowódca) wystartowali w kosmos na pokładzie statku Sojuz 14. Obaj kosmonauci mieli dotrzeć na pokład wystrzelonej wcześniej stacji orbitalnej Salut 3 i przeprowadzić na niej badania oraz eksperymenty. Taka była oficjalna wersja ogłoszona wówczas przez władze radzieckie. W rzeczywistości stacja Salut 3 była wojskową stacją orbitalną zbudowaną w ramach programu Ałmaz. Podczas misji sprawdzano m.in. jakie cele wojskowe można realizować podczas lotów załogowych oraz wykonano cały szereg zadań o charakterze wywiadowczym. Poza tym załoga przetestowała wyposażenie stacji i wykonała eksperymenty z dziedziny medycyny i biologii. W celu zniwelowania wpływy stanu nieważkości na organizm ludzki kosmonauci przez dwie godziny dziennie wykonywali ćwiczenia fizyczne. 19 lipca 1974 statek Sojuz 14 pomyślnie wylądował w odległości około 140 km od miejscowości Dżezkazgan. Załoga ukończyła lot w zdecydowanie lepszej kondycji niż załoga Sojuza 9 w 1970, która nie realizowała takiego programu ćwiczeń, ponieważ Popowicz i Artiuchin mogli opuścić kapsułę Sojuza o własnych siłach.
[edytuj] Po opuszczeniu oddziału kosmonautów
Od maja 1988 w Zjednoczeniu Naukowo-Przemysłowym Mołnia (НПО "Молния") został naczelnikiem działu zajmującego się matematycznym zabezpieczeniem symulatora wahadłowca Buran. W maju 1992 przeszedł na emeryturę.
Zmarł w Gwiezdnym Miasteczku 4 sierpnia 1998, po długiej chorobie.
[edytuj] Nagrody i odznaczenia
- tytuł Bohatera Związku Radzieckiego i medal „Złotej Gwiazdy” (1974),
- Order Lenina (1974),
- medal „Za ochronę granic państwowych” (1977),
- Order Czerwonej Gwiazdy (1980).
- dyplom FAI im. W. M. Komarowa
[edytuj] Wykaz lotów
| Loty kosmiczne, w których uczestniczył Jurij P. Artiuchin | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| № | Data startu | Data lądowania | Statek kosmiczny | Funkcja | Czas trwania |
| 1 |
|
|
|
|
|
| Łączny czas spędzony w kosmosie — 15 dni 17 godzin 30 minut i 28 sekund. | |||||
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Zobacz w sieci
- spacefacts.de (en)
